دیپلماسی برای دیپلماسی

ابتکارات دیپلماتیک با اهداف متنوعی شکل می گیرد برخی از فرایندهای رفتار سیاسی و بین المللی معطوف به تحقق هدف خاصی است در چنین شرایطی دیپلماسی ماهیت هدف محور پیدا می کند

ابتکارات دیپلماتیک با اهداف متنوعی شکل می‌گیرد. برخی از فرایندهای رفتار سیاسی و بین‌المللی معطوف به تحقق هدف خاصی است. در چنین شرایطی دیپلماسی ماهیت هدف محور پیدا می‌کند.

اجلاسیه ژنو را می‌توان شکل دیگری از رفتار دیپلماتیک دانست. در این اجلاسیه، نمایندگان دیپلماتیک کشورهای گروه ۱+۵ اولین دور از مذاکرات هسته‌ای خود را با مقامات ایرانی آغاز کرده‌اند.

اگرچه نتایج نهایی از برگزاری چنین اجلاسیه‌ای هنوز مشخص نیست اما واقعیت های سیاسی و استراتژیک بیانگر این است که این اجلاسیه را باید گامی به جلو دانست.

تاکنون کشورهای گروه ۱+۵ از الگوی تعیین پیش شرط حمایت به عمل آورده‌اند. آنان بر این اعتقاد بودند که مذاکرات رودررو صرفا در شرایطی برگزار می‌شود که ایران نسبت به خواسته آنان در جهت تعلیق فرایند غنی‌سازی اورانیوم متقاعد گردیده و از این طریق زمینه برای محدودسازی توان استراتژیک ایران فراهم شود.

آنچه با عنوان مقامت مؤثر (Effective Resistance) در سیاست خارجی ایران نامگذاری شده است، شرایط شکل‌گیری مصالحه در روابط متقابل کشورهای گروه ۱+۵ با ایران را به وجود آورده و به این ترتیب، نشانه‌های تحقق دیپلماسی سازنده از طریق تداوم همکاری‌های دیپلماتیک را شکل داده است.

از سوی دیگر، باید بر این امر تاکید داشت که هرگونه مذاکرات دیپلماتیک به معنای تحقق سریع اهداف امنیتی ایران یا سایر کشورهای ۱+۵ تلقی نمی‌‌شود. دیپلماسی دارای کارکردهای مختلفی است.

آنچه را که می‌توان در ارتباط با کار «ویژه‌ای رفتار دیپلماتیک ایران – گروه ۱+۵» مورد توجه قرار داد، باید براساس عبور از شرایط تعارضی دانست.

در فضای سیاسی موجود، کشورهایی همانند ایران، آمریکا و برخی از واحدهای اروپایی نیاز شدیدی به مصالحه‌گرایی و تنش‌زدایی دارند. دیپلماسی می‌تواند نماد مصالحه‌گرایی محسوب شود.

ایران و آمریکا طی ماه‌های می – ژوئن در فضای تعارض اعلامی قرار داشتند. تعارض اعلامی به مفهوم بهره‌گیری از واژه‌های تهدیدکننده تلقی می‌شود.‌ تغییر سیاسی را می‌توان نمادی از نتیجه رفتار دیپلماتیک دانست.

حضور ویلیام برنز در مذاکرات ژنو را می‌توان با عنوان نمادی از فضای سیاسی جدیدی دانست که در روابط ایران – آمریکا و همچنین در الگوهای رفتاری ایران با جامعه بین‌المللی شکل گرفته است.

در فضای موجود نشانه‌های تغییر در سیاست کشورهایی که در صدد محدودسازی همه جانبه ایران بودند، فراهم شده است. اما این تغییرات مرحله‌ای خواهد بود.

هنوز اختلاف نظر بین ایران، آمریکا و سایر کشورهای مؤثر بین‌المللی در ارتباط با سیاست‌های هسته‌ای وجود دارد. ایران تلاش دارد تا اهداف خود را در چارچوب شفاف‌سازی بین‌المللی پیگیری نماید.

این امر به معنای تداوم فعالیت‌های تکنیکی در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.پیگیری اهداف استراتژیک ایران از طریق دیپلماسی و در روند اقدامات مرحله‌ای و گام به گام تحقق می‌یابد.

دیپلماسی سازنده به مفهوم تلاش مرحله‌ای در جهت تحقق اهداف استراتژیک است.

ابراهیم متقی