|
Isoniazid (INH )
|
|
ایزونیازید
|
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) درمان اوليه بر عليه باسيل سل فعال به همراه ساير داروهاي ضدسل.
بزرگسالان و کودکان بالاي 15 سال : از راه خوراکي، يا تزريق عضلاني، مقدار mg/kg/day 5 تا mg/day 300 به صورت مقدار واحد و يا (mg 900 ) mg/kg 15 ، 3-1 بار در هفته (در صورت کمپليانس مناسب) به مدت حداقل 6 ماه بسته به رژيم درماني مورد نظر.
نوزادان و کودکان: mg/kg 15-10 خوراکي به صورت تک دوز (تا mg/day 300 ) يا mg/kg 30-20 (تا mg 900 ) دو بار در هفته به مدت حداقل 6 ماه بسته به رژيم درماني مورد نظر.
ب) پيشگيري در مقابل باسيل سل در افرادي که تماس نزديک داشته يا آزمون مثبت پوستي دارند.
بزرگسالان: از راه خوراکي، mg/kg 5 به صورت تک دوز تا mg/day 300 يا mg/kg 15 (تا mg 900 ) دو بار در هفته، به مدت حداقل 9 ماه مصرف مي شود.
شيرخواران و کودکان: از راه خوراکي، مقدار mg/kg/day 15-10 تا mg/day 300 به صورت مقدار واحد يا mg/kg 30-20 (تا mg 900 ) دو بار در هفته به مدت حداقل 9 ماه مصرف مي شود.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
مصرف هر روزه الکل ممکن است خطر بروز حملات تشنجي و هپاتيت ناشي از مصرف INH را افزايش دهد.
مصرف همزمان با سيکلوسپورين خطر مسموميت CNS، خواب آلودگي و سرگيجه ناشي از سيکلوسپورين را افزايش مي‌دهد.
مهار متابوليسم و افزايش غلظت خوني ناشي از مصرف INH مسموميت ناشي از بنزوديازپينها (ديازپام)، فني توئين، و کاربامازپين را افزايش مي‌دهد.
مصرف همزمان INH و دي سولفيرام ممکن است منجر به اختلال تعادل و حملات سايکوز شود.
مصرف همزمان با ضداسيدها جذب خوراکي INH را کاهش دهد.
مصرف همزمان با کورتيکواستروئيدها ممکن است اثربخشي INH را کاهش دهد.
به علت توليد آنزيم القاکننده توسط ريفامپين، مصرف همزمان اين دارو با ريفامپين ممکن است متابوليسم INH را تسريع کرده و موجب تشکيل متابوليتهاي سمّي براي کبد شود.
مصرف همزمان INH با داروهاي ضدانعقادي ممکن است فعاليت ضدانعقادي را افزايش دهد.
مصرف همزمان استامينوفن باعث افزايش سميت کبدي مي شود.
|
عوارض جانبي:
ملاحظات اختصاصي
مصرف ايزونيازيد به عنوان پيشگيري در افراد داراي سابقه سل و بيماران مبتلا به ايدز به مدت حداقل 12 ماه توصيه مي شود.
در صورت اشکال در رعايت زمان مصرف، مصرف دو بار در هفته دارو ممکن است مؤثر باشد. مقدار توصيه شده براي بزرگسالان mg/kg 15 دو بار در هفته از راه خوراکي تا حداکثر 900 ميلي گرم است.
مصرف دارو با معده خالي جذب آن را به حداکثر مي رساند. در صورت بروز تحريکات گوارشي مي توان دارو را با غذا مصرف کرد.
ضد اسيدهاي حاوي آلومينيم يا مسهل‌ها بايد يک ساعت بعد از ايزونيازيد مصرف شوند.
سميت کبدي وابسته به سن بيمار است و ممکن است باعث محدوديت مصرف دارو در موارد پروفيلاکسي گردد. مصرف الکل و يا بيماري کبدي وابسته به الکل باعث افزايش احتمالي سميت کبدي مي شود.
براي به حداقل رساندن مسموميت، آزمونهاي عملکرد کبد ، کليه و خون قبل و طي درمان صورت گيرند. عملکرد بينايي به طور مرتب ارزيابي شود.
بيمار از نظر بروز عوارض جانبي، بخصوص اختلال عملکرد کبدي، مسموميت CNS، و نوريت عصب بينايي مورد مراقبت قرار گيرد و موازين ايمني، در صورت بروز کمي فشار خون وضعيتي رعايت گردند.
INH ممکن است از تثبيت غلظت سرمي گلوکز در بيماران مبتلا به ديابت جلوگيري کند.
شواهد بهبود بيماري معمولاً 3-2 هفته بعد از شروع درمان ظاهر مي شود.
بعضي از پزشکان تجويز خوراکي mg/kg 50 پيريدوکسين را براي جلوگيري از نوروپاتي محيطي ناشي از مصرف مقادير زياد INH توصيه مي کنند. اين مقدار پيريدوکسين ممکن است در بيماران در معرض خطر پيشرفت نوروپاتي محيطي (بيماران مبتلا به سوء تغذيه، ديابت والکليسم) مفيد باشد. پيريدوکسين تا حد mg/day 200-50 براي درمان نوروپاتي ناشي از مصرف INH به کار رفته است.
از آنجايي که INH قابل دياليز است، در بيماران تحت همودياليز يا داليز صفاقي، ممکن است تنظيم مقدار مصرف آن ضروري باشد.
به نظر مي رسد مسموميت کبدي با سن بيمار رابطه داشته باشد و ممکن است مصرف دارو را به عنوان پيشگيري محدود سازد. مصرف اتانول و سابقه بيماري کبدي ناشي از مصرف آن نيز خطر مسموميت کبد را افزايش مي دهد.
افزايش آنزيم‌هاي کبدي در 15 % موارد رخ مي دهد که اکثراً خفيف و گذرا هستند ولي برخي تا پايان دوره درمان باقي مي مانند.
|
|
|
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
ايزونيازيد ممکن است نتايج آزمون ادراري گلوکز با استفاده از روش سولفات مس ( Benedict's reagent يا Clinitest) را تغيير دهد.
ايزونيازيد مي تواند باعث افزايش آنزيم‌هاي کبدي، قند، بيلي روبين و ائوزينوفيل شود و نيز مي تواند باعث کاهش کلسيم، فسفات، هموگلوبين، هماتوکريت، گرانولوسيت و پلاکت گردد.
|
مکانيسم اثر:
مکانيسم اثر
اثر ضدسل: ايزونيازيد (INH) با مداخله در ساخت DNA و چربي، از ساخت ديواره سلولي باکتري جلوگيري مي کند. اثر متوقف کننده رشد باکتري يا باکتري کش دارو به حساسيت ارگانيسم و غلظت دارو در محل عفونت بستگي دارد. INH بر ميکوباکتريوم توبرکولوزيس، ميکوباکتريوم بوويس، بعضي از گونه هاي ميکوباکتريوم کانزاسي مؤثر است.
در صورت استفاده INH براي درمان سل ، مقاومت توسط مايکوباکتريوم توبرکولوزيس يه سرعت بروز مي کند و معمولاً براي جلوگيري يا تأخير در ايجاد مقاومت دارويي، همراه با داروهاي ضد سل ديگر، مصرف مي شود. با اين وجود، در صورت مصرف آن براي پيشگيري، مقاومت دارويي مشکلي نخواهد بود و ايزونيازيد مي تواند به تنهايي استفاده شود.
فارماکوکينتيک
جذب: بعد از مصرف خوراکي از دستگاه گوارش به سرعت و به طور کامل جذب مي شود.
پخش: به طور گسترده در مايعات و بافتهاي بدن ، از جمله مايع آسيت، سينوويال، جنب، مايع مغزي - نخاعي (CSF)؛ ريه و ساير اعضاء، خلط و بزاق انتشار مي يابد. از جفت عبور کرده و در شير ترشح مي شود و غلظت آن در هر دو قابل مقايسه با پلاسما است.
متابوليسم: عمدتاً در کبد و توسط استيلاسيون، که به صورت ژنتيکي کنترل مي شود، غيرفعال مي شود. سرعت متابوليسم دارو در افراد متفاوت است. تنداستيله کننده‌ها دارو را پنج برابر سريعتر از ديگران متابوليزه مي کنند. حدود 50 درصد از سياهان و سفيدپوستان کنداستيله کننده و بيش از 80 درصد چينيها، ژاپنيها و اسکيموها تنداستيله کننده هستند.
دفع: حدود 75 درصد از داروي مصرف شده در يک نوبت، به صورت تغيير نيافته و متابوليتهاي آن طي 24 ساعت از طريق ادرار دفع مي شود. مقداري از دارو از راه بزاق ، خلط و مدفوع و شير دفع مي شود. نيمه عمر دفع دارو در بزرگسالان 4-1 ساعت بوده و به سرعت متابوليسم آن بستگي دارد. INH توسط دياليز صفاقي يا همودياليز از بدن خارج مي شود.
|
|
|
فارماكوكينتيك:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده نسبت به دارو، سابقه بيماري کبدي حاد و يا ساير آسيب‌هاي کبدي ناشي از داروها.
موارد احتياط: سابقه بيماري کبدي يا کليوي مزمن ، سابقه حملات تشنجي (بخصوص در کساني که فني توئين مصرف مي نمايند)، سالمندان، افرادي که بيماري کبدي شديد غيروابسته به ايزونيازيد دارند، مصرف مزمن الکل.
در مصرف همزمان با داروهاي ضد قند خوراکي و انسولين به علت ايجاد تداخل باعث بروز هيپرگليسمي خواهد شد.
در مصرف همزمان با SSRIها احتمال بروز سندرم سروتونين وجود دارد.
|
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 100, 300mg
Injection: 100 mg/ml, 10ml
Tablet: (Isoniazid 75mg+Rifampin 150mg )
Tablet: Isoniazid 50mg + Pyrazinamide 300 mg+Rifampin 120mg
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: ايزونيکوتينيک اسيد هيدرازيد.
طبقه‌بندي درماني: ضد سل.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C
نکات قابل توصيه به بيمار
1- دوره درمان را کامل کنيد.
2- بروز حساسيت مفرط و عوارض جانبي د يگر، بخصوص اختلالات بينايي و هر اثر غيرمعمول ديگر را به پزشک اطلاع دهيد.
3- از مصرف الکل خودداري کنيد، زيرا خطر مسموميت شديد CNS و افزايش خطر هپاتيت وجود دارد.
4- زمان و طريقه مصرف دارو را رعايت کنيد. INH را با معده خالي، حداقل يک ساعت قبل يا دو ساعت بعد از غذا، مصرف کنيد. در صورت بروز تحريکات گوارشي، دارو را با غذا مصرف کنيد.
5- دستورات پزشک را رعايت کنيد. مصرف دارو را بدون دستور پزشک قطع نکنيد. به طور مرتب به پزشک مراجعه کنيد.
6- INH معمولاً به مدت 18 ماه تا دوسال برا ي درمان سل فعال مصرف مي شود. مدت زمان لازم براي پيشگيري 12 ماه است. در صورت ترکيب INH و ريفامپين مدت زمان لازم 9 ماه خواهد بود.
7- از قطع درمان پرهيز کنيد تا از عود بيماري و انتشار عفونت جلوگيري شود.
مصرف در سالمندان: اين دارو در بيماران سالخورده بايد با احتياط تجويز شود. احتمال بروز عوارض کبدي اين دارو بعد از 35 سالگي افزايش مي يابد. INH به عنوان پيشگيري در بيماران سالخورده داراي آزمون مثبت PPD ممکن است مصرف نشود ، زيرا خطر مسموميت کبدي وجود دارد.
مصرف در کودکان: شيرخواران و کودکان مقادير بيشتر دارو را تحمل مي کنند.
مصرف در شيردهي: ايزونيازيد در شير ترشح مي شود. مصرف اين دارو در شيردهي با يد با احتياط همراه بوده و شيرخواران را از نظر احتمال بروز مسموميت ناشي از INH تحت نظر داشت.
عوارض جانبي
اعصاب مرکز ي : نوروپاتي محيطي، حملات تشنجي، ضعف حافظه، انسفالوپاتي سمّي، سايکوز.
چشم : نوريت عصب بينايي همراه با آتروفي.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، ناراحتي اپي گاستر.
خون: آگرانولوسيتوز، کم خوني هموليتيک، کم خوني آپلاستيک، ائوزينوفيلي، ترومبوسيتوپني، آنمي سيدروبلاستيک.
كبد: هپاتيت، يرقان، بيلي روبينمي.
متابوليک: زيادي قند خون ، اسيدوز متابوليک، کمبود پيريدوکسين، هيپوفسفاتمي، هيپوکلسمي.
ساير عوارض: سندرم روماتيسمي و سندرم شبه لوپوس اريتماتوز سيستميک، واکنشهاي ناشي از حساسيت مفرط (تب، بثورات پوستي، لنفادنوپاتي، واسکوليت)، ژنيکوماستي.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: علائم زودرس : تهوع، استفراغ، اختلال در تکلم، سرگيجه، تاري ديد، توهمات بينايي (طي 30 دقيقه تا سه ساعت بعد از مصرف خوراکي دارو ظاهر مي شوند). علائم مصرف بسيار زياد دارو: تضعيف پيشرونده CNS (از عدم هوشياري نسبي تا اغماء )، همراه با ديسترس تنفسي، حملات تشنجي مقاوم به درمان و مرگ.
درمان: شامل برقراري تهويه و کنترل حملات تشنجي با ديازپام است. پيريدوکسين با مقادير معادل با INH مصرف مي شود. مقدار اوليه پيريدوکسين 4-1 گرم به صورت تزريق وريدي و به دنبال آن ، يک گرم هر 30 دقيقه تا مصرف کامل دارو است. بعد از کنترل حملات تشنجي، دارو را با شستشوي معده از بدن خارج کرده و با تزريق بيکربنات سديم اسيدوز تصحيح مي شود. با تزريق وريدي مايعات و مدرهاي اسموتيک ديورز برقرار شده و در صورت لزوم مي توان کليرانس دارو را با همودياليز يا دياليز صفاقي افزايش داد.
|
