خنده برای هر درد

همچنین ما می دانیم كه خلق و خو و رفتارهای اجتماعی افراد هر كشور با كشور های دیگر و یا هر شخص با شخص دیگر متفاوت است. و البته باید متذكر شویم كه خنده همیشه با ماست، گرچه با گذشت زمان تغییرات زیادی یافته است. انسانها شاید تنها جانور ناطق در جهان باشند كه با صدای بلند می خندند و یا تبسم می كنند. البته به نظر می رسد بعضی از حیوانات مثل سگ ها و اسب ها همیشه در حال تبسم كردن باشند. اما از آنجا كه ما نمی توانیم این موضوع را صریحاً بیان كنیم احتمالاً در توانایی خندیدنمان بی مانند یكتا هستیم. عده ای می گویند كه این توانایی خندیدن است كه انسان ها را از دیگر جانوران متمایز می كند: مانند توانایی فكر كردن و خواب دیدن و... آیا خندیدن پدیده ای است كه ذاتاً از هنگام تولد با شخص عجین شده است و یا انسان بعد ها آن را می آموزد؟ مثلاً اگر دست وپا یا شكم كودكی را قلقلك دهید بی شك می خندد. یا اگر برای او شكلك درآورید لبخندی بر لبانش نقش می بندد. پزشكان معتقدند كه همه كودكان با توانایی خندیدن و لبخند زدن متولد می شوند همان طوری كه با توانایی گریه كردن پا به این دنیا می گذارند. حتی كودكانی كه از نعمت بینایی محرومند باز می توانند خندیدن را یاد بگیرند در حالی كه به طور قطع می دانیم آنان خندیدن را از مادرانشان نمی آموزند. به عبارت دیگر خندیدن و لبخند زدن جزء خصوصیاتی هستند كه ما را واقعاً یك انسان جلوه می دهند.
خنده در طول زمان
چرا می خندیم؟ پاسخ به این سؤال كمی سخت است. مثلاً اتفاقاتی كه ۲۰ سال پیش خنده دار بودند ممكن است امروزه خنده آور نباشند و یا چیزی كه در یك كشور یا منطقه دیگر اصلاً خنده آور نباشد. اگر پیرامون مسئله «خنده» یا «بذله گویی» از مدتها قبل بنگریم احتمالاً حدس خواهیم زد كه انسانها قبل از اینكه شروع به تكلم كنند خندیدن را آموخته اند. اما آنان به چه می خندیدند؟! شاید به حیواناتی كه درد می كشیدند می خندیدند و شاید بعد از پیروز شدن در یك نبرد تنها احساسی كه به آنان دست می داد خنده بود. اصولاً دردها و ناكامی ها همیشه بهانه های خوبی برای به خنده آوردن مردم به شمار می رفتند. مثلاً مدتی باب بود كه مردم از «دست انداختن همدیگر» به خنده بیفتند و یا زمانی دیگر بر این عادت بودند، تا از دیدن افراد بیمار یا كسانی كه نقص عضو دارند بخندند. با گذشت زمان جمعیت كثیری از مردم به شهرها مهاجرت كردند و بدین شكل بود كه گونه های دیگر خنده و مسخره بازی در میان مردم رواج یافت. البته لازم به ذكر است كه هنوز امروزه عده ای از مردم از جوك هایی كه گفته می شود ناراحت می شوند عده ای دیگر نیز بر این باورند كه یك دلیل برای لطیفه گفتن و جوك ساختن و یا بیان داستانهای فكاهی رهایی یافتن از احساسات خسته كننده روزمره است كه انسان را در خود اسیر كرده است.
سوژه هایی كه باعث خنده ما می شوند با گذشت زمان تغییر كرده اند. آنچه زمانی به صورت داستانهای شفاهی بوده در قالب نمایشنامه یا كتاب عرضه شده اند و بعد از كتابها نوبت به مجلات و فیلمها و برنامه های طنز رادیویی بود. امروزه بسیاری از جوك ها و بامزه كاری ها از طریق تلویزیون و یا اخیراً اینترنت به ما آموزش داده می شوند كه باید اذعان داشت این روند نسبت به گذشته رشد چشمگیری داشته است. بذله گویی معمولاً از آنجایی آغاز می شود كه چیزی باعث شگفتی و حیرت انسان شود. اینكه دو نفر با هم دست می دهند چیز خنده داری نیست ولی اینكه یكی از آنها هنگام دست دادن یك ماهی در دست داشته باشد حیرت آور است و باعث خنده می شود. یا مثال دیگر می تواند این باشد كه دفتر كار یا یك اسب به تنهایی هیچكدام به تنهایی خنده آور و مضحك نیستند اما اگر اسبی در یك دفتر كار بسته شود باعث تعجب همگان می شود و آنان را به خنده وامی دارد. به طور كلی سه نوع خنده وجود دارد: الف خنده های فیزیكی، مثل زمانی كه شخص زمین می خورد ب خنده هایی كه قابل رویتند مثل وجود یك تصویر مضحك و ج خنده هایی كه از كلام افراد استنباط می شوند. گاهی اوقات ما به تلفظ یك كلمه نیز می خندیم یا به اینكه یك كلمه دارای معانی مختلف است به دیده شگفتی می نگریم. امروزه این نوع «خنده» و «مسخره بازی» رواج بیشتری یافته است. آخرین چیزی كه درباره خنده می توان گفت آن است كه اساساً خنده چیز بسیار خوبی است. بعضی از مردم معتقدند كه خنده برای سلامتی مفید است و حتی مثلی در انگلیس معروف است كه می گوید: «خنده بهترین داروست.» همچنین گروههایی در جهان وجود دارند مثل جامعه بین المللی برای مطالعات رفتارهای اجتماعی كه انواع خنده ها را مورد مطالعه قرار می دهند و متخصصانی در این مراكز مشغول به كارند كه در خصوص رفتارهای خنده آور كتب مختلفی به رشته تحریر درآورده اند و یا نشست هایی در ارتباط با اینكه چگونه و چرا می خندیم با دیگران برگزار كرده اند.
اگر این مسئله خنده دار نیست، پس چیست؟

منبع: كتاب Laughter
نویسنده: Steve Ziolkowski
ترجمه: نسرین رمضانعلی

منبع : روزنامه کیهان