شمارش معکوس برای عرضه سهام مخابرات

● به امید یک هوای تازه
روزشمار ورود مخابرات به بورس به اتمام رسید و آخرین وعده برای عرضه بزرگترین شرکت مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی، نوزدهم مرداد ماه است. به گفته مسوولان تمام موانع خصوصی سازی مخابرات برداشته شده و همه چیز آماده عرضه سهام این شرکت دولتی است. بالاخره سردرگمی خریدران سهام، مسوولان، صاحبنظران و حتی رسانه ها به پایان رسید و در نهایت طلسم ورود این شرکت به بورس شکسته و مهر تایید آن برای ورود به بورس زده شد. مقرر شد مخابرات در روز شنبه ۱۹ مرداد ماه ۸۷ پا به بورس بگذرد. بنابراین شرکت مخابرات که اوایل مردادماه نام خود را به عنوان چهارصد و چهل و هفتمین شرکت در فهرست نرخ های تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درج کرده، وارد مرحله جدید رقابتی می شود.
● اولین وعده ها
اگرچه ابلاغیه بند ج اصل ۴۴ توسط مقام معظم رهبری، دولت را وادار به عرضه سهام مخابرات تا پایان سال ۸۶ می کرد، اما اولین زمانی که برای ورود مخابرات به بورس اعلام شد، دی ماه سال ۸۶ بود که این امر تحقق نیافت. در آن زمان نبود پروانه فعالیت شرکت مخابرات ایران و مشخص نبودن تکلیف ودایع مشترکان که پیش از آن قرار بود به سهام تبدیل شود از جمله مواردی بود که سبب شد نخستین وعده مسوولان برای انجام خصوصی سازی مخابرات به وقوع نپیوندد. پس از آن که پروانه شرکت مخابرات ایران به عنوان اپراتور اول مخابرات ایران تدوین و تبدیل ودایع مشترکان به سهام نیز منتفی شد، مسوولان بار دیگر روزهای پایانی سال ۸۶ را برای ورود مخابرات به بورس وعده دادند اما عدم هماهنگی و تعلل در ارسال اطلاعات از سوی مسوولان مخابرات از دیگر مواردی بود که ورود سهام مخابرات به بورس را بازهم با تاخیر مواجه کرد. هدیه
● سال نو
اگرچه این بار نیز وعده مسوولان سازمان خصوصی سازی کارساز نشد، اما آن ها همچنان بر قول خود پافشاری کرده و با قاطعیت روزهای آغازین سال ۸۷ را وعده داده و قول دادند که به عنوان هدیه سال نو، خصوصی سازی مخابرات را عیدی بدهند. اما مخابرات در تعطیلات عید نوروز نیز راهی برای ورود به بازار بورس نداشت. این بار، ارائه صورت های مالی تلفیقی شرکت مخابرات ایران از مواردی بود که با توجه به زیان ده بودن برخی شرکت های استانی، واگذاری سهام این شرکت را به تعویق انداخت . پس از آن که صورت های مالی تلفیقی مخابرات ایران به سازمان خصوصی سازی ارائه شد، مسوولان زمان نهایی ورود این شرکت غول پیکر دولتی با سرمایه ای بالغ بر ۳۶ هزار میلیارد ریال را ۲۲ خرداد ماه اعلام کردند که این بار نیز عدم ثبت شرکت مخابرات به عنوان شرکت سهامی عام، این وعده مسوولان را عملی نکرد!
● وعده های نهایی
در تیر ماه جاری، پروانه شرکت مخابرات ایران رسما صادر شد. نام این شرکت به عنوان شرکت سهامی عام در سازمان ثبت شرکت ها درج و صورت های مالی تلفیقی منتهی به ۲۹ اسفند ۸۶ به شرکت بورس اوراق بهادار تهران ارائه شد. نحوه تسویه حساب، ارزش پروانه شرکت، همچنین انتقال شرکت های زیرساخت و فن آوری اطلاعات و ساختمان ها از شرکت مشخص و رقم نهایی سرمایه شرکت مخابرات برای ثبت در اداره ثبت شرکت ها تعیین شد تا متعاقب آن نام مخابرات در فهرست تابلو بورس درج شود و پس از برگزاری جلسه معارفه، سهام این شرکت در بورس اوراق بهادار عرضه شود. طبق وعده های مسوولان قرار شد در مرحله اول پنج درصد سهام شرکت مخابرات برای کشف قیمت در بورس، تیر ماه عرضه شود و در صورت کشش بازار تا ۱۶ درصد از سهام این شرکت قابل عرضه باشد. اما مخابرات در تیرماه نیز پا به بورس نگذاشت!
● حرکت با دور تند
در آخرین روزهای تیرماه بود که تصمیم گیری برای عرضه سهام شرکت مخابرات در بورس به اعلام نظر سازمان حسابرسی موکول شد. صابر فیضی مدیرعامل شرکت مخابرات ایران گفته بود که سازمان خصوصی سازی و بورس، پس از پیش بینی سازمان حسابرسی درباره سود این شرکت طی سال ۸۷ و میزان افزایش سرمایه آن، درباره عرضه سهام شرکت مخابرات در بورس تصمیم می گیرند.فیضی اعلام کرد که صورت های مالی سال ۸۶ به طور کامل و در تاریخ های مقرر به سازمان حسابرسی تحویل داده شده است. در گزارش صورت های مالی سال ۸۶، شرکت سهامی مخابرات ایران برای فروش و ارائه خدمات خود در ۱۲ ماهه سال ۸۷، رقمی معادل ۵۴ هزار و ۶۵۶ میلیارد ریال برآورد کرده که این رقم طی سال ۸۶ حدود ۴۷ هزار و ۱۳۲ میلیارد ریال بوده است. همچنین بهای تمام شده کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده در سال جاری حدود ۴۵هزار و ۶۱۱میلیارد پیش بینی شده که این رقم در عملکرد سال گذشته ۳۱ هزار و ۵۴۷ میلیارد ریال بوده است.براساس این آمار، سود ناخالص شرکت مخابرات ایران برای سال جاری حدود ۹ هزار و ۴۴ میلیارد ریال برآورد شده که این رقم در سال گذشته تا ۱۵ هزار و ۵۸۴ میلیارد ریال محقق شده است. همچنین میزان پرداخت مالیات شرکت سهامی مخابرات ایران برای سال جاری یک هزار و ۹۸۹ میلیارد ریال پیش بینی شده که عملکرد پرداختن مالیات این شرکت در سال گذشته ۳ هزار و ۷۶۲ میلیارد ریال بوده است. بر اساس این گزارش، سود خالص پس از کسر مالیات شرکت سهامی مخابرات ایران برای سال جاری ۷ هزار و ۵۴ میلیارد ریال برآورد شده که این رقم در سال گذشته ۹ هزار و ۸۸ میلیارد ریال محقق شده است. همچنین پیش بینی شده بود که سود هر سهم خالص پس از کسر مالیات برای سال جاری ۱۹۱ ریال باشد که این رقم در عملکرد سال ۸۶ مخابرات ایران ۲۴۶ ریال بوده است. بر اساس گزارش ارائه شده مخابرات به سازمان حسابرسی، رقم سرمایه مخابرات که پیش از این ۳۶ هزار میلیارد ریال برآورد شده بود، با احتساب آمار مالی تا پایان سال ۸۶، به بیش از ۴۵ هزار میلیارد ریال افزایش یافت.پیش بینی سود هر سهم مخابرات در سال ۸۷ (EPS ) از دیگر مواردی بود که باید مورد تایید سازمان حسابرسی قرار می گرفت. همزمان مسوولان بورس نیز عرضه مخابرات را در گرو اعلام گزارش سازمان حسابرسی عنوان کردند و مدیرعامل شرکت بورس اظهار امیدواری کرد که تا پایان تیرماه سازمان حسابرسی اطلاعات لازم را برای ارائه دو گزارش، یکی در خصوص پیش بینی عملکرد سال ۸۷ و دیگری در ارتباط با تغییرات سرمایه مخابرات ارائه کند و مخابرات وارد بورس شود. در آخرین روزهای تیرماه ۸۷ بنا به مصوبه هیات پذیرش اوراق بهادار، نام شرکت مخابرات ایران به عنوان چهارصد و چهل و هفتمین شرکت در فهرست نرخ های تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درج شد و شرکت مخابرات که در ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، در تاریخ ۲۹ تیرماه ۱۳۸۷، در بخش"پست و مخابرات"، گروه و طبقه "مخابرات" تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران جای گرفت تا از این پس با کد۰۱-۲۰-۶۴ و با نماد "اخابر" فعالیت کند. نام مخابرات با شماره ۱۰۶۱۴ از تاریخ ۲۴ تیر ۸۷ در فهرست شرکت های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شد.
● روز شمار مرداد
در مرداد ماه ۸۷، مخابرات به روند کار خود سرعت داد تا از دیگر شرکت هایی که درآستانه خصوصی سازی قراردارند پیشی گیرد.دوم مردادماه، رئیس سازمان حسابرسی از عرضه سهام مخابرات تا آخر مرداد خبر داد و گفت که از نظر این سازمان شرکت مخابرات برای وارد شدن به بورس مشکلی ندارد. به گفته کاظم نجفی علمی، جلسه ای با حضور سرپرست وزارت اقتصاد، روسای سازمان خصوصی سازی، بورس و مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار برای بررسی واگذاری سهام مخابرات در بورس برگزار و قرار شد که مدارک لازم تحویل سازمان حسابرسی شود. معاون سازمان خصوصی سازی نیز عرضه سهام مخابرات به بورس را منوط به انجام یک شرط از شرط های تعیین شده دانست و گفت که از سه شرط تعیین شده، شرکت بورس برای عرضه سهام شرکت مخابرات، فقط اطلاعات مالی سال ۸۷ و پیش بینی سود هر سهم اهمیت دارد که باید ارائه شود . اسماعیل غلامی تعهد سهامدار عمده شرکت
(وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) مبنی بر جبران خسارت ناشی از هرگونه دعاوی مربوط به دوره قبل از تاریخ درج، پرداخت مابه التفاوت مالیات متعلقه پس از کسر ذخیره مالیات و هرگونه کسری ذخایر احتمالی و نیز دیگر بدهی های سنوات قبل تا تاریخ عرضه اولیه سهام شرکت مخابرات ایران که افشا و اعلام نشده باشد و تعیین رقم نهایی سرمایه مخابرات و پیش بینی سود هر سهم را به عنوان سه شرطی که شرکت بورس برای عرضه سهام شرکت مخابرات تعیین کرده، اعلام کرد. سوم مردادماه افزایش سرمایه شرکت مخابرات ایران در مجمع عمومی این شرکت به تصویب رسید و سرمایه مخابرات از ۳۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال به حدود ۴۵ هزار میلیارد ریال افزایش یافت. در همان روز سازمان حسابرسی نیز طبق تبصره ۲ ماده ۱۶۱ قانون تجارت، گزارش خود را در خصوص افزایش سرمایه شرکت مخابرات ایران با نظر مثبت صادر کرد. به این ترتیب شرکت مخابرات ایران با ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها و نیز ارائه تعهدنامه وزارت ارتباطات و فناوری در مورد جبران مابه التفاوت مالیات و دیگر بدهی ها یا ادعا هایی که افشا نشده و به اطلاع عموم نرسیده است، آماده عرضه در بورس خواهد شد. همچنین ارزش سود هر سهم مخابرات در سال ۸۷ که ۱۷۵ ریال پیش بینی شده بود، طبق وعده سازمان حسابرسی قرار شد تا دهم مردادماه تایید شود. به گفته مدیرعامل شرکت مخابرات ایران تعداد سهام شرکت مخابرات از تقسیم کل سرمایه این شرکت بر هزار ریال مشخص می شود. روز هفتم مرداد مخابرات از وزارت ارتباطات جدا شد و وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که هر شرکتی که بخواهد واگذار شود اختیاراتش به وزارت امور اقتصادی ودارایی منتقل می شود. محمد سلیمانی درباره این که شرکت بورس عرضه سهام شرکت مخابرات را منوط به امضای تعهدنامه وزارت ارتباطات در خصوص بدهی های احتمالی کرده، گفت : تعهد را ما نباید بدهیم، چون همه شرکت هایی که واگذار می شوند، در یک صورت جلسه به وزارت اقتصاد ودارایی منتقل می شوند. وی افزود: اگر قرار باشد تعهدنامه ای به بورس ارائه شود، این تعهد را باید وزارت اقتصادی و دارایی بدهد و یا اینکه این پیشنهاد باید در دولت تصویب شود. همزمان سازمان خصوصی سازی در چارچوب مصوبات دولت، ۵ درصد سهام را با قیمت های ترجیحی برای کارکنان مخابرات در نظر گرفت و روابط عمومی شرکت بورس و اوراق بهادار تهران، درباره تخصیص سهام مازاد به کارکنان شرکت مخابرات ایران به اطلاع عموم رساند که طبق اعلام رئیس سازمان خصوصی سازی و براساس مقررات، امکان تخصیص سهام مازاد بر سهام ترجیحی به کارکنان مخابرات خارج از ساعت معاملات وجود ندارد. در این اطلاعیه آمده است: برای کشف قیمت ۵ درصد سهام مخابرات که روز اول عرضه خواهد شد، کارکنان شرکت مخابرات ایران همانند عموم مردم می توانند با مراجعه به شرکت های کارگزاری، تقاضای خرید هر تعداد سهم را به کارگزاری ها ارائه و وجه مربوط را به حساب این شرکتها واریز کنند. در اطلاعیه شرکت بورس توصیه شد که فقط پس اندازهای مازاد در سهام شرکت های بورسی سرمایه گذاری شود و عواقب تصمیماتی همچون فروش منزل یا آپارتمان مسکونی برای خرید سهام متوجه شخص سرمایه گذار خواهد بود و تأکید شد که کارکنان شرکت مخابرات با مطالعه، مشورت و آگاهی کامل از مزایا و مخاطرات سرمایه گذاری در سهام اقدام به سرمایه گذاری کنند و مسوولیت تصمیمات خود را بپذیرند. بر اساس اعلام شرکت بورس خرید سهام نیازمند موافقت یا هماهنگی با مخابرات، بورس و یا خصوصی سازی نیست و هر فرد حقیقی و حقوقی رأسا می تواند با مراجعه به کارگزاری ها برای خرید سهام اقدام کند و هم اکنون کارگزاری ها در تهران و ۲۱ مرکز استان کشور سفارش های مشتریان را انجام می دهند. اما دوازدهم مردادماه نیز سازمان حسابرسی پیش بینی سود سال ۸۷ مخابرات را با رقم ۱۷۱ ریال برای هر سهم تایید کرد تا به این ترتیب آخرین موانع برای پذیرفته شدن مخابرات در بورس رفع شود.
● پایان همه چیز
در حالیکه عرضه سهام شرکت مخابرات به اعلام EPS و افزایش سرمایه از سوی سازمان حسابرسی مشروط شده بود، مدیرعامل شرکت بورس در تازه ترین اظهار نظر خود اعلام کرد که صورتجلسه مجمع فوق العاده شرکت باید به امضای اعضا، جهت ثبت در اداره ثبت شرکتها برسد که تاکنون این امر صورت نگرفته است. علی رحمانی گفت که مهم تر از اعلام EPS و افزایش سرمایه، امضای صورت جلسه مجمع فوق العاده است که در صورت ارائه آن از سوی شرکت مخابرات است که عرضه سهم صورت می گیرد. با این حال غلامرضا حیدری کرد زنگنه، رییس سازمان خصوصی سازی ازعرضه سهام شرکت مخابرات به بورس در تاریخ ۱۹ مرداد خبر داد تا روز شمار ورود این سودآورترین شرکت دولتی بعد از نفت به بورس به اتمام برسد. وی گفت که تمام اقدامات مورد نیاز برای عرضه شرکت مخابرات در بورس صورت گرفته و پنج درصد از سهام این شرکت در همین روز وارد بورس خواهد شد.
● مزایای خصوصی سازی
با توجه به آن که خصوصی سازی مخابرات راه های ورود این بخش را به بازارهای جهانی فراهم می کند، به جرات می توان گفت که مشکلاتی مثل ناکارآمدی سیستم های موجود، عدم سرویس دهی مناسب برای مصرف کنندگان و عدم حضور در بازارهای رقابتی مناسب، با خصوصی سازی مخابرات از بین خواهد رفت. درهمین حال رئیس سازمان خصوصی سازی از مخابرات به عنوان الگوی خوبی برای خصوصی سازی نام می برد و راهکارهای مناسب برای رسیدن به مخابراتی موفق و اجرای صحیح خصوصی سازی را، مدرنسازی زیرساخت های مخابراتی با برنامه های منظم، برای رسیدن به سرمایه گذاری های مطلوب و همگام با تحولات جهانی می داند . با همه این اوصاف و وعده قاطع این بار مسوولان امر برای عرضه سهام مخابرات در ۱۹ مردادماه ، بازهم شنیده ها از تاخیر جدید این مهم و انجام آن در شهریورماه حکایت دارد. برخی منابع غیررسمی می گویند که باز هم تاخیر گریبانگیر فرایند ورود به بورس شده و دلیل آن، ضرورت کارشناسی بیشتر کارها توسط شرکت بورس و وزارت دارایی است. اگرچه در زمان نگارش این مطالب، تا ۱۹ مردادماه چند روزی مانده اما باید منتظر ماند و دید که آیا وعده مسوولان درباره فرایند خصوصی سازی شرکت مخابرات ایران این بار محقق می شود و یا بازهم مثل گذشته نباید به این وعده دلخوش کرد.

منبع : ماهنامه تحلیلگران عصر اطلاعات