نگاهی به بازار تلفن همراه در آسیا و اقیانوسیه

در ماه دسامبر ۲۰۰۵، تعداد مشترکان تلفن همراه در منطقهٔ آسیا / اقیانوسیه از مرز ۹۰۰ میلیون نفر گذشت که بیش از ۶۰۰ هزار نفر آن‌ها از فن‌آوری GSM استفاده می‌کردند. سرویس اطلاعاتی WCIS پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۰۶، ۵/۴۲ درصد از کل مشترکان تلفن همراه در جهان، ینی ۱/۱ میلیارد نفر در این منطقه قرار دارند (بیش از ۷۰۰ هزار نفر از آن‌ها از فن‌آوری GSM استفاده می‌کنند). اگر این امر تحقق یابد باعث می‌شود تا آسیا از رقیب اصلی خود یعنی اروپا پیشی گیرد، زیرا که انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۰۶، تعداد مشترکین تلفن همراه در اروپا به ۲/۷۴۲ نفر برسد.
وسعت گسترده و جمعیت زیاد منطقهٔ آسیا و اقیانوسیه یکی از دلایل افزایش تعداد مشترکان در این منطقه است؛ اما دلیل مهم دیگر این است که به اپراتورهای تلفن همراه برای ایجاد پکیج‌های اطلاعاتی جدید به مشترکان کم‌درآمد، مخصوصاً در کشورهای کمتر توسعه یافته، اعتباراتی تخصیص داده می‌شود. در ابتدا از سیستم اپراتور اعتباری استفاده شد؛ چنانکه تا پایان سال ۲۰۰۴، بیش از نیمی از مشترکان تلفن همراه در آسیا از این روش استفاده می‌کردند. طبق گزارش ITM تعداد مشترکانی که در منطهٔ آسیا و اقیانوسیه از این روش استفاده می‌کنند، از ۵۹ درصد در پایان سال ۲۰۰۵به ۶۷ درصد در پایان سال ۲۰۱۰ خواهد رسید.
هم‌اکنون تلاش‌ها بر ارائه شبکه‌ها و گوشی‌های بسیار ارزان‌قیمت متمرکز است. در واقع، به‌نظر اکثر سازندگان بزرگ تجهیزات، ارائه خدمات و گوشی‌های ارزان‌قیمت بهترین روش برای جذب یک میلیارد مشترک دیگر در سطح جهان است.
اهمیت و استفاده از گوشی‌های ارزان‌قیمت در منطقهٔ آسیا و اقیانوسیه را نباید دست کم گرفت. طبق گزارش شرکت Leman Brothers، در هندوستان با عرضهٔ گوشی‌های C۱۱۵ ساخت شرکت موتورولا و با قیمتی کمتر از ۴۰ دلار، میزان جذب مشترکان GSM در هر ماه تا ۳۰ درصد افزایش یافت؛ چنان‌که در ژوئن ۲۰۰۵، به ۶/۱ میلیون نفر رسید. اخیراً نیز گوشی‌هائی با قیمت کمتر از ۳۰ دلار به بازار عرضه شده است و به تازگی شرکت فیلیپس، سازندهٔ ارزان‌ترین تجهیزات تلفن همراه، اعلام کرده است که در آینده نزدیک و احتمالاً در سال ۲۰۰۶، گوشی‌هائی با قیمت کمتر از ۲۰ دلار را به بازارهای هند عرضه خواهد کرد.
هم‌اکنون در کشورهای در حال توسعهٔ آسیائی، اپراتورها بیشتر به فکر تولید و عرضهٔ انبوه تجهیزات و خدماتشان هستند؛ در حالی‌که اپراتورهای ژاپنی این مرحله را پشت سر گذاشتند و در حال حاضر به فکر افزایش درآمد حاصل از خدمات اینترنتی برای جبران کاهش درآمد خدمات صوتی هستند.
در دیگر مناطق، اپراتورها در تلاش برای فروش بیشتر فن‌آوری ۳G بوده‌اند. برای مثال، شرکت Telstra در استرالیا که ارائه خدات WCDMA را از پنجم سپتامبر سال ۲۰۰۵ آغاز کرد، علاقه زیادی برای ارائهٔ گسترده و سریع خدمات ۳G نداشت؛ زیرا این احتمال وجود دارد تا با اجراء سه برنامهٔ ارائه تجهیزات ارزان‌قیمت (۷۵/۲۱ دلار)، شرکت Testra مجبور شده است تا یک برنامه گسترده ۳G (۴۹ دلار) را اجراء کند که ارزان‌تر از برنامه‌های ۲G این شرکت است.
در این مدت، اپراتورها در تایوان بر سر ارائهٔ تخفیف‌های بیشتر در عرضه گوشی تلفن همراه با هم رقابت می‌کردند؛ در این میان شرکت Chunghwa Telecom از همه جلوتر بوده است. اما با وجود این، استقبال از فن‌آوری ۳G کم بوده است؛ چنان‌که تا پایان ماه سپتامبر، تعداد مشترکین گوشی‌های ۳G کمتر از ۵۰ هزار نفر بوده است.
کسب مجوز ۳G در چین، مهم‌ترین خبری است که انتظار است به وقوع بپیوندد. پیش‌بینی می‌شود ارائه مجوزهای ۳G باعث تغییر ساختار صنعت مخابرات در چین می‌شود. پیش از این تصور می‌شد که شرکت china Unicom تفکیک می‌شود و به اپراتورهای تلفن ثابت، یعنی china Netcom و china Telecom فروخته می‌شود. در آن صورت، سه مجوز ۳G صادر می‌شد که یکی از آن‌ها به شرکت China Mobile تخصیص می‌یافت؛ اما طبق گزارش جدید CLSA، تغییر ساختار صنعت مخابرات در چین به تٲخیر افتاده است. به‌عقیده CLSA، احتمال تفکیک شرکت دولتی Unicom و فروش آن بسیار کم است؛ زیرا دولت مایل نیست تا با اجراء چنین تحول بزرگی باعث به خطر افتادن منافعش شود.
طبق گزارش CLSA به‌نظر می‌رسد که دولت چین برنامه‌های مختلفی را در مورد بازسازی صنعت مخابرات مورد بررسی قرار داده است؛ اما به‌دلیل منافع زیادی که در حال حاضر کسب می‌کند، تصمیم به اجراء این برنامه‌ها ندارد و همه چیز را به حال تعلیق درآورده است. دولت چین با تٲخیر در اجراء برنامه‌های بازسازی درصدد است با اعطاء اولین مجوزهای ۳G، منافع بیشتری را کسب کند. در حال حاضر دولت در حال بررسی این موضوع است که تا در سه ماه اول سال ۲۰۰۶، اولین مجوزهای TD-SCDMA را ارائه دهد و بعد از آن دیگر مجوزهای ۳G تا اواخر سال اعطاء شود.
گذشته از منافع و مضراتی که گوشی‌های TD-SCDMA دارند، در حال حاضر به‌نظر می‌رسد که تعداد این گوشی‌ها در بازار بسیار کم است؛ اگر چه انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۰۵، این گوشی‌ها به‌صورت تجاری در دسترس قرار گیرند.

منبع : فصلنامه علمی تحلیلی مهندسی برق