انتخاب بیت المقدس به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال ۲۰۰۹

موافقت وزیران فرهنگ كشورهای عربی در اجلاس اخیرشان در شهر "مسقط" ـ پایتخت بحرین ـ با درخواست "عطاالله ابوالسبح" در زمینه انتخاب شهر اشغالی قدس به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال ۲۰۰۹م. اقدامی بسیار مهم است كه امكان دارد در آینده شاهد یك سری دستاوردهای بزرگ در عرصه فرهنگ باشیم البته در صورتی كه ارزیابی درستی از وضعیت و شرایط حاكم و برای به ثمر نشستن این طرح برنامه ریزی جالبی داشته باشیم.
قبل از این كه درباره امید و آرزوهایی كه به این طرح بسته ایم بپردازم، لازم می دانم كه نگاهی به مهمترین ادوار و مراحلی كه وزارت فرهنگ فلسطین آنها را پشت سر گذاشته است، بیندازیم؛ چرا كه این امر موجب واقع بینانه شدن آرمان ها و طرح های آتی ما خواهد شد.
جنبش مقاومت اسلامی "حماس" پس از پیروزی در انتخابات اخیر مجلس قانونگذاری فلسطین دولت را تشكیل داد. این پیروزی و حضور حماس در یكی از مهمترین و حساس ترین مراحل سیاسی فلسطین سوالات زیادی را درباره چشم انداز دولت در اذهان پدید آورده است. بخش اعظم از این سوالات به وزارت فرهنگ فلسطین مربوط می شود. این برداشت ها به رغم اختلافاتی كه در جزئیات و نوع نگرش های فكری و سیاسی صاحبان آن داشت، اما در یك مسئله اشتراكاتی در آنها به چشم می خورد و آن هم بر آرزوهایی كه به این وزارتخانه پس از گذشت چند سال از سیر قهقهرایی فرهنگی در عرصه فلسطین بسته شده است، تكیه دارد. وزیر فرهنگ بار دیگر وعده می دهد كه آرزوها و آمال مربوط به مسائل فرهنگی در كرانه باختری و نوار غزه را تا هر منطقه ای كه تحت سلطه و حاكمیت تشكیلات خودگردان فلسطین است، برآورده خواهد ساخت. به رغم این كه این مساحت كل بخش های نقشه فرهنگی فلسطین را نشان نمی دهد، به طوری كه برخی از فلسطینیان در منطقه ای به نام اراضی اشغالی ۴۸ تحت حاكمیت رژیم صهیوینستی زندگی می كنند و جدای از آن میلیون ها فلسطینی در تبعیدگاه و اسارتگاه ها بسر می برند، اما موفقیت در به حركت درآوردن وضعیت راكد كنونی موفقیتی مهم در حوزه فرهنگی خواهد بود و مرحله جدید و ویژه ای را پی ریزی خواهد كرد كه در پرتو آن دولت فلسطینی كه جنبش حماس آن را تشكیل داده است، مسئله فلسطین را بر اساس معیارهای "اسلو" تحقیر نخوهد كرد و گذشته از آن خطرات و پیامدهای بی توجهی سازمان آزادی بخش فلسطین به مسئله فلسطینیان خارج از اراضی اشغالی را درك خواهد كرد.
به نظر می رسد كه این برداشت بود كه به روند اعمال خشونت و حمله به دولت و به راه انداختن جنگ تبلیغاتی علیه آن روند فزاینده و سرعت بخشید و ناگهان ملت و دولت فلسطین تحت محاصره بی سابقه ای قرار گرفتند تا از این عقیده و مواضعشان عقب نشین كنند و از آنها دست بردارند.
رژیم صهیونیستی به منظور براندازی دولت فلسطین از چند ماه قبل به حملات خود شدت بخشید و آمریكا و اروپا با مشاركت و همدستی برخی طرف های عربی و توطئه برخی گروه های فلسطینی این ملت و دولت را به محاصره درآورند. تمامی این چالش ها باعث گردید تا وزارت فرهنگ فلسطین از این حملات و نشانه روی ها در رنج و عذاب باشد حتی از خارج نیز نداهایی به گوش می رسید كه این وزراتخانه مراسم هایی را برگزار می كند و سمینارهایی را تدارك می بیند و كتابخانه هایی را تاسیس می كند. اما خون فلسطینی كه ریخته می شود و حملات بی امان متجاوزان صهیونیست به مردم بی گناه فلسطین این سوال همیشگی را در اذهان پدید می آورد كه چگونه به رویارویی فرهنگی با دشمن صهیونیستی برخیزیم؟
با نزدیك شدن زمان رایزنی درباره تشكیل دولت وحدت ملی و سخن گفتن درباره نزدیك بودن پایان كار دولت كنونی من به برخی از دانشوران، فرهیختگان و نخبگان می گفتم كه دولت كنونی از جمله وزارت فرهنگ به عنوان بخشی از آن، مثال روشنی درباره ضرورت وحدت و انسجام و پرهیز از تفرقه كه ملت فلسطینی از این بابت طی چندین دهه پی در پی ضررها دیده ارائه كرده است. همواره می گفتم و باز هم می گویم كه آنچه اتفاق افتاد یك امر مثبت و حركت مثبتی به شمار می رود و اگر این وزارتخانه بدون برنامه ای كارآمد استعفا می داد، این كار ناامید كننده بود، اما بسط مفهوم وحدت در فرهنگ این ملت یكی از دستاوردهای بزرگ این وزارتخانه به شمار می رود.
موافقت وزیران فرهنگ با درخواست ابوالسبح در خصوص انتخاب شهر قدس به عنوان پایتخت جهان عرب در سال ۲۰۰۹ این وزارتخانه را در مقابل طوفان عظیمی از مخالفت ها و راحتی و امید را در دل دوستداران این طرح و برنامه قرار داده است.
برای روشن شدن موضوع اظهارات احمد دحبور كفیل سابق وزارت فرهنگ در گفت و گو با روزنامه فلسطینی "الحیاهٔ الجدیدهٔ" كافی است تا مشخص شود كه این مساله با توجه به اهمیت آن از سوی هیچ یك از وزارتخانه های فرهنگ پیگیری نشده است.
یك چنین طرحی از مهمترین اقداماتی است كه یك وزارتخانه عربی می تواند آن را در منطقه ای كه بی ثبات است به اجرا در آورد به ویژه آن كه این طرح در شهری مهم و در وضعیت حساس كنونی كه دولت در آن با تحریم و محاصره ظالمانه رو به رو است به اجرا درآید.
این انتخاب در حقیقت مطرح شد تا تمامی سازمان و نهادها و سندیكاهای فرهنگی فلسطین به محك آزمایش گذاشته شوند.
قدس تنها پایتخت فلسطینیان نیست، به همین خاطر پاسداری و صیانت از اصالت، هویت، تاریخ و میراث آن وظیفه تمامی عرب ها و مسلمانان است.
سخن گفتن در اینجا دقیقا پیرامون فرهنگ به ما این امكان را می دهد كه بگوئیم ما نیاز مبرم داریم به این كه این طرح امت و فرهنگ آن را بارور ساخته و مرحله ای نوین از فرهنگ را كه ریشه در تاریخ، تمدن، میراث، دین و عقیده و باورهای این امت دارد، پی ریزی كند.
به باور بنده گام نخست برای اجرای این طرح، پایان بخشیدن به قطع رابطه میان فرهنگ و توده مردم از طریق گزینش مكانیزیم ها و سازوكارهایی است كه به شهروند فلسطینی یا عربی این امكان را بدهد كه در احیای این طرح تلاش و همكاری كند.
نهادهای فرهنگی فلسطین در داخل و خارج باید متحد و یكپارچه در این زمینه گام بردارند و دغدغه همه از نظر فرهنگی یكی باشد. وزارت فرهنگ فلسطین نیز با نهادهای فرهنگی فلسطین در خارج از سرزمین اشغالی و نیز با وزارتخانه های فرهنگ كشورهای عربی همكاری و هماهنگی های لازم را داشته باشد.
چند ماهی است كه ندای فرهنگی وزارت فرهنگ فلسطین به گوش نمی رسد. ما بسیاری از علل این مسئله را واكاوی كرده ایم. به رغم رنج و محنت هایی كه داریم، اما خوشحالی و سرورمان از تلاش وزارت فرهنگ فلسطین در انتخاب شهر قدس به عنوان پایتخت جهان عرب و اسلام دو چندان گشته است؛ چرا كه این پروژه تمامی نهادها و ارگان های فرهنگی فلسطین و كشورهای عربی را تا سه سال دیگر در مسئله قدس سرگرم از برنامه ریزی، تهیه و تدوین گرفته تا كلید خوردن كار. آیا این امر مرحله نوینی از فرهنگ فلسطینی و عربی را رقم خواهد زد؟ امیدواریم.

نویسنده: سمیر عطیه
منبع: مركز اطلاع رسانی فلسطین

منبع : خبرگزاری فارس