تولید علم ، معرکه گیری فیلسوفانه نیست!

از ملزومات جامعه دانشگاهی معطوف کردن نگاه خود بر محیط پیرامونی و سعی در ارتقای آگاهی و دانش مردم است، این در حالیست که چنین مساله ای تاکنون از سوی دانشگاهیان مورد غفلت قرار گرفته و نیازمند مطالعه و کاووش است. با نگرشی نو به مفهوم گفتمان جنبش نرم افزاری و تولید علم، می توان نارسایی ها درصفوف متعدد نظری و عملی را در قلمرو معرفت شناسی مورد بازسازی و ترمیم قرار داد. با توجه به فضای سیاسی کشور و گفتمان رسمی که این دوره را دوره‌ عدالت‌محور نامیده است، یکی از محورهایی که دانشگاهیان و محافل آکادمیک می‌توانند در آن فعالیت کنند این است که تحقق عدالت و چگونگی شکل گیری آن را در حوزه‌های مختلف مورد بررسی قرار دهند. پیگیری این خواست می‌تواند یکی از رویکردهای نوآورانه در این دوره باشد. در درون دانشگاه بر تشکل ها و گروه های دانشجویی فرض است که به منظور نهادینه ساختن مولفه ها و شاخصه های گفتمان عدالت و پیشرفت اهتمام جدی بنمایند و با در نظر گرفتن جوهر این گفتمان و شیوه تحقق آن به ارائه راهکارهای نظری و عملی در قالب کانونهای مطالعاتی گسترده پرداخته و در کنار تولید علم به تهیه منشوری مدون برای گفتمان سازی غالب در سطح جامعه همت گمارند.
نخبگان دانشجویی‌ می توانند به عنوان‌ حاملانی امین برای تحقق فرامین مقام معظم رهبری درمقوله توجه بر تولید علم، در قامت سرمایه های تاثیرگذار و گرانسنگ اجتماعی فعال شوند و در کلیه‌ تحولات‌ علمی نقش‌ جهت‌دهنده‌ به‌ افکار‌ را ایفا‌ ‌نمایند.
امروز دانشجوی فرهیخته ایران اسلامی به واسطه بیداری و احساس مسئولیت ناشی از حاکمیت تفکر اصولگرایی، یا در پی بازخوانی آرمانها و اهداف بلند انقلاب اسلامی است و یا در پی خلق اندیشه ای نو برای پویایی و پیشبرد آن، و در این راه دریافته که می بایست مکتب اجتماعی و جهت حرکت فعالیت ها و نگرش های خویش را بر پایه های فلسفی و نظری خاصی قرار دهد و هویتی را انتخاب نماید که در متن فرهنگ و تاریخ جامعه و مردم ریشه دوانیده باشد.
"پیشرفت و عدالت" گفتمان اصلی دهه چهارم انقلاب نام گرفته است. در همین زمینه رهبر معظم انقلاب متذکر شده اند که :«عنصر پیشرفت، باید نگاه ما را به استعدادهای بیشمار پراکنده در میان ملت، معطوف سازد و ظرفیتهای تولید و خلاقیت و درخشش توانائیهای گوناگون در همه‌ی زمینه‌ها را در نگاه ما برجسته کند. و عنصر عدالت باید نابرخورداران از فرصتها و توانائیهای کشور را، از این مواهب الهی و عمومی برخوردار سازد.[۱]
آری در حقیقت مقام معظم رهبری برای ملتی که داعیه تمدن سازی دارد، شایسته نمی بینند که تنها تغذیه کننده تولیدات علمی دیگران باشد، بلکه زیبنده چنین کشوری این است که ضمن اینکه از دست آوردهای علمی دیگران استفاده می کند، خود نیز به خلاقیت، نوآوری و تولیدات علمی جدید همت گمارد و راهبرد نهضت علمی و جنبش نرم افزاری را وجهه همت خود در تمامی عرصه ها قرار دهد. مقام معظم رهبری در تبیین این مطلب می فرمایند: «امروز همه همت ما این است که نه فقط علم، بلکه فرآورده های علمی و تکنولوژی و خرده تکنولوژی را از آنها یاد بگیریم و از آنها تقلید کنیم؛ این کاری نیست که یک ملت باید به آن همت بگمارد. البته این کارها باید بشود و چاره ای نیست. وقتی انسان چیزی را ندارد، آن را از کسی که دارد، می گیرد. وقتی ساخت آن را بلد نیست از کسی که بلد است یاد می گیرد. در این شکی نیست، اما باید راه نو و فکر نو و بن بست شکنی را وجهه همت خود قرار دهد.[۲]
از این روی در جامعه دانشگاهی تعمیق و معرفت و گسترش آگاهی ها از جریانات کنونی جامعه و ظرفیتها و خطراتی که آن را تهدید می کند و اتخاذ موضع مناسب در قبال آنها امری ضروری است.
در همین راستا حکایت خبرسازی و خبره سازی نیز در فرآیند رفتاری دانشجویان از جمله مسائلی است که پرداختن بدان می تواند دانشگاه را از افتادن در دام الگوهای غربی و فرهنگ ترجمه پروری بازدارد. لذا می توان یادآور شد که درپی شکست راهبردهای افراطی داعیه داران اصلاح گری و مرثیه سرایان جنبش دانشجویی ، طیف وسیعی از فعالان سیاسی، درعین تعلق به مبانی نظام دینی، از درک صحیح تفاوتهای این نظام با الگوهای لیبرال دمکراسی، درمانده و در معرض الگوهای جایگزین نظیر "جبهه دمکراسی‌خواهی و حقوق‌بشر" گرفتار آمده‌اند. به عنوان مثال در دوره اوج جولان تفکر لیبرالیسم آنچه که در خصوص سکون نخبگان مطرح می شد، تنها القائات منفی بود که انتظار می‌رفت گفتمان غالبی که در جنبش دانشجویی قدرت داشت از شدت این خبرسازی های بی اساس می کاهید و بجای شتاب بخشیدن به آن، مسیر حرکات افراطی را با خبره سازی و کادرسازی نخبگان جهت می بخشید.
بنابراین حرکت عظیم انقلاب اسلامی که منادی نظام سازی و تمدن سازی با مبانی، اصول و ارزشهای جدید می باشد، شایسته است که مقلد نبوده و بتواند در حوزه های مختلف و ابعاد گوناگونی که برای اداره یک جامعه و یک کشور به نحو علمی لازم است به نوآوری و نواندیشی بپردازد.

پی نوشت ها:
[۱]- پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت آغاز به کار هشتمین دوره ی مجلس شورای اسلامی (۷/۳/۱۳۸۷)
[۲]- فرمایشات مقام معظم رهبری، مورخ ۳/۷/۱۳۸۱

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی