پیام‌های عاشورا

هرچند شهادت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش در روز عاشورای سال ۶۱ هجری، به تنهایی داغی سنگین و غمی جانکاه بر سینه ها و دلهای شیعیان و شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت نشانده و دیدگان عاشقان سوخته دل را در این ماتم گریان و بارانی کرده است، اما عاشورای حسینی و حماسه های جاودانه و بی نظیر آن دارای جلوه ها، زیبایی ها و پیام هایی است که جان های پاک و حقیقت طلب را مجذوب خود می کند و از آن زمان تاکنون کام بسیاری از تشنگان حق و حقیقت، ایمان و آزادی را سیراب کرده است و در آینده نیز چنین خواهد بود.
درس ها و پیام های بزرگ این حماسه مقدس و ماندگار حتی غیر مسلمانان را نیز متأثر و بهره مند کرده است، نهضت خونین و فرهنگ عاشورایی امام حسین(ع) که همواره زنده، پویا و انسان ساز است به همه نسل ها می آموزد که اگر نیرو و امکانات شما در مبارزه با ظلم و ستم اندک است، هرگز نباید تسلیم ستمگران و نقشه ظالمانه آنان شوید حتی اگر خونتان به ناحق ریخته شود وبه ظاهر شکست بخورید اما یقیناً شما پیروز مبارزه هستید و هرگز هدف و آرمان شما نابود نخواهد شد. سخنان و خطبه های حسین بن علی(ع) و یاران او قبل از شهادت و رشادت هایشان در میدان رزم و رفتارهای قهرمانانه آنان در این پیکار نابرابر سراسر مشحون از پیام های عرفانی، اخلاقی و حماسی است که آگاهی و توجه به آنها می تواند تاریخ و جوامع بشری را دگرگون ساخته و کرامت انسان و عدالت اجتماعی را همراه با زندگی شرافتمندانه تضمین نماید.
هشدارها و عبرت های عاشورای حسینی می تواند از تکرار حوادث تلخ و تأسف بار تاریخ جلوگیری کند. عاشورا به ما می آموزد که حسین(ع) برای احیای دین جدش پیامبر خدا قیام کرد همان پیامبری که فرمود «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» (من برای تکمیل مکارم اخلاق مبعوث شده ام) و نهضت عاشورا جلوه بارزی از ایثار و فداکاری، وفاداری و جوانمردی، صبر و مقاومت، آزادگی و خداپرستی، عزت طلبی و شجاعت و همه ارزش های اخلاقی است.
عشق حسین(ع) به خداوند
حسین(ع) برای قرب به خدا و رسیدن به معبود خویش و رضای حق تعالی از هیچ چیز خود دریغ نکرد و آنقدر مجذوب و عاشق یگانه محبوب و آفریدگار مهربان خود بود که هرچه به لحظه شهادت و جانبازی عاشقانه اش نزدیک می شد چهره اش برافروخته تر و نورانی تر می گردید و شوق دیدار حضرت دوست او را بی تاب می کرد و برای این وصال هرگونه بلا و رنج و سختی را که از سوی خداوند بر او وارد می شد به جان می خرید و زیر لب خداوند را می ستود و در هر شرایطی، زمزمه های عاشقانه خویش را نجوا می کرد و می فرمود: «خدا را به نیکوترین ستایش می ستایم و او را در حالت سرور و غم و راحتی سپاس می گویم» و یا می فرمود که «خدایا در هر گرفتاری تو تکیه گاه منی»
واقعه عاشورا علاوه بر ابعاد حماسی و ظلم ستیزی
و اقامه عدل و قسط، بعد عرفانی آن درس آموز، توحید است. راه و رسم سلوک خداپرستی نفی طاغوت و فرقه پرستی ونیز مبارزه با نفس را به نمایش می گذارد.
عاشورا مظهر تابناک عشق و جلوه زیبای یاد خداست و یاد عاشورا و ذکر حسین(ع) و یاران با وفای او انسان را از قربانگاه کربلا به عالم ملکوت می برد. در این روز، اهل زمین با همه عرشیان در سوگ حسین(ع)، عاشقانه اشک می ریزند و بر قاتلان بی رحم آنان لعن و نفرین می فرستند و بر داشتن حسین(ع)، امامی که برای رضای خدا و اقامه عدل و قسط و کرامت انسان از جان و مال همسر و فرزندان خویش گذشت و مرگ سرخ را بر زندگی ذلت بار ترجیح داد فخر و مباهات می ورزند و از خداوند متعال می خواهند که با امام حسین محشور شوند و عشق و محبت و پیروی از حسین(ع)، آنان را رستگار و سعادتمند سازد همانگونه که خود در هنگام شهادت حر ریاحی در روز عاشورا وقتی به بالین او آمد چنین فرمود: آنان که حسین را یاری کردند رستگار شدند و به هدایت و صلاح راه یافتند.
حسین بن علی(ع) باشهادت و کشته شدن در راه خدا سعادتمندو جاودانه شد چنان چه در زیارتنامه اباعبداله الحسین(ع) و شهدای کربلا چنین آمده است: خدایا شهادت می دهم که حسین بن علی(ع) به کرامت تو نائل و فائز شده است، او را با شهادت گرامی داشته ای و به او سعادت بخشیده ای و یا همانگونه که خود می فرمود «لااری الموت الا سعاده...» و مرگ سرخ و شهادت را بهتر از زندگی مذلت بار می دانست.
اتمام حجت امام
حسین(ع) اگر چه شهادت را فوز عظیم می دانست اما تاآخرین لحظات عمرش در روز عاشورا برای هدایت سپاه دشمن و مردم گمراه، خطبه خواند تا بلکه دستان پلید آنان آغشته به خون امام زمان خویش و بندگان صالح خدا نشود و از ظلم و ستم دست بردارند و عدل و قسط را برپا دارند.
او در حالیکه دل مهربانش برای امت جدش رسول خدا می سوخت، با صدای رسا به آنان می فرمود «سخنم را بشنوید و در کشتنم شتاب نکنید تا شما را موعظه ای شایسته کنم و عذر خودم را از آمدن بازگویم... سپس بعد از حمد و ثنای خداوند ادامه داد: به نسب و تبار من بنگرید، آنگاه به وجدان خویش بازگردید و خود را سرزنش کنید ببینید آیا کشتن من و هتک حرمتم برای شما رواست؟ آیا من پسر دختر پیامبرتان نیستم؟ آیا من پسر وصی و عموزاده پیامبر نیستم؟ آیا حمزه سیدالشهدا و جعفر طیار عموی من نیستند؟ آیا این سخن پیامبر به گوشتان نرسید که فرمود «این دو (حسن و حسین) سرور جوانان بهشتند؟ ... آنچه می گویم حق است و تاکنون دروغی نگفته ام و اگر می پندارید دروغ می گویم از جابربن عبدالله انصاری، ابوسعید خدری، سهل ساعدی، زیدبن ارقم، انس بن مالک بپرسید که می گویند این سخن رااز پیامبر درباره من و برادرم شنیده اند آیا این کافی نیست که دست به کشتنم نیالایید؟ سخنان حق امام حسین(ع) بر گوش آنان اثر نکردو دعوتش را نپذیرفتند و هلهله کردند وکف زدند. حسین(ع) رمز این حالت و جسارت را در گرایش آنان به دنیای حرام و حرامخواری می داند و می فرماید: «همه شما فرمان مرا سرپیچی می کنید، به سخنم گوش فرا نمی دهید، چرا که تحفه ها و هدیه هاتان همه از حرام است و شکمهایتان از حرام پرشده است، پس بر دلهای شما مهر خورده است.
حسین بن علی(ع) و یاران عزیز و باوفای او با سخنان و خطبه های متعدد خود در روز عاشورا، حجت را بر آن مردم پست و زبون تمام کردند، حسین(ع) خود و همه عزیزانش را برای رهایی بندگان خدا از نادانی و گمراهی و احیای کرامت انسان فدا کرد تا پیروان و شیعیان علی(ع) زندگی شرافتمندانه داشته باشند چنان که در زیارت اربعین امام حسین(ع) می خوانیم «خدایا حسین(ع) خون خود را در راه تو نثار کرد تا بندگانت را از نادانی و سرگشتگی گمراهی نجات بخشد.»
آری پیروی و دلدادگی به حسین بن علی(ع) نجات و رستگاری را به همراه دارد همانگونه که پیامبر اکرم(ص) فرمودند «ان الحسین مصباح الهدی و سفینه النجاه، حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است.»

علی سروش
منابع:
۱- موسوعه کلمات الامام الحسین
۲- مفاتیح الجنان
۳- بحارالانوار
۴- پیامهای عاشورا- جواد محدثی
۵- مناقب ابن شهر آشوب

منبع : روزنامه کیهان