۲۶ آذر؛ روز حمل و نقل

در تاریخ تحولات صنعت حمل و نقل در کشورمان، روزها و ایام سرنوشت سازی بوده اند که نقشی تعیین کننده در شکل گیری و انسجام شبکه حمل و نقل کشور داشته اند. ۲۶ آذر سال ۱۳۶۲ در زمره چنین ایامی است.
۲۶ آذرماه هر سال، یادآور صدور فرمان تاریخی امام خمینی(ره) در سال ۱۳۶۲ در زمینه اعزام کامیون ها به بنادر جنوبی برای تخلیه کالاهای وارداتی از مبادی دریایی کشور است. برای درک بهتر زمینه های صدور این فرمان، بررسی اوضاع و شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور در آن ایام ضروری است؛ ایجاد تنگنا و محدودیت در نظام ترابری کشور، یکی از تبعات اقتصادی جنگ تحمیلی بود به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی و دسترسی گسترده ایران به آبهای آزاد، بیشترین مبادلات تجاری کشور همواره از طریق بنادر جنوبی انجام می شده است و با بروز جنگ، مشکلات و محدودیت های فراوان در گلوگاه های اصلی کشور رخ نمود، به ترتیبی که از مجموع بنادر فعال پنجگانه آبادان، خرمشهر، بندر امام(ره)، بوشهر و بندر عباس، بنادر آبادان و خرمشهر به کلی از صحنه حمل و نقل حذف شدند و بندر امام(ره) نیز به دلیل نزدیکی به مناطق جنگی به حالت نیمه تعطیل درآمد.
از سوی دیگر به علت نیازهای فزاینده ناشی از ضرورت های جنگ و افزایش جمعیت، میزان واردات کالاهای اساسی از طریق بنادر افزایش یافته بود و تعداد کثیر کشتی های در انتظار تخلیه در بنادر، نگرانی های فراوان در زمینه بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره کالاهای اساسی در شهر و جبهه های جنگ، فساد محمولات غذایی کشتی های در انتظار تخلیه، تهدید کشتی ها از سوی هواپیماها و توپخانه دشمن و شمول دموراژها و بیمه های جنگی سنگین و کمرشکن به کشتی های منتظر ایجاد کرده بود. برای مقابله با این معضل، ستادی متشکل از برخی دستگاه های اجرایی، با مسئولیت معاونت وقت حمل و نقل وزارت راه و ترابری، به عنوان یکی از شاخه های ستاد بسیج اقتصادی تشکیل شد و با اتخاذ تدابیری از جمله هماهنگی با دستگاه های ذیربط و نیز تأمین و توزیع لاستیک و قطعات یدکی، روغن موتور و دیگر خدمات مورد نیاز کامیونداران، موفقیت هایی در زمینه جلب و جذب آنان به سمت مبادی ورودی حاصل شد، اما از آنجا که میزان کالاهای وارداتی، بسیار بیشتر از توان پذیرش و بارگیری ناوگان حمل و نقل در آن مقطع بود، مشکل نوبت های طولانی برای تخلیه کشتی ها کماکان ادامه یافت و در آذرماه سال ،۱۳۶۲ تعداد کشتی های منتظر تخلیه به حدود ۱۰۰ فروند رسید.
با اوج گرفتن بحران، گزارشاتی در زمینه وجود کالاهای اساسی و مورد نیاز کشور در بنادر جنوبی و محدودیت شدید در زمینه حمل و نقل و انتقال آنها به شهرها و مناطق جنگی، از سوی مقامات وزارت راه و ترابری و وزارت بازرگانی، به حضرت امام(ره) ارائه شد و رهبر کبیر انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی خود در روز ۲۶ آذرماه ،۱۳۶۲ ضمن اطمینان دادن به مردم در زمینه وجود مایحتاج عمومی به مقدار مورد نیاز در بنادر جنوب، کامیونداران کشور را به مشارکت در تخلیه هر چه سریعتر بنادر فراخواندند. در پی صدور فرمان تاریخی امام(ره)، کامیونداران، رانندگان و مؤسسات و انجمن های صنفی، آمادگی خود را برای مشارکت در بسیج تخلیه بنادر اعلام کردند و معاونت حمل و نقل وزارت راه و ترابری نیز با ایجاد ستاد تخلیه کالا از مبادی ورودی، مدیریت مؤثری را در زمینه هماهنگی دستگاه ها و نهادهای ذیربط برای برنامه ریزی پهلوگیری کشتی ها، تأمین و به کارگیری تجهیزات و عوامل تخلیه و بارگیری در اسکله ها، افزایش ساعات کار گمرک و بنادر و ارائه خدمات مورد نیاز کامیونداران، به عمل آورد و در نهایت با درایت حضرت امام(ره) و فداکاری، ایثار و تلاش شبانه روزی دست اندرکاران حمل و نقل، مشکل تجمع کالاهای وارداتی و نوبت های طولانی تخلیه کشتی ها در بنادر کشور حل شد. ۱۴ سال پس از زمان صدور فرمان امام(ره) در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه سازی هرچه بیشتر جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل و نقل، روز ۲۶ آذرماه، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان «روز حمل و نقل» شناخته شد. این روز، روز قدردانی از خدمات ارزشمند رانندگان و سایر دست اندرکاران و شاغلان بخش حمل و نقل کشور و فرصتی مناسب برای بازنگری نیازها و مشکلات این بخش است.

منبع : روزنامه ابرار اقتصادی