بنیادگرایی در طب

یكی از مهم‌ترین بحث‌های روز در تحقیقات پزشكی، تحقیق روی سلول‌های بنیادی و تلاش برای دستیابی به روش‌های جدید درمان به وسیله این سلول‌ها است.سلول‌های بنیادی، روزنه امیدی برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج به حساب می‌آیند
بی‌شك، یكی از مهم‌ترین بحث‌های روز در تحقیقات پزشكی دنیا، تحقیق روی سلول‌های بنیادی و تلاش دانشمندان برای دستیابی به روش‌های جدید درمان بیماری‌ها به وسیله این سلول‌ها است. به شما توصیه می‌كنیم برای آشنایی با نقش این سلول‌ها در سلا‌مت، این مطلب را بخوانید.
با توجه به پیشرفت‌های روزافزون در زمینه تحقیق و پژوهش، انتظار می‌رود كه با تكمیل مراحل تحقیقی و ورود كامل این سلول‌ها به بخش درمان، انقلابی شگرف در مداوای بیماری‌های مختلف، به خصوص گروهی از بیماری‌های صعب‌العلاج روی خواهد داد و برای بسیاری از بیماران كه تا چندی پیش از درمان بیماری خود ناامید شده بودند، روزنه‌های امید گشوده خواهد شد. ایده تحقیقات روی سلول‌های بنیادی در محافل علمی، برای اولین‌بار در نوامبر ۱۹۹۸ وقتی كه محققان برای اولین بار جدا كردن سلول بنیادی جنین انسانی را گزارش كردند ارایه شد. این اكتشاف به وسیله دكتر جیمز تامپسون، بیولوژیست، انجام شد و امید زیادی جهت شناخت روش‌های جدید درمان بیماری‌ها ایجاد كرد. این سلول‌ها كه از رویان چند روزه به دست می‌آیند، از نظر تئوریك می‌توانند تقریبا به تمام انواع سلول‌ انسانی، از سلول خونی تا پوست، تمایز یابند و دانشمندان امیدواراند كه از این سلول‌ها برای ترمیم بافت آسیب دیده استفاده كنند.
● سلول‌های بنیادی
سلول‌های بنیادی، سلول‌های اولیه‌ای هستند كه در تمام ارگان‌های چند سلولی یافت می‌شوند و دو خصوصیت مهم دارند كه آنها را از سایر سلول‌های بدن افتراق می‌دهد: اولین خصوصیت آنكه از طریق تقسیم سلولی میتوزی (نوعی حالت تكثیر در سلول‌های بدن است) به مدت طولانی بر تعدادشان افزوده می‌شود و دوم آنكه پس از دریافت سیگنال‌های شیمیایی، می‌توانند تمایز یافته و به سلول‌های اختصاصی با عملكرد خاص مانند سلول قلبی یا عصبی تبدیل شوند.
سه گروه وسیع سلول‌های بنیادی پستانداران شامل موارد زیر است:
۱) سلول‌های بنیادی رویانی كه از بلاستوسیت (جنین چند روزه) به دست می‌آید.
۲) سلول‌های بنیادی بالغ كه در بافت‌های بزرگسالان یافت می‌شوند مثل سلول‌های مغز استخوان
۳) سلول‌های بنیادی خون بندناف كه در بند ناف یافت می‌شوند.
سلول‌های بنیادی به راحتی رشد می‌كنند و از طریق كشت سلولی در محیط خارج از بدن مانند لوله آزمایش یا ظرف‌های مخصوص كشت به سلول‌های اختصاصی با عملكرد اختصاصی (مانند سلول عضلانی یا عصبی) تبدیل می‌شوند، بنابراین می‌توانند نقش بسیار قابل توجهی در درمان بیماری‌ها داشته باشند كه به "سلول درمانی" شهرت یافته است. سلول درمانی، به گروهی از تكنیك‌های جدید اطلاق می‌شود كه مبتنی بر جایگزین كردن سلول‌های بیمار دارای عملكرد مختل با سلول‌های سالم دارای عملكرد صحیح است كه از طریق جداسازی و دستكاری هدفمند صورت می‌گیرد. دانشمندان راه‌هایی برای مشخص كردن سلول‌های جوان كه می‌توانند جایگزین سلول‌های آسیب دیده و مرده در ارگان‌های بیمار شوند، یافته‌اند. این تكنیك‌های جدید در طیف وسیعی از بیماری‌ها شامل انواع گوناگون سرطان، بیماری‌های عصبی مثل پاركینسون و ضایعات نخاعی، دیابت و بیماری‌های قلبی به كار می‌رود.
● سلول‌های بنیادی و بیماری‌های قلب
محققان در زمینه استفاده از سلول‌های بنیادی برای جایگزینی سلول‌های آسیب دیده قلبی و برگرداندن عملكرد عضلات قلب، تحقیقات بسیار وسیعی انجام داده‌اند. امروزه نارسایی قلب و پمپاژ ناكافی قلب به علت از دست رفتن یا عملكرد ضعیف سلول‌ها، یكی از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر سالانه به شمار می‌رود. تخریب سلول‌های عضله قلب می‌تواند در نتیجه فشارخون بالا، اختلال در خون‌رسانی عضله قلب یا حمله قلبی باشد و با وجود پیشرفت‌های بسیار در زمینه جراحی و درمان دارویی و پیوند قلب بیش از نصف بیماران دچار نارسایی قلبی ظرف پنج سال از بین می‌روند. محققان درصدد یافتن راه‌های جدید برای جایگزینی سلول‌ها مرده هستند تا عضلات ضعیف شده قلب، دوباره قدرت پمپاژ را پیدا كنند. مطالعات جدید این حقیقت را مطرح كرده است كه سلو‌ل‌های بنیادی رویانی و بالغ قادرند جایگزین سلول‌های عضلانی آسیب دیده قلب شوند و همچنین عروق خونی جدید برای تغذیه قلب فراهم سازند. مهم‌ترین سلول قلبی، كاردیومایوسیت نام دارد. این سلول‌ها در عملكرد عضلات قلبی نقش مهمی ایفا می‌كنند. از دیگر انواع مهم سلول‌ها در عملكرد عضلات قلبی سلول‌های سازنده عروق خونی‌اند كه وظیفه خون‌رسانی به عضله قلب را بر عهده دارند، قلب نیاز عمده‌ای به جریان خون دارد و این سلول‌های اختصاصی برای ایجاد شبكه جدید شریانی و رساندن غذا و اكسیژن به سلول‌های عضله قلبی پس از حمله قلبی بسیار مهم هستند. استعداد سلول‌های بنیادی رویانی و بالغ برای تبدیل شدن به سلول‌های عضله قلب و عروق تغذیه كننده آن به عنوان قسمتی از یك برنامه مدون برای برگرداندن عملكرد قلب در بیمارانی كه دچار نارسایی و همچنین حمله قلبی شده‌اند، بسیار قابل توجه است. دانشمندان علاقه‌مندند برای جایگزینی بافت آسیب دیده قلب با سلول‌های سالم از این استعداد سلول‌های بنیادی بهره‌گیری كنند. این روش برتری‌های عمده‌ای نسبت به پیوند قلب دارد، به خصوص در شرایط فعلی كه با كمبود شدیددهندگان قلب به نیازمندان به پیوند روبه‌رو هستیم.

منبع : روزنامه سلامت