جهانی شدن

مشکلاتی در جهان وجود دارند که به یک کشور محدود نمی‌شوند و در کل جهان تأثیرگذار هستند؛ مانند گرم شدن هوای کره زمین، موادمخدر، ایدز، آلودگی آب و هوا، بمب اتم و... این مشکلات سبب می‌شوند که انسان‌های نقاط مختلف جهان بدون توجه به مرزها، برای حل مشکلات، با هم و به طور مشترک فکر کنند.
به عبارت دیگر دنیا با نوعی تصمیم‌گیری مشارکتی مواجه است. وضعیتی در جهان پیش آمده که انسان‌ها نمی‌توانند نسبت به یکدیگر بی‌تفاوت باشند، به عنوان مثال اگر واقعه چرنوبیل را در نظر بگیریم(که براثر خرابی که در رآکتور هسته‌ای کشور اوکراین به وقوع پیوست)، اثرات سوء آن به گیاهان، انسان‌ها و حتی جانوران سایر کشورها سرایت کرد. بنابراین اتفاقی که در یک کشور می‌افتد، اثرات سوء آن سایر کشورها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
از نظر فلسفی نیز انسان‌ها براثر رشد فکری به این نتیجه رسیده‌اند که جدایی میان انسان‌ها به خصومت می‌انجامد. چون اگر خوب دقت کنیم، انسانیت یک هویت بیشتر ندارد و جهانی شدن همان انسانی فکر کردن است. ملت‌ها و اقوام می‌توانند در جهت رفع مشکلات مشترک، تصمیم مشترک اخذ کنند و به صورت مسالمت‌آمیز در کنار یکدیگر زندگی کنند.جهانی شدن از نیروی عظیمی برخوردار است که به طور توفنده گسترش می‌یابد. جوامع باید برای مواجه شدن با آن، تدابیری بیندیشند تا از آن بهره گیرند، والّا نداشتن آمادگی جوامع در این برخورد منجربه ضرر و زیان خواهد بود. در ارتباط جوامع توسعه یافته با کشورهای جهان سوم، آن رابطه استثماری دیگر کارآیی خود را از دست می‌دهد. در نظام جهانی، انسان‌ها از نظر فکری و شعور اجتماعی پیشرفت خواهند کرد و براثر آموزش و تکنولوژی ارتباطات، سطح فکر انسان‌ها در نقاط مختلف جهان، بالا خواهد رفت. با در نظر گرفتن این مفهوم، کشورهای غنی نخواهند توانست خیلی راحت باشند و بعضی کشورها در فقر به سر می‌برند.از نظر اقتصادی نیز در کشورهای صنعتی هزینه تولید بسیار گران است لذا سرمایه‌داران غرب کارخانه‌های خود را به کشورهای در حال توسعه انتقال می‌دهند تا از مزد اندک کارگران آن جوامع بهره‌مند شوند.
از لحاظ اخلاق سیاسی نیز به دلیل گسترش «جامعه مدنی»، در ممالک توسعه یافته و توجه به «حقوق بشر» در کشورهای پیشرفته بالاجبار از سیاست‌های گذشته خود دست برمی‌دارند. فرهنگ‌ها در جهانی شدن به رقابت می‌پردازند و فرهنگ‌هایی که از مطلوبیت بیشتری در بین سایر جوامع برخوردار باشند، مورد پذیرش واقع خواهند شد. این پذیرش از طرف سایر فرهنگ‌ها از آن مهم‌تر است. به عبارت دیگر همه‌گیری یک فرهنگ تنها به دلیل داشتن قدرت وسایل ارتباطی نیست بلکه به دلیل هماهنگی آن با علاقه‌ پذیرندگان و تطابق با عقلانیت است.

فتح‌علی امن‌علی‌پور

منبع : روزنامه اطلاعات