دوشنبه, ۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 20 January, 2025
مجله ویستا
راهبران راه اندیشه
انكار زحمات دانشمندان و بزرگان علم و فسلفه پیش از اسلام و بعد از آن در كشورهای دیگر اعم از غرب و شرق نشانه ساده انگاری و نادانی است زیرا خداوند سبحان نعمت عقل و حقیقت جویی را به همگان ارزانی داشته است و از هركس به میزان بهره‌اش از دانش و زحمتش در راه اعتلای حیات معقول بشری باید قدر دانی شود.
لیكن مخالف این نظریه هستیم كه سهم بسیار چشمگیر مسلمان‌ها وفرهنگ آنها دراین راه به سادگی و ناجوانمردانه به فراموشی سپرده شود. یكی از بزرگترین خیانتهایی كه در چند دهه اخیر در حق امت اسلامی اعمال شده است، القای این عقیده به مسلمانان بوده كه مهد تمدن و علم و فلسفه و مدنیت و آزادگی ،غرب است و شرق به ویژه كشورهای اسلامی وامدار آنها هستند، به همین دلیل است كه اكثریت طبقه باسواد جامعه اسلامی، دانشمندان و فلاسفه دست چندم غربی را می‌شناسند و كتابهایشان رامی‌خوانند و به آن افتخار می‌كنند؛اما نه از دانشمندان وبزرگان و فلاسفه گذشته امت اسلامی خبر دارند و نه اندیشمندان ومتفكران و فلاسفه امروز.
●نگاهی به بالندگی علم درمیان مسلمانان
« دلامبر» اعتراف می كند كه «مسلمین قرنها استاد علوم و فنون ملل اروپا بودند .» و «واشنگتن ارومینگ» می گوید:«كاخ تمدن ما را دستهای توانای با علم و فن مسلمین بنا نمود و ملل اروپایی و مسیحی هركجا باشند مدیون مسلمین اند.»«ویل دورانت» معتقد است:«دنیای اسلام ،در جهان مسیحی نفوذهای گوناگون داشت. اروپا از دیار اسلام ،غذاها ، شربتها و داروها و درمان ،اسلحه و نشانه های خانوادگی ،سلیقه و ذوق هنری،ابزار و رسوم صنعت و تجارت و قوانین و رسوم دریانوردی را فرا گرفت و غالبا” لغات آن را نیز از مسلمانان اقتباس كرد.»حتی ساختن حمام ، بیمارستان ، داروخانه ، مدرسه و اموری چون بهداشت و شهرسازی و علم دامپزشكی و حمایت از حیوانات و بسیاری امور دیگر را از مسلمین یاد گرفتند.
شایسته است اشاره‌ای هر چند كوتاه و مجمل به این همه عظمت داشته باشیم تامعلوم گردد كه این ادعاها دور از واقعیت و حقیقت نیست« . ژوزف ماك كاپ» در كتاب «عظمت مسلمین در اروپا» می نویسد: «مسلمین نخستین كسانی بودند كه علم روانشناسی را اختراع كردند.» و نیز می نویسد :«دانشمندان و بزرگان ایران نشان دادند،هنگامی كه اروپا در خواب نادانی و توحش مانده بود، ایران به‌آن مرتبه و مقامی رسید كه عقاید و افكار قرن بیستم از آن پدیدار گردید.» آری به قول جرجی زیدان: « توجه خاص اسلام وپیشوایان دین نسبت به علوم و دانش بشری باعث گردید علمای اسلام، رشته های علوم و دانش را به پانصد شعبه برسانند» و در همه آن علوم نیز ابتكارات وكشفیات چشمگیری داشته باشند. در زمینه فلسفه، برهان اثبات خدای فارابی (متولد ۸۷۲ م ) به سنت توماس آكوئیناس (۱۲۲۵م ) فیلسوف ایتالیایی رسید. همچنین بیشتر افكار اسپینوزا (۱۶۶۳ م ) وامدار ابن سینا(۹۸۵ م )است. دكارت كه پدر فلسفه اروپا نامیده می شود شك دستوری خود را از شك امام محمد غزالی (۱۰۵۹ م )اخذ كرده است.
«من می اندیشم پس هستم» او بر اساس «من می خواهم پس هستم» غزالی است. نظریه»شناخت» كندی (۷۹۶ م ) اولین فیلسوف مسلمان، پایه مكتب كانت (۱۷۲۴ م )است. كندی ۹ قرن پیش از كانت می زیست و نظریه شناخت او مبتنی برسه منبع است: حس ،خیال و عقل كه این هر سه پایه مكتب كانت و بسیاری دیگر از فلاسفه غربی است.
در زمینه ریاضیات نیز ابتكار و علم مسلمانان اعجاب برانگیز است. اصولا” فرهنگ ریاضی به وسیله كتاب حساب و جبر خوارزمی (متوفی۹۹۷ م ) به اروپا راه یافت. بنیانگذار علم مثلثات این جابر بتانی (متوفی۹۳۰ م) بود. ابوالوفا مفهوم تانژانت و كتانژانت و امور دیگری را در مثلثات پدید آورد و معادلات درجه چهارم را حل نمود. درعلوم دیگر مانند فیزیك، شیمی، زمین شناسی، نجوم، هیئت، موسیقی، دامپزشكی، گیاه شناسی، طب، تاریخ، جامعه شناسی، فقه و حقوق، علوم غربیه، هنر، تفسیر، حدیث، جغرافیا، جانورشناسی، زیست شناسی، روانشناسی، عرفان، كلام و بسیاری دیگر از علوم نیز مسلمانان پیشتاز بودند و به جرات می‌توان گفت مسلمانان پایه علوم را چنان ریختند كه كاوشهای جدید اروپاییان، همه مبتنی بر آن است. هر چند بسیاری از ابتكارات و اختراعات مسلمین به حساب دانشمندان اروپایی و غربی نوشته شده است اما حقیقت برای همیشه پنهان نمی‌ماند، زمانی كه اروپاییان هنوز زمین را مسطح می‌دانستند خوارزمی و دستیارانش نقشه آسمان و زمین را ترسیم نمودند وابوریحان بیرونی وابوسعید سجزی سال ها پیش از گالیله اعلام كردند « زمین، كروی است». در زمینه پزشكی مسلمانان به گونه‌ای پیشرفت كرده بودند كه علاوه بر تشخیص و درمان، بسیاری از بیمار‌ها را جراحی می‌كردند. خودشان وسایل جراحی را ساخته و داروی بیهوشی را در عمل جراحی مورد استفاده قرار می دادند. «ابوالقسیس» ازاین دسته است. در ادبیات، بسیاری از شعرا و نویسندگان غربی تحت تاثیر حافظ، سعدی، مولوی و فردوسی شعر سرودند و شاهكارهای ادبی خلق كردند. شاید جالب باشد بدانیم كه حتی «دانیل دوفو» كتاب «روبینسون كروزوئه» را تحت تاثیر كتاب داستانی خیالی و فلسفی «حی بن یقضان» ابن طفیل نوشته است. غربیها، اذعان دارند كه وزن و قافیه و ردیف شعری را هم ازمسلمانان اخذ نموده‌اند و در موسیقی نیز وامدار مسلمانان هستند كه هنوز هم نام برخی آلات موسیقی آنها برگرفته از اسامی عربی‌است. «گوستاولوبون» می‌نویسد:«كاغذ را مسلمانان اختراع كردند.؛» «عباس بن فرنان» دستگاه پرواز را اختراع نمود و همچنین ساخت ساعت زنگدار، كشف وزن مخصوص بسیاری از اجسام، كشف كرویت زمین و حركت آن به دور خورشید، اظهار نظر درباره مناطقی كه چند ماه شب و چند ماه روز است (قطبین )، راهنمایی در كشف آمریكا، بیضوی بودن مدار سیارات، اختراع شیشه، آیینه، آونگ و... از كارهای دیگر مسلمانان است.
در مورد هنر، «كریستی» اعتراف می كند كه« بیش از هزار سال اروپا با تعجب به هنرهای زیبای اسلامی نگاه می‌كرد و آنها را اشیاء خارق العاده می شمرد.» «ویل دورانت» می‌گوید: «برجهای بلند كلیساهای مسیحی و برجهای ناقوس، مدیون مناره های مساجد است. در زمینه مسائل فرهنگی واجتماعی نیز وضع به همین منوال است.
«ژوزف ماك كاپ» معتقد است: «عدم تعصب دیانتی ، قوانین محكمه انسانی و روحانی ،اشاعه علوم و فرهنگ، آزادی علمی، وسعت كارهای خیریه، مقام قانونی زن، ملاحظه بهداشت همگانی و پاكیزگی از برجسته ترین مزایای تمدن اسلامی بود كه هفت قرن قبل از اینكه اروپاییها در اندیشه به دست آوردن آنها بیفتند و درباره آنها بكوشند مسلمین تمام آنها را دارا بودند.» امروز اندیشمندان حقیقت یاب در سرزمین های اسلامی كم نیستند كه در عین حال برای اكثریت جوامع ناشناخته مانده‌اند. امروز بزرگترین فلاسفه و دانشمندان جهان یا در كشورهای اسلامی اند و یا از این كشورها. «بریفولت» اذعان می دارد كه :«هیچ جنبه‌ای از نمود ترقی اروپا نیست كه تاثیر قطعی فرهنگ اسلامی در آن نباشد.»
منبع : روزنامه رسالت
منبع : خبرگزاری فارس
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست