شبکه گازرسانی نامطمئن در شهرهای بزرگ کشور

بی­توجهی به مسائل ایمنی در طراحی شبکه گازرسانی شهری و همچنین فرسودگی زیاد آن در مواقع خطر, بسیار حادثه­ساز خواهد بود. در این زمینه مهندس سعید ستوده، معاون مدیر مهندسی طراحی شرکت ملی گاز ایران به نکات مهمی در این زمینه اشاره می­کند که در ادامه به آن می‌پردازیم:
● لطفاً در مورد شبکهٔ گازرسانی داخلی شهرهای بزرگ کشور توضیحاتی را بفرمایید و آیا این شبکه‌ها در برابر حوادث احتمالی مانند زلزله، ایمنی لازم را دارند؟
شبکه گازرسانی در شهرهای بزرگ مانند تهران، ایمنی زیادی ندارد و ما متاسفانه به ایمنی آن توجه زیادی نکرده‌ایم. در شبکه گاز تهران فشار گاز بالا است؛ برای همین از رگولاتور استفاده می‌کنیم.
امروزه در بسیاری از کشورها، فشار گاز را کم گرفته‌اند و دیگر نیازی به نصب این رگولاتورها نیست و در نتیجه خطرات احتمالی آن کمتر می‌شود. برای اینکه شبکه تهران به درستی در برابر حوادث احتمالی ایمن بشود، باید سرمایه‌گذاری زیادی را انجام داد و این با شرایط فعلی, خیابان‌های تنگ و ناموزون و عدم وجود سرمایهٔ لازم، ناممکن است. تنها کاری که می‌توانیم انجام بدهیم این است که در مواقع بروز خطرات احتمالی، سیستم گازرسانی به‌طور اتوماتیک قطع شود. بنابراین در مورد سیستم گازرسانی خیلی نگران هستم و خصوصاً در شیراز سیستم گاز‌رسانی خیلی قدیمی است و نشت‌های زیاد و شبکه بسیار فرسوده، بسیار نگران‌کننده می‌باشد.
● برای ایمنی سیستم گازرسانی شهرها چه باید کرد؟
این کار نیاز به مطالعات تخصصی در این زمینه دارد و بهتر است از کشورهایی که تجربه این کار را دارند, کمک بجوییم. بهترین کار در بخش شبکه گازرسانی، این است که از این به بعد طراحی‌ها را مناسب بگیریم که البته هنوز در پروژه‌های جدید دیده نمی‌شود و طراحی‌ها هنوز سنتی است.
ما باید مطالعه نماییم که وقتی زلزله رخ داد کجاها گسل است و بافت زمین حرکت می‌کند و در چه جاهایی ممکن است برای سیستم گازرسانی حادثه‌آفرین باشد. متاسفانه هنوز این مطالعات در شهرهای بزرگ ما که روی گسل هستند، انجام نمی‌شود.
● تاکنون چه اقداماتی از طرف شرکت گاز در جهت ایمن‌سازی صورت گرفته است؟
تنها حرکت سازندهٔ شرکت گاز، استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن است که به نظر من حرکت خوبی است؛ زیرا لوله‌های پلی‌اتیلن انعطاف بیشتری نسبت به لوله‌های معمولی گازرسانی دارند و به همین دلیل در مواقع ارتعاشات مانند زلزله، انعطاف بیشتری از خود نشان می‌دهند.
● در مورد خطوط لولهٔ اصلی انتقال گاز, آیا بازرسی‌هایی برای صحت ایمنی آن وجود دارد؟
متاسفانه بازرسی‌های ما مربوط به ۳۰ سال قبل است. ولی نظارت کاملی بر روی آنها صورت می‌گیرد. زمانی که لوله‌ها توسط کلمپس داخلی به هم جفت می‌شود و جوشکاری می‌شود و سپس با استفاده از دستگاه‌های مخصوص تست می‌شوند؛ اگر کار ذره‌ای اختلاف داشته باشد، باید دوباره لوله بریده و از نو عملیات انجام شود.
پس از انجام عملیات نصب، دیسک مخصوص از درون خط لوله توسط فشار زیاد عبور داده می‌شود. اگر به این دیسک اندکی خدشه وارد شود، کار باید از ابتدا انجام شود و خط لوله غیرقابل استفاده می‌باشد.
در نهایت پس از اتمام این مراحل خطوط لوله زیر هیدروتست با فشار ۱.۵ برابر آزمایش می‌شود. سر انجام با انجام عملیات نظارت و بازرسی ایمنی خطوط لوله اصلی انتقال گاز تایید می‌شود.

منبع : شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران