نقش والدین در تربیت اجتماعی کودکان

نظرسنجی هفته پیش وب‌سایت نی‌نی‌بان در مورد «به نظر شما تا چه حد پدر و مادر می‌توانند با پرورش صحیح، فرزندشان را مستقل و مبادی آداب اجتماعی تربیت کنند؟» بود که حدود 77 درصد مخاطبان به گزینه «موافقم، نقش والدین بسیار بالاست.» و حدود 23 درصد به گزینه «نقش جامعه، دوستان و رسانه از والدین موثر‌تر است.» رای دادند.

 

نقش خانواده در تربیت کودکان

 کودکان و فرزندان ما چگونه تربیت می شوند و پرورش می یابند؟ عوامل تاثیرگذار در شکل شخصیت افراد جامعه چیست؟ سهم والدین ، زمان و اجتماع در شکل گیری شخصیت و آموزش و پرورش نسل آینده تا چه میزان است؟ آیا موازنه به هم ریخته و جا به جایی در مرجعیت ها یا میزان تاثیرگذاری پدید آمده است؟ در جهان امروز کدام عامل نقش پررنگ تر و تاثیرگذارتری در تربیت کودکان و آموزش و پرورش آنان دارد؟

 

 

 

خانواده و اهمیت آن در دوره کودکی
نوزاد در خانواده به دنیا می‌آید و اولین تعاملات خود را با محیط آغاز می‌کند. در این کانون اولیه اولین تأثیر و تأثرات متقابل آغاز می‌شود و کودک کم کم در فرآیند رشد و اجتماعی قرار می‌گیرد. همانطور که روان شناسان معتقدند سالهای اولیه کودکی نقش بسزایی در رشد شخصیت و آینده او دارد. بیشتر طرحواره‌ها و شناختهای کودک از خود ، اطرافیان و محیط در این دوران شکل می‌گیرد. میزان سلامت جسمانی و روانی کودک بسته به ارتباطی است که خانواده با وی دارد و تا چه حد تلاش می‌کند نیازهای او را برآورده سازد.
کودکانی که در این سنین از لحاظ عاطفی و امنیتی در خانواده تأمین نمی‌شوند به انواع مشکلات مبتلا می‌شوند. مشکلات این کودکان اغلب با شیطنتها ، دروغگوییها و حرف نشنیدنهای ساده شروع می‌شود و با توجه به وضع نابسامان خانواده به بزهکاریها و جنایات بزرگسالی منتهی می‌شود. سخت گیری زیاد والدین یا بی‌توجهی آنها ، یا ننر و لوس بار آوردن کودک و برآورده ساختن کلیه نیازهای منطقی و غیر منطقی او ، شخصیت سالمی را به بار نخواهد آورد. سلامت خود خانواده ، تعادل شخصیتی والدین و آشنایی آنها به اصولی که می‌تواند محیط خانواده را سالمتر سازد، بسیار حائز اهمیت است.

 

نقش جامعه در تربیت و شکل گیری شخصیت کودکان چیست؟
اگر در گذشته شخصیت ها در محیط کوچک خانواده شکل می گرفت و قابل کنترل و مهار بود و والدین نقش بسیار مهم و مستقیمی در تربیت فرزندان داشتند، امروز مراجع، عوامل و اولیای تربیتی و تعلیمی کاملا تغییر یافته است.
در جهان امروز پیش از دیروز، جامعه و زمان نقش تعیین کننده در شکل گیری شخصیت‌ کودکان ایفا می کند. اگر در گذشته شخصیت آنان در دامان والدین شکل می‌ گرفت، امروز این جامعه جهانی و زمانه معاصر است که در شکل گیری نقش کلیدی و اساسی را ایفا می کند.
محیط اجتماعی نقش اساسی در شکل گیری شخصیت افراد دارد. البته در گذشته محیط اجتماعی محدود به محله و شهر می شد، اما امروز محیط اجتماعی در دایره جهان معنا می شود، زیرا جهان چون دهکده ای در آمده است و رسانه ها و ابزارها و فناوری های نوین به گونه ای عمل می کند که دیگر محدودیت جغرافیایی معنا و مفهوم ندارد. امروز دهکده جهانی همان محیط اجتماعی است که در تعلیم و تربیت و شکل گیری شخصیت نقش ایفا می کند.
ما همیشه بر این باور بودیم که والدین شخصیت کودک را رنگ می‌ دهند، خط و مشی و رفتار او را در زندگی معین می ‌کنند و این والدین هستند که براساس روش تربیتی خود، کودکی آرام یا نامتعادل می‌ پرورانند؛ چرا که جغرافیای محدود موجب می شد تا محیط اجتماعی آنچنان پر رنگ عمل نکند و خانواده در کنار عامل محیط و زمان قرار گیرد، اما در جهان امروز به سبب گسترش و بهبود فناوری های ارتباطی، خانواده به طور کامل به کنار نهاده شده و از همان آغاز کودکان با رسانه ها و تبلیغات و تعلیمات و آموزه های آنان آشنا شده و رشد می یابند و هر چه این دامنه گسترش می یابد، نقش خانواده کمرنگتر می شود.

 

 

امروز کودک بیش از آنکه در جامعه و مدرسه و بازار و کوی و برزن متاثر از فرهنگ و رفتارها و تربیت اجتماعی و عمومی باشد، در خانه از راه ماهواره و اینترنت و تلفن همراه با تربیت عمومی و فرهنگ و گفتمان حاکم بر جامعه تحت تاثیر قرار دارد. والدین حتی در خانه نیز دیگر دور از دسترس هستند یا بلکه باید گفت که کودک در خانه دور از دسترس اولیای تربیتی خود قرار دارد، زیرا یا در حال نگاه کردن به تلویزیون است یا با اینترنت خود را مشغول کرده است یا آن که سر در گریبان تلفن همراه دارد و پیامک می‌ خواند و می ‌فرستد و بازی می ‌کند و یا کارهای دیگری که فرهنگ‌ های جامعه جهانی را به او منتقل می ‌کند و او را تربیت و تحت تاثیر مستقیم رفتاری و گفتاری قرار می ‌دهد.

برای مشاهده آرشیو نظرسنجی می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.