بایدها و نبایدهای پزشکی از راه دور

تله مدیسین عبارت است از انجام خدمات درمانی و پزشکی از راه دور از مهم ترین این خدمات می توان به خدمات مشاوره ای اشاره کرد

تله مدیسین عبارت است از انجام خدمات درمانی و پزشکی از راه دور. از مهم‌ترین این خدمات می‌توان به خدمات مشاوره‌ای اشاره کرد.

ارائه خدمات مشاوره‌ای از راه دور در بسیاری از کشورها شروع شده و پیشرفت خوبی داشته است. مشاوره از راه دور قدمتی طولانی دارد و در حقیقت نخستین‌بار به صورت مشاوره تلفنی مطرح شد.

با ورود فناوری IT یا فناوری اطلاعات به حوزه درمان، ارائه خدمات مشاوره‌ای متحول شد و آنچه امروزه با این عنوان از آن نام برده می‌شود همان خدمات مشاوره‌ای از راه دور است که به عنوان زیرمجموعه‌ای از تله مدیسین شناخته می‌شود.

در بحث تشخیص از راه دور که طیف وسیعی از خدمات تشخیصی از تفسیر تصاویر رادیوگرافی، سی‌تی اسکن، ام.آر.آی، سونوگرافی و همچنین نتایج آزمایشات تشخیصی را شامل می‌شود، از نظر مکانی هیچ محدودیتی برای پزشک وجود ندارد.

براساس این روش، پزشک و رادیولوژیست از طریق یک سامانه باهم در ارتباط هستند. تصاویر و آزمایشات در این سامانه ذخیره شده و پزشک پس از مشاهده تصاویر و نتایج آزمایشات تشخیص نهایی را اعلام می‌کند.

در سطوح درمانی بسیار پیشرفته‌تر که در کشور ما کمتر اتفاق می‌افتد، بحث درمان از راه دور یا جراحی رباتیک مطرح است.

در این روش پزشک از طریق امکانات ارتباطی پیشرفته از راه دور انجام عمل جراحی ‌ روی فرد بیمار را تحت کنترل قرار می‌دهد.

در روش‌های جراحی رباتیک ، ربات کار جراحی را انجام می‌دهد و پزشک در تمامی مراحل بر انجام عمل جراحی نظارت دارد.

این ربات از طریق فناوری IT به اینترنت متصل است و پزشکی که می‌تواند حتی در کشوری دیگر سکونت داشته باشد درست مانند زمانی که بالای سر بیمار است کنترل عمل جراحی را در دست می‌گیرد. البته هنوز جراحی رباتیک در کشور ما جایی برای صحبت ندارد.

در صورت تحقق اهداف تله مدیسین در تشخیص و درمان بیماری‌ها، اگر روزی به روستای دور افتاده‌ای سفر کرده باشیم و ناگهان با مشکلی مواجه شویم و بنا به ضرورت به یک مرکز درمانی در همان روستا مراجعه کنیم، می‌توانیم از برخورداری از خدمات درمانی از راه دور اطمینان داشته باشیم. در حقیقت موضوع تله مدیسین با این هدف مطرح شده است.

ما در کشوری پهناور زندگی می‌کنیم. با توسعه خدمات تله مدیسین فردی که به روستایی دورافتاده سفر کرده است، تا زمانی که آنجا اقامت دارد با هیچ مشکلی در فرآیند درمان مواجه نمی‌شود.

حداقل امکاناتی که در اختیار این فرد قرار می‌گیرد این است که می‌تواند به یک مرکز درمانی مراجعه کرده و از خدمات مشاوره از راه دور استفاده کند. در این صورت اگر لازم باشد بنا به تشخیص پزشک، فرد بیمار به نزدیک‌ترین مرکز درمانی که مجهزتر است، انتقال داده می‌شود.

یکی از دیگر موضوعات مطرح شده در حوزه بهداشت و درمان، راه‌اندازی بیمارستان‌های الکترونیکی است که مقدمه‌ای برای ورود IT به فرآیندهای بیمارستانی است.

فرآیندهای بیمارستانی به دو بخش فرآیندهای مالی و اداری و فرآیندهای تشخیصی و درمانی تقسیم می‌شود. به دلیل این‌که امروزه کنترل فرآیندهای مالی و اداری در اغلب بیمارستان‌ها مورد توجه قرار گرفته است، بالغ بر ۹۸ تا ۹۹ درصد بیمارستان‌ها در فرآیندهای اداری و مالی از زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند.

در بخش تشخیص و درمان از سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی استفاده می‌شود که فرآیندهای مختلفی از تشکیل پرونده الکترونیک سلامت، سابقه ابتلا به بیماری‌های مختلف، سوابق درمانی و مراجعات قبلی به مراکز درمانی را در برمی‌گیرد.

به‌طور کلی هدف از تشکیل پرونده الکترونیک سلامت این است که برای هر فرد یک پرونده الکترونیک سلامت در سطح کلان ایجاد شود که از طریق سیستم‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات قابل دسترسی باشد.

یعنی پس از مراجعه بیماران به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، سیستم داخلی بیمارستان به سایت مرکزی متصل شده و از طریق اسم ورود و رمز کاربری که بیمار دراختیار بیمارستان قرار می‌دهد آن مرکز درمانی بتواند به اطلاعات ثبت شده در پرونده الکترونیکی بیمار دسترسی داشته باشد. قاعدتا اختصاص اسم ورود و رمز کاربری به هر بیمار باید زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شود.

برای تبدیل بیمارستان‌های سنتی به بیمارستان‌های الکترونیکی هفت زیرساخت لازم است که زیرساخت‌های فنی و سخت‌افزاری، ارتباطی و نرم‌افزاری مهم‌ترین آنهاست.

در زمینه زیرساخت‌های سخت‌افزاری در بیمارستان‌ها هیچ محدودیتی وجود ندارد و هر بیمارستان می‌تواند برای خودش یک سرور مرکزی ایجاد کند.

با راه‌اندازی اینترنت داخلی این اطلاعات روی سرور مرکزی قرار می‌گیرد که از طریق اینترنت هم می‌توان به اینترانت یا اینترنت داخلی بیمارستان دسترسی داشت.