دیابت بارداری و رژیم غذایی

پرسش: در ماه دوم بارداری هستم و قند خونم یكساعت بعد از صبحانه بعضی مواقع به 150 می رسه.دكترم گفته اگه این هفته كنترل نشه باید انسولین بزنم. اصلا دوست ندارم انسولین بزنم.می خواستم ببینم چه راهنمایی می تونید بكنید.مثلا من امروز 80 گرم سنگك 10 گرم گردو 15 گرم پنیر و 1 خیار و 1 گوجه كوچك خوردم.وزنم هم داره میاد پایین.اصلا نمی دونم چكار كنم؟
پاسخ: در 3 ماهه اول بارداری نیاز به انرژی شما تغییر چندانی نمی كند كه نیاز به كم خوری یا پرخوری باشد. در این 3 ماهه باید مقادیر كافی فولات و منابع غذایی ان را میل كنید. بادام، موز و برنج قهوه ای، حاوی فولات و سایر مواد مغذی لازم برای رشد و تكامل جنین در سه ماه اول بارداری می‌باشند.
سایر منابع غذایی اسید فولیك: جگر، لوبیا، عدس، قارچ و سبزیجات برگ سبز (مخصوصا اسفناج، مارچوبه و بروكلی)
در مورد مصرف مكمل فولات با پزشك خود مشورت كنید. به یاد داشته باشید كه برخورداری از یك رژیم متنوع و مغذی همیشه بهترین انتخاب برای مادران است.
تحقیقات پیرامون تغذیه در دوران بارداری حاكی از ان است كه مصرف غذاهای دارای نمایه گلیسمی پایینی برای دوران بارداری بهتر است كه از جمله می‌توان به مصرف سبزیجات، مغزها و توت اشاره كرد، ولی موادی كه نمایه گلیسمی بالایی دارند مانند شكر، نان سفید و پوره سیب‌زمینی خیلی سریع تبدیل به قند می‌شوند و برای بدن به خصوص در این دوران مناسب نمی‌باشند.
مطالعات نشان داده‌اند كه رژیم‌های با نمایه گلیسمی پایین در دوران بارداری احتمال دیابت حاملگی را كاهش می‌دهند. این بدان معنی نیست كه دوران بارداری ایجاد محدودیت غذایی می‌نماید، بلكه تاكید بر درست انتخاب كردن مواد غذایی می‌باشد. برای مثال مغزها، میوه‌ها، سبزیجات و غلات پرفیبر را جایگزین غذاهای فراوری شده، بیسكویت و شیرینی‌جات كنید تا سلامت شما و فرزندتان تضمین شود.
در این دوران از مصرف بیش از حد چای و قهوه نیز پرهیز نمایید.
تغذیه درمانی برای دیابت بارداری، عمدتاً شامل یك برنامه ی غذایی با كربوهیدرات كنترل شده است، كه تغذیه ی مناسب برای سلامت مادر و جنین، انرژی كافی برای افزایش وزن مناسب دوران بارداری، دستیابی و حفظ قند خون طبیعی را فراهم كرده و مانع از ایجاد كتوز می شود.
 پیشنهاد های تغذیه ای ویژه، بر اساس بررسی فردی و ثبت های قند خون تعیین و اصلاح می شوند. پایش میزان قند خون، كتون حالت ناشتا، اشتها و افزایش وزن می‌تواند به طراحی یك برنامه ی غذایی مناسب فردی و تنظیم برنامه ی غذایی در دوران بارداری كمك كند.
برای دیابت بارداری دستور العمل های تغذیه ای ویژه وجود دارد. همه ی زنان مبتلا باید پس از تشخیص دیابت، تغذیه درمانی را اغاز كنند. پایش ثبت های غذایی و قند خون، راهنمای تغذیه درمانی بوده و لزوم انسولین درمانی را تعیین می‌كند.
 انسولین درمانی در دو صورت افزوده می‌شود: اگر هدف های قند خون در مدت یك تا دو هفته‌، برای دو بار یا بیشتر، از دامنه ی مورد نظر فراتر رود (بی ان كه ثبت های غذایی تغییر ویژه ای را نشان دهد) یا اگر، به علت بی توجهی بیمار به تغذیه درمانی، میزان قند خون همواره بالا باشد. افزایش یافتن یا نیافتن وزن و ازمایش كتون،‏ در تعیین این كه، ایا زنان باردار برای پرهیز از انسولین درمانی، كم‌تر می‌خورند یا نه، سودمند است.
كربوهیدرات ها را باید در سه وعده ی غذایی كوچك تا متوسط و دو تا چهار میان وعده پخش كرد. همه ی زنان دست كم به 175 گرم كربوهیدرات در روز نیاز دارند. معمولاً، به میان وعده‌ی عصر، برای جلوگیری از بروز سریع كتوز شبانه نیاز است.
به علت افزایش میزان هورمون رشد و كورتیزول در صبح، كربوهیدرات در صبحانه نسبت به دیگر وعده‌ها به خوبی تحمل نمی‏‌‏شود. برای رفع این مساله، ممكن است در برنامه ی غذایی اغازین، تنها 30 گرم كربوهیدرات برای صبحانه در نظر گرفته شود. برای رفع گرسنگی، می‌توان غذاهای پروتئینی را به رژیم غذایی افزود. زیرا، این غذاها بر میزان قند خون اثری ندارند.
با وجود این كه، محدودیت كالری باید با احتیاط باشد، اما در زنان چاق مبتلا به دیابت بارداری، یك محدودیت كالری 30 درصدی (دریافت در حدود 1700 تا 1800 كیلو كالری در روز) می‌تواند‏‌‏ هیپرگلیسمی‏ را (بدون ایجاد كتونمی) كاهش داده و از میزان افزایش وزن این زنان بكاهد. دریافت كمتر از این مقدار، پیشنهاد نمی‏‌‏شود.
 الگوی افزایش وزن دوران بارداری برای زنان مبتلا به دیابت بارداری، باید همانند زنان غیر دیابتی باشد. برای زنان مبتلا به دیابت بارداری، كه دچار اضافه وزن و چاقی هستند، كاهش وزن پیشنهاد نمی شود. اما، ممكن است محدود كردن متوسط انرژی و كربوهیدرات مناسب باشد.
ورزش نیز، ممكن است در غلبه بر مقاومت محیطی به انسولین و كنترل ‏‌‏هیپرگلیسمی ‏‌‏پس از صرف غذا سودمند بوده و برای بهبود قند خون مادر، به تغذیه درمانی افزوده شود. شكل ایده ال ورزش مشخص نیست، اما غالباً، یك پیاده روی تند پس از صرف وعده‌های غذایی پیشنهاد می‌شود.
توصیه می شود زنان مبتلا به دیابت بارداری حتما شیردهی داشته باشند. زیرا، ممكن است حتی یك دوره ی كوتاه شیردهی خطر ابتلا به دیابت را در اینده كاهش دهد.
برای جلوگیری از افت قند خون رژیم غذایی شما در دوران مصرف انسولین باید همراه با میان وعده غذایی باشد (هر 10 گرم كربوهیدرات مصرفی، حدود 1 واحد انسولین را پوشش می دهد).
در این زمینه حتما با پزشك خود نیز مشورت كنید. هر لحظه كه احساس سرگیجه یا ضعف پیدا كردید یا اگر میزان قند خون به كمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر رسید، 15 گرم كربوهیدرات دریافت كنید، كه معادل است با:
سه قرص گلوكز
اب میوه یا نوشیدنی شیرین، نصف لیوان
كراكر شور، شش عدد
قند یا عسل، یك قاشق غذا خوری
• 15دقیقه صبر كنید و دوباره ازمایش كنید. اگر میزان قند خون باز هم كمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر بود، با 15 گرم كربوهیدرات دیگر، درمان را تكرار كنید.
• تكرار ازمایش و درمان را تا زمانی ادامه دهید، كه میزان قند خون به دامنه ی طبیعی برگردد.
• زمان باقیمانده تا وعده یا میان وعده ی غذایی بعدی را براورد كنید، تا نیاز به دریافت غذای اضافی تعیین شود. اگر بیشتر از یك ساعت تا وعده ی غذایی بعدی زمان بود، 60 دقیقه پس از درمان ازمایش را تكرار كنید، تا لزوم دریافت كربوهیدرات اضافی مشخص شود.
دستور العمل هایی برای پیشگیری از علایم‏‌‏ افت قند خون
1- خوردن وعده‏‌‏های غذایی كوچك و میان وعده‌ (در بین وعده های غذایی و به هنگام خواب). خوردن پنج تا شش وعده ی غذایی كوچك به جای دو تا سه وعده ی غذایی بزرگ، موجب ثبات در ازاد سازی گلوكز به جریان خون می‌شود.
2- پخش كردن غذاهای كربوهیدراتی در طول روز. خوردن مقادیر زیاد كربوهیدرات در یك زمان، موجب بالارفتن میزان قند خون و تحریك ازاد سازی مقادیر بالای انسولین می‌شود، كه می‌تواند موجب افت میزان قند خون گردد. بیشتر افراد می‌توانند دو تا چهار سروینگ از غذاهای كربوهیدراتی را در هر وعده ی غذایی و یك تا دو سروینگ را در هر میان وعده بخورند. افزون بر این، اگر كربوهیدرات از رژیم غذایی حذف شود، بدن توانایی خود را برای به كار بردن مناسب كربوهیدرات از دست می‏‌‏دهد و بنابراین توصیه نمی شود. غذاهای كربوهیدراتی، عبارت هستند از: نشاسته‌ها، میوه‌ها، ابمیوه ها، شیر، ماست و غذاهای دارای قند.
3- پرهیز از غذاهای دارای مقادیر بالای كربوهیدرات. این غذاها، عبارت هستند از: نوشیدنی‏‌‏های بی الكل معمولی، شربت‌ها، اب نبات، ماست‌های میوه‌ای معمولی، شیرینی پای و كیك‌ها.
4- پرهیز از نوشیدنی‏‌‏ها و غذاهای دارای كافئین. كافئین می‌تواند موجب ایجاد علایم همانند ‏‌‏هیپوگلیسمی و بدتر شدن حال فرد شود.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.


براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي است يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.