ویتامین لازم در بارداری، چی بخورم؟

در بیشتر موارد تأمین ویتامین‌ها از طریق رژیم غذایی مقدور است، اما در شرایط خاص از مکمل‌های ویتامین - مواد معدنی استفاده می‌شود. در این بحث به ویتامین های مورد نیاز در دوران بارداری اشاره می کنیم.

 

ویتامین های مورد نیاز در باردرای

 اسیدفولیک در تولید و تقسیم سلول‌ها از جمله سلول‌های قرمز خونی نقش دارد.
یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها در زمان بارداری (خاصه اوایل) و قبل از آن اسیدفولیک است. اسیدفولیک که فولات نیز نامیده می‌شود، یکی از ویتامین‌های گروه B است.
این ویتامین عمدتاً در سبزیجات برگ سبز مانند کلم و اسفناج، حبوبات و مغزها وجود دارد. اسیدفولیک در تولید و تقسیم سلول‌ها از جمله سلول‌های قرمز خونی نقش دارد.
کمبود اسیدفولیک در زمان بارداری ممکن است باعث نقص لوله عصبی در جنین شود. نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن است عمر کوتاهی داشته باشند و یا تا آخر عمر ناتوان باشند.
نقص لوله عصبی عمدتاً در 28 روز اول بارداری ایجاد می‌شود، زمانی که احتمال دارد مادر از بارداری خود بی‌اطلاع باشد. به همین دلیل مهم است که تمام زنان در سنین باروری به ویژه زنانی که قصد بارداری دارند اسیدفولیک کافی مصرف کنند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که تمام زنان در سنین باروری روزانه 400 میکروگرم از این ویتامین دریافت کنند. مصرف مقدار کافی اسیدفولیک 3 ماه پیش از بارداری بسیار مهم است. مقدار توصیه شده در زمان بارداری 600 میکروگرم در روز است که 200 میکروگرم بیش از قبل از بارداری است.
كلسیم
زنان باردار باید روزانه 1200 میلی گرم کلیسم مصرف کنند. دریافت 1200 میلی گرم كلسیم در روز برای زنان باردار ضروری است. اگر این میزان كلسیم به بدن زنان باردار نرسد آنها با احتمال بیشتری در معرض ابتلا به پوكی استخوان قرار می گیرند زیرا جنین در حال رشد كلسیم مورد نیاز خود را از طریق استخوان های مادر دریافت می كند.
 از این رو مادران باید از دریافت روزانه این میزان اطمینان حاصل كنند. علاوه بر این كلسیم به ساخته شدن استخوان های كودك كمك كرده در كاهش فشار خون مادر مؤثر است، در حالی كه از فشار خون ناشی از كمبود كلسیم در ایام بارداری نیز جلوگیری می كند. همچنین كلسیم تأثیرات مثبتی نیز بر وزن كودك هنگام تولد دارد.
داروهای مكمل كلسیم حاوی 100 تا 200 میلی گرم كلسیم است و زنان باید بقیه این میزان را از طریق نوشیدن شیر و محصولات لبنی تأمین كنند.
عدم دریافت كلسیم به میزان كافی در موارد حاد می تواند، عوارض خطرناكی را به دنبال داشته باشد. برای مثال كودكان آنها در معرض خطر ابتلا به مسمومیت ناشی از سرب قرار می گیرند.
ویـتامیــن D
  مهم‌ترین نقش شناخته شده  ویتامین D، کمک به تعادل و جذب کلسیم است. مقدار روزانه IU 200 ویتامین D در بارداری و قبل آن توصیه می‌شود. مهم‌ترین نقش شناخته شده این ویتامین کمک به تعادل و جذب کلسیم است، اما اخیراً مطالعات نشان داده‌اند که در نمو مغز و دستگاه ایمنی جنین و پیشگیری از بسیاری بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع 1 و MS در سنین بعدی نیز نقش دارد. از سوی دیگر کمبود این ویتامین در مادر باردار خطر بروز فشارخون بالا و پره اکلامپسی را افزایش می‌دهد.
منابع غذایی ویتامین D بسیار ناچیز هستند. منبع اصلی این ویتامین ماهی‌های چرب مانند ساردین و سالمون است. مقدار کمی نیز در تخم مرغ و کره وجود دارد. در بسیاری از کشورها مواد غذایی مانند شیر و مارگارین با این ویتامین غنی می‌شوند. قرار گرفتن در شرایط مناسب در معرض نور آفتاب به سنتز پوستی ویتامین D کمک می‌کند. حتماً در مورد لزوم مصرف مکمل ویتامین D در این دوران با پزشک و متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
آهن
میزان آهن مورد نیاز در دوران بارداری, حدود 27 میلی گرم است. آهن یك ماده ضروری برای زنان است كه اهمیت آن در دوران بارداری دو برابر می شود. زنان باردار برای قوی ماندن به آهن نیاز دارند زیرا نوزاد آهن ذخیره شده در خون آنها را جذب می كند. زنان بارداری كه میزان آهن موجود در خون آنها كم است، احساس خستگی مفرط و ضعف دارند.
علاوه بر این بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار گرفته و احتمال خونریزی زیادی را هنگام زایمان دارند. آهن همچنین برای شكل گرفتن گلبول های قرمز در كودك لازم است. میزان آهن مورد نیاز در دوران بارداری 27 میلی گرم بوده و مكمل ها حاوی 20 الی 60 میلی گرم آهن هستند.
پزشكان مصرف مكمل آهن را به همراه آب پرتقال یا آب میوه پیشنهاد می كنند زیرا ویتامین ث جذب آهن را افزایش می دهد.
از آنجایی كه كاهش و افزایش مصرف ویتامین ها و مواد معدنی هر دو برای زنان باردار مضرند، ضروری است كه زنان باردار توجهات لازم را در این زمینه مبذول داشته و با پزشك خود در زمینه افزایش و یا كاهش مصرف مشورت كنند.
ویتامین A
 دریافت بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری خطرناک است. ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که در کبد ذخیره می‌شود و برای رشد دستگاه‌های مختلف جنین مانند چشم، شش‌ها، استخوان‌ها و سیستم عصبی مرکزی لازم است. به علاوه این ویتامین به مقاومت در برابر عفونت‌ها نیز کمک می‌کند.
این ویتامین در منابع حیوانی مانند تخم مرغ، شیر و جگر وجود دارد. پیش‌ساز این ویتامین نیز در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. مقدار توصیه شده برای ویتامین آ 770 میکروگرم RAEs (تقریباً IU 2565) برای زنان باردار و غیر باردار است. ذخایر ویتامین A مادر به آسانی جوابگوی نیاز جنین است.
کمبود ویتامین A در حیوانات می‌تواند باعث مشکلات جنینی شود، اما در انسان موارد مشابه دیده نشده است.
از سوی دیگر دریافت بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری خطرناک است. خانم‌هایی که از مشابه‌های ویتامین A مانند راکوتان برای آکنه استفاده می‌کنند در خطر قرار دارند.