بیماری بدون علامت و شایع در کودکان

کاهش شنوایی  شایع ترین اختلال شنوایی است که در ابتدا بدون علائم ظاهری بروز می‌کند. اما اگر این بیماری پیش رونده بموقع درمان نشود در اغلب موارد به  اختلال در یادگیری کودک، اختلال در تکلم و حتی عقب‌ماندگی ذهنی کودک منجر می‌شود.
آمار نشان می‌دهد از هر هزار کودکی که به دنیا می‌آید، حدود 3کودک در بدو تولد دچار اختلال کاهش شنوایی خیلی شدید می‌شوند. اما نباید تصور کرد نوزادانی که با شنوایی طبیعی متولد می‌شوند، از این اختلال مصون هستند. حدود 8/1 درصد از نوزادانی که شنوایی مناسبی دارند طی مراحل رشد دچار کاهش شنوایی می‌شوند. البته شدت بیماری در مبتلایان  مختلف است. او می‌گوید: «بنابراین با توجه به این آمارها درمی یابیم که کودکان بسیاری در اطراف ما از کاهش شنوایی رنج می‌برند که نیازمند درمان خواهند بود.»

دکتر اکبر بیات متخصص گوش و حلق و بینی و فوق تخصص جراحی سر و گردن می‌گوید: «بیماری کاهش شنوایی براحتی می‌تواند هر کودک باهوش و با استعداد را به یک کودک کندذهن و بی‌استعداد تبدیل کند. کودک مبتلا به کاهش شنوایی معمولاً از کم شنوایی شکایت  نمی‌کند و همین امر سبب می‌شود والدین تا مدتها پس از بروز بیماری، متوجه مشکل فرزندشان نشوند.»
به گفته بیات بنابراین هر کودکی که کمرو، خجالتی و منزوی باشد و همچنین کودکان کم هوش یا کند ذهن باید از نظر شنوایی مورد بررسی قرار گیرند. البته در این میان مشاهده شده برخی کودکان به دلیل داشتن ضریب  هوشی بالا، با وجود کاهش شنوایی از نظر یادگیری مانند همسالان خود هستند. آنها کاملاً طبیعی و بدون مشکل به نظر می‌رسند. این درحالی است که استعداد واقعی در این گروه از کودکان، با درمان اختلال شنوایی آشکار خواهد شد.
به گفته دکتر بیات با وجود اینکه کاهش شنوایی در کودکان می‌تواند علت ژنتیکی داشته باشد، اما با بررسی وضعیت بیماری در میان بستگان کودکان مبتلا به اختلال کاهش شنوایی درمی‌یابیم، حدود 50 درصد کودکان مبتلا به کاهش شنوایی در خانواده‌های سالم به دنیا آمده‌اند و هیچکدام از بستگان آنها هرگز به این بیماری مبتلا نشده‌اند. همین امر باعث شده والدین  انتظار کاهش شنوایی در فرزندشان را نداشته باشند و بیماری این کودکان دیرتر از دیگر مبتلایان تشخیص داده می‌شود.
در حال حاضر بر اساس برنامه وزارت بهداشت، کودکان در بدو تولد و در سن شش سالگی یعنی هنگام ورود به مدرسه تحت سنجش شنوایی قرار می‌گیرند. در عین حال بیات می‌گوید: «این بررسی‌ها بسیار مفیدند ولی باید به خاطر داشته باشیم که  این میزان سنجش کافی نیست. بنابراین حتی اگر کودکی در بدو تولد شنوایی طبیعی داشته باشد، ممکن است بعدها دچار کاهش شنوایی شود.
پس والدین باید با مشاهده علائمی چون اختلال در تکلم یا اختلال در یادگیری فرزندشان، فوراً برای بررسی شنوایی او توسط متخصص اقدام کنند.  بیات تأکید می‌کنند که  صبر کردن تا سن شش سالگی می‌تواند عوارض جبران ناپذیری برای کودک به دنبال داشته باشد.
او علل کاهش شنوایی در بچه‌ها  را بسیار متفاوت ارزیابی می‌کند و می‌گوید:«ولی به طور خلاصه می‌توان گفت در صورتی که عصب شنوایی کودک ضعیف باشد، به وسیله تجویز سمعک یا کاشت حلزون شنوایی، درمان انجام می‌گیرد. جالب اینجاست که با درمان درست و بموقع، کودکی که به طور مادرزادی  کاملاً  ناشنوا است می‌تواند مانند افراد عادی جامعه شنوایی طبیعی داشته باشد و از زندگی عادی بهره‌مند شود.»
بیات جمع شدن مایع در پشت پرده گوش و عفونتهای مکرر گوش میانی را  یکی دیگر از علل شایع و مهم کاهش شنوایی در کودکان می‌داند و می‌گوید:« خوشبختانه در این مورد هم با درمان درست و بموقع، شنوایی به حالت طبیعی باز می‌گردد.» او علائم  مهم در این دسته از بیماران را گوش درد‌های مکرر، سرماخوردگی مکرر، گرفتگی بینی و تنفس دهانی، عفونت مکرر گلو و بزرگی لوزه‌ها برمی‌شمرد. به گفته بیات تجمع جرم در مجرای گوش هم می‌تواند تا 30 در صد شنوایی را کاهش دهد. چون جرم به آهستگی جمع می‌شود، هیچگونه درد و علامتی برای کودک ایجاد نمی‌کند. در اغلب موارد تجمع جرم گوش به طور اتفاقی در کودک تشخیص داده می‌شود. خوشبختانه با خارج کردن جرم، شنوایی به حالت طبیعی برمی گردد.