کنترل تشنج در بچه ها

حتی کودکان زیر سه سال نیز گاهی احساس بی‎حالی، ضعف و سرگیجه می‎کنند. در حالت عادی این بدان معنا است که کودک نیاز به غذا و یا آرامش پس از یک دوره هیجان و نگرانی شدید دارد. اما تشنج بسیار نگران کننده است و در صورت وقوع یا احتمال وقوع آن، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.

ضعف کردن و سرگیجه

ضعف کردن، از دست دادن هوشیاری به مدت کوتاه است که معمولاً به دنبال احساس سبکی در سر و رنگ‌پریدگی کودک اتفاق می‌افتد. همچنین ممکن است پس از دوره‌ای سرگیجه رخ دهد.

اقدامات لازم در منزل

- اگر کودک ضعف کرد، او را بخوابانید و پاهایش را بالاتر قرار دهید و لباس‌های تنگ او را آزاد کنید.

- همان‌طور که کودک شروع به هوش آمدن می‌کند، او را در وضعیت بهبودی (ریکاوری) قرار دهید. اگر بیرون از منزل و زیر آفتاب داغ هستید، مکان خنک‌تری پیدا کنید. اجازه دهید برای چند دقیقه استراحت کند. وقتی کاملاً هوشیار شد و حالش بهبود یافت، به او یک نوشیدنی شیرین مانند آب پرتقال بدهید.

- اگر کودک از هوش رفت، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

تشنج

تشنج، صرع یا غش کردن در اثر انحراف فعالیت الکتریکی مغز از حالت طبیعی رخ می‌دهد. اگر این حالت همراه با تب باشد، تشنج تبی نامیده می‌شود. تشنج در حالی‎که هیچ تبی وجود ندارد، صرع یا غش نام دارد. تشنج همچنین به نام حمله بزرگ صرع یا صرع بزرگ نیز شناخته می‌شود و علائم آن عبارتند از:

- بی‌هوشی ناگهانی

- چرخش چشم‌ها به درون کاسه سر

- به هم فشردن دندان‌ها

- گرفتگی لرزشی عضلات

- بی‌اختیاری در دفع ادرار یا مدفوع

- خواب یا بازگشت تدریجی به هوشیاری با توقف حرکات پرشی

- علائم حمله غیاب یا صرع کوچک عبارتند از:

- عدم حرکت ناگهانی

- حالت گیجی

- بهبودی کامل پس از چند ثانیه

در صورت بروز تشنج، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.

اقدامات لازم در منزل

- کودک را به پهلو روی زمین بخوابانید. پیش او بمانید تا به خودش آسیب نرساند، ولی سعی نکنید تا او را محکم نگه دارید.

- پس از این‌که این وضعیت تمام شد، کودک را در وضعیت ریکاوری قرار دهید. او را بیدار نکنید اما مراقب تنفسش باشید. اگر تب دارد، آن را کاهش دهید.

تشنج ناشی از تب

افزایش سریع دمای بدن می‌تواند در برخی کودکان موجب بروز تشنج شود. در این وضعیت کودک بی‌هوش شده و برای چند ثانیه بدنش سفت می‌شود، بعد بی‌اراده شروع به لرزش‌های شدید می‌کند. در این حالت باید کودک را زمین بگذارید و کنار او بمانید. سعی نکنید او را مهار کنید. او را در وضعیت ریکاوری قرار داده و هرگاه وقتی تشنج متوقف شد، به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از تشنج ناشی از تب

اگر سابقه تشنج ناشی از تب در خانواده شما وجود دارد، هنگام بیماری کودک سعی کنید دمای بدن او را تا جایی‎که می‌توانید پایین نگه دارید. روش‌های خنک کردن را به کار گرفته و اجازه ندهید دمای بدن او از ۳۹ درجه سانتی‌گراد بالاتر رود. ممکن است پزشک برای کودک داروی استامینوفن ویژه کودکان تجویز کند تا از تب کردن او جلوگیری کند.

هذیان‏‎گویی

برخی از کودکان وقتی تب بالایی داشته باشند، هذیان می‌گویند. این کودکان بسیار پریشان خواهند بود و ممکن است دچار توهم شوند و بسیار وحشت‌زده به نظر برسند. این حالت برای کسی که شاهد ماجرا است، بسیار نگران‎کننده خواهد بود ولی برای کودک خطرناک نیست. کنار او بمانید، او را آرام کنید و دلداری دهید. وقتی دمای بدنش پایین بیاید، آرام‌تر خواهد شد و خیلی بهتر به نظر خواهد رسید.

مننژیت

مننژیت التهاب نسجی است که مغز را پوشش می‌دهد. این بیماری بسیار جدی است و باید فوراً تحت درمان قرار گیرد. التهاب خود مغز (انسفالیت) نیز علائم مشابهی دارد. علائم این بیماری عبارتند از:

- تب

- بی‌حالی و خواب‌آلودگی یا عصبانیت ناگهانی

- بدتر شدن حال کودکی که اخیراً به یک بیماری عفونی مثل سرخک یا اوریون مبتلا شده است.

- استفراغ

- بی‌اشتهایی

- سردرد یا کمی ورم ملاج سر در نوزادان

- امتناع از کج کردن سر به پایین

- تشنج

اگر فکر می‌کنید کودکتان به مننژیت یا انسفالیت مبتلا شده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.