کاهش آمار سزارین در ایران (1)

سلامت: استانداردهای سازمان جهانی بهداشت، نرخ سزارین را در هر کشوری 15 درصد اعلام کرده، یعنی اگر از مجموع زایمان ها در هر منطقه، 15 درصد آنها به روش سزارین انجام شود، آن منطقه در حفظ سلامت مادر و جنین درست عمل کرده است. اما در سال های اخیر در کشور ما، فاصله نرخ عمل سزارین با استانداردهای جهانی بیشتر شده؛ به گونه ای که 57 درصد یعنی چیزی حدود 3 برابر از زایمان ها به روش سزارین انجام می شود و این رقم در بیمارستان های خصوصی بیشتر است.

اما با آغاز طرح تحول نظام سلامت، یکی از برنامه های اصلی وزارت بهداشت، افزایش زایمان طبیعی و اولین اقدام وزارت بهداشت در این راستا، رایگان کردن زایمان طبیعی بود و بعد از گذشت چند ماه از اجرای طرح تحول سلامت، مسئولان وزارت بهداشت از کاهش سزارین در بیمارستان ها خبر دادند.
موضوع مهمی که در این گزارش به آن می پردازیم این است که چه برنامه هایی توانسته نرخ سزارین را هر چند اندک کم کند و چه خدمات جدیدی قرار است در بلوک های زایمان به مادران ارائه شود تا برای زایمان طبیعی ترغیب شوند.
بالا بودن آمار سزارین در کشور ما نسبت به سایر کشورها دلایل مختلفی دارد. یکی از مهم ترین دلایل آن ترس از زایمان طبیعی و بازگو کردن خاطره بد زایمان مادران و مادربزرگ هاست که باعث شده بسیاری از بانوان تصور کنند دیگر دوره و زمانه ای نیست که فرزندشان را با این همه درد و وحشت به دنیا بیاورند، در حالی که در کشورهای پیشرفته دنیا، تنها در مواردی که سلامت مادر و جنین به تشخیص متخصص زنان برای زایمان طبیعی در خطر باشد، عمل سزارین انجام می شود.
فرح بابایی، مسئول برنامه ترویج زایمان طبیعی وزارت بهداشت، از اقدام های وزارت بهداشت برای افزایش زایمان طبیعی می گوید: «برنامه های ما در در 7 محور برای افزایش زایمان طبیعی آغاز شده و هر ماه یکبار روند اجرای آن بررسی می شود. بهینه سازی بلوک های زایمان یکی از مهم ترین محورهای مدنظر ما برای ترویج زایمان طبیعی است.
در حال حاضر بلوک های زایمان بافت های فرسوده دارند و چند مادر در کنار هم در یک اتاق قرار می گیرند و حریم خصوصی آنها رعایت نمی شود. برنامه ما این است که تمام بلوک های زایمان در سراسر کشور بازسازی شوند و اتاق ها تک نفره شود؛ به نحوی که همراه مادر بتواند در کنار او حاضر باشد.»  وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر در چه مراکز درمانی اتاق های زایمان تک نفره شده، توضیح می دهد: «این بازسازی ها شروع شده و هنوز در همه بیمارستان ها به اتمام نرسیده، هم اکنون بیمارستان شهید اکبرآبادی در تهران، بیمارستان ام البنین در مشهد و بیمارستان ایزدی در قم اتاق زایمان تک نفره دارند.» رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت از دیگر اقدام های انجام شده برای کاهش سزارین را فراهم کردن امکانات زایمان بی درد عنوان می کند: «روش های غیردارویی زایمان بدون درد پیش از این نیز وجود داشته و در حال حاضر بی حسی های موضعی برای کاهش درد مادر تزریق می شود.
علاوه بر این، برنامه دیگر ما این است که اگر مامایی مطب دارد ولی جزو کارکنان بیمارستان دولتی نیست، بتواند در صورتی که خانمی توانایی مالی ندارد، با بیمارستان دولتی قرارداد ببندد و برای زایمان در کنارش باشد.» به گفته مسئول برنامه کشوری ترویج زایمان طبیعی با 3 دوره آموزش اجباری انجام و دوره های بازآموزی نیز برگزار می شود. مقرر شده از زمان شروع برنامه تا 1 سال یعنی 15 اردیبهشت 94، 10 درصد از تعداد سزارین در کشور کاهش یابد.»
ادامه دارد...