مهار اضطراب زایمان، مثبت باشید

شهرزاد: مثبت باش، مثبت فکر کن، مثبت رفتار کن!

زایمان تجربه یک زندگی در حال تغییر است، پس تعجبی ندارد که بسیاری از زنان در مورد داشتن اولین فرزند خود نگران باشند.

تحقیقات نشان داده زنان بیش از هر زمان دیگری در مورد وضع حمل خود نگران هستند. افزایش اضطراب در زنان به حدی است که بیشتر تمایل به عمل سزارین دارند. زنانی که از زایمان ترس دارند نیاز به حمایت روانی و آموزش‌های قبل از زایمان و مشاوره دارند. وقتی شما در مورد زایمان فکر می‌کنید، «درد» اولین کلمه‌ای است که به ذهنتان می‌آید. این حالت و احساس نگرانی شما طبیعی است.

ترس شدید برخی از زنان بر زایمان‌شان تأثیر می‌گذارد. ترس یک احساس ناخوشایند است و خودش می‌تواند درد را تشدید کند. گاهی اوقات ترس شما را از لذت بردن از زندگی دور می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد زنانی که از ترس زایمان دردوران بارداری رنج می‌برند بیشتر به سزارین تمایل دارند یا زایمان‌های واژینال آن‌ها پیچیده‌تر است. طبق این مطالعات ترس شدید هم برای وضع حمل خطر دارد و هم تجارب منفی و احساس نارضایتی پس از زایمان را در زنان به دنبال دارد.

گاهی ترس از زایمان ممکن است نتیجه تجربه ناخوشایند مادران‌ باشد. وقتی مادری از تجربه و نگرش خود در مورد زایمان می‌گوید شما نیز تحت تأثیر قرا می‌گیرید. این مهم است که بدانید هیچ ارتباطی بین تجربه مادرتان و شما در مورد زایمان‌ وجود ندارد. اگر تولد فرزند برای مادرتان دشوار بوده به این معنا نیست که برای شما هم دشوار خواهد بود. ترس از زایمان و دوران باردرای در ۲ درصد زنان به این دلیل است که اولین بار است صاحب فرزند می‌شوند. در ۱۳درصد از زنان ترس به دلیل تأخیر در بارداری و زایمان است.

دلایل زیادی برای ترس زنان از بارداری و زایمان وجود دارد دراینجا چند علل شایع را مطرح می‌کنیم:

 

افکار منفی

ایده‌های منفی در مورد دوران بارداری، جنس جنین و تولد جنین وجود دارد. روایت داستان‌های وحشتناک از تولدهای مشکل دیگران در اعتماد به نفس مادر تاثیر می‌گذارد.

 

اضطراب عمومی

 شما ممکن است مستعد ابتلا به اضطراب و نگرانی باشید. ممکن است دیگران نیز در خانواده شما نگران باشند. اگر احساس اضطراب دارید می‌توانید در کلاس‌های آمادگی بارداری شرکت کنید. مشاوران به شما کمک می‌کنند تا احساس آمادگی بیشتری را برای کنترل و اعتماد به نفس داشته باشید.

 

مثبت فکر کنید

مثبت اندیش باشید. به تمام اتفاقاتی که برای‌ شما می‌افتد با دید مثبت نگاه کنید. با چالش‌های جدید مقابله کنید. این مساله مثبت اندیشی را به خودتان یادآور شوید.

 

ترس از مبتلا شدن به بیماری دیابت یا فشار خون

ابتلا به فشار خون در ۳ مورد ممکن است به وجود بیاید:

1. مادران زیر ۱۸ سال

2.مادران بالای ۳۵ سال

3. زنانی که مستعد افزایش فشار خون پس از بارداری هستند

مادران باید حتماً چکاپ‌های لازم را به طور مرتب و منظم انجام دهند و پزشک را از وضعیت خود مطلع کنند و با بروز علائمی همچون سردرد شدید و تورم دست و پا به پزشک متخصص مراجعه کنند. بهترین راه برای حل این مشکل کاهش مصرف کربوهیدرات‌های نشاسته‌ای است. آزمایش قند خون معمولی بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ در مادران سالم بدون سابقه ابتلا به دیابت می‌تواند شرایط آن‌ها را کنترل کند. در۳ ماهه دوم باید غربالگری دیابت بارداری دقیق انجام شود.

 

ترس از سقط جنین

معمولاً این ترس در زنانی که برای اولین بار می‌خواهند باردار شوند، وجود دارد. به طور کلی تنها در ۲۰درصد موارد زنان دچار سقط جنین می‌شوند. بیشتر سقط‌ها در هفته‌های ابتدایی بارداری صورت می‌‌گیرد. ناهنجاری‌های کروموزومی از رشد طبیعی توده در حال رشد جلوگیری می‌کند و در این موارد سقط جنین اتفاق می‌افتد. توصیه می‌شود افرادی که سابقه سقط قبلی دارند چون بارداری‌شان پرخطر است و احتمال زایمان زودرس در این بارداری‌ها زیاد است، حتما تحت نظر پزشک‌شان باشند.

 

آیا مواد غذایی لازم به جنین‌ام می‌رسد؟

بسیاری از مادران از این می‌ترسند که مواد غذایی مورد نیاز جنین به او نرسد. نگران نباشید تمام مواد غذایی مورد نیاز رشد جنین از مواد غذایی که شما می‌خورید جذب می‌شود و ویار تأثیری بر سوءتغذیه شما و جنین نخواهد گذاشت. سعی کنید ویتامین‌های اصلی را به مقدار کافی دریافت کنید. وعده‌های غذایی را کم اما متناوب بخورید. فواصل کوتاه بین وعده‌ها از خالی ماندن معده و حالت تهوع در شما جلوگیری می‌کند. از هفته ۱۶بارداری به بعد بدن‌تان غذاهای بیشتر و متنوع‌تری را طلب می‌کند و این زمانی است که رشد جنین رو به افزایش است.

 

این ماده غذایی برای جنین‌ام خطرناک است؟

مادران باردار قبل از خوردن کوچک‌ترین چیزی این سؤال برای‌شان پیش می‌آید که آیا آن چیزی که می‌خورند برای جنین‌شان خطرناک است یا نه؟ این خوب است که نگران خود و جنین‌تان باشید اما حساس بودن بیش از حد شما را اذیت می‌کند. شما می‌توانید در مورد آنچه شک دارید از پزشک‌تان سؤال کنید.

 

ترس از تأثیر استرس بر جنین

اضطراب و خستگی‌های این دوران طبیعی است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد جنین به استرس‌های دوران بارداری عادت می‌کند. برخی مطالعات هم نشان می‌دهد استرس می‌تواند خطر زایمان زودرس را به همراه داشته باشد. تمامی این‌ها غیرقابل اجتناب هستند. پس سعی کنید در این دوران بر استرس‌های خود غلبه کنید، آرامش داشته باشید و خونسردی خود را در همه شرایط حفظ کنید تا ضرری متوجه شما و جنین‌تان نشود.

 

ترس از درد زودرس

دلیل حساس بودن بسیاری از مادران افزایش آمار زایمان‌های زودرس است. باید بدانید که ۷۰ درصد نوزادان زودرس بین هفته‌های ۳۴ تا ۳۸ بارداری به دنیا ‌می‌آیند و این مدت بارداری آن‌قدر کم نیست که جنین دچار نقص جدی شود. چکاپ‌های منظم، استفاده از غذاهای سالم و مکمل‌ها می‌تواند از زایمان زودرس جلوگیری کند.

 

ترس از اضافه وزن در بارداری

بیشتر خانم‌های باردار از این می‌ترسند که بعد از زایمان نتوانند وزن خود را کم کنند. تنها ۱۴ تا ۲۰ درصد از زنان کمی از وزن بارداری خود را نگه می‌دارند. نگران نباشید، راه‌هایی هم برای کاهش وزن وجود دارد. در دوران بارداری با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. از پرخوری پرهیز کنید و وزن خود را متناسب نگه دارید. ورزش‌های دوران بارداری را بیاموزید و انجام دهید. افرادی که در دوران بارداری علاوه بر تغذیه متناسب تمرینات بدنی هم دارند به مراتب بعد از زایمان بهتر وزن کم می‌کنند.

 

ترس از نقص بچه

بسیار از مادران از این می‌ترسند که نکند فرزندشان دچار نقص شود. شما در دوران بارداری مرتب تست و سونوگرافی انجام می‌دهید تا از مراحل رشد جنین باخبر شوید. در ‌‌نهایت هم احتمال بروز نقص‌های مادرزادی تنها ۴درصد است. حتی اگر در غربالگری مساله‌ای دیده شود به این معنا نیست که کودک‌تان در آینده مشکلی حاد خواهد داشت. بهترین راه پیشگیری از نقایص مادرزادی مصرف مولتی ویتامین‌ها و فولیک اسید به صورت روزانه است.

 

ترس از بروز مشکل در زایمان طبیعی

بیشتر زنان باردار از این می‌ترسند که هنگام زایمان نتوانند به اندازه کافی تلاش کنند و اگر جنین نچرخد و اگر مشکلی در لگن داشته باشند نتوانند زایمان طبیعی انجام دهند. خیلی از خانم‌ها به انجام سزارین تمایل دارند، چون فکر می‌کنند زایمان طبیعی خطرناک است. متخصص زنان حین زایمان وضعیت جنین را لحظه ‌به ‌لحظه کاملاً بررسی می‌کند و در صورتی که کوچک‌ترین مشکلی مشاهده کند، برای نجات جان مادر و جنین عمل سزارین را پیشنهاد می‌دهد. دلیل سختی زایمان طبیعی، ورزش نکردن کافی خانم‌ها و ضعیف بودن عضلات‌شان است. این ترس به‌ ویژه برای کسانی که تا به حال زایمان نداشته‌اند، طبیعی است اما در خانم‌هایی که برای دومین بار زایمان می‌کنند، این ترس فقط زمانی به وجود می‌آید که زایمان اول‌شان زایمان سختی بوده باشد. باید به متخصص زنان اطمینان کافی داشت.

 

اگر فوبیا دارید، روان‌شناس را فراموش نکنید

دکترجوادیان، روان‌شناس و مشاور خانواده در مورد ترس از زایمان و راهکارهای مقابله با آن به طور خلاصه نکاتی را مطرح کرده است.

ترس، اضطراب و درد 3 عاملی هستند که هنگام زایمان نقش مهمی را ایفا می‌کنند. اگر ترس و اضطراب برطرف شود باعث می‌شود آرامش روحی و جسمی جایگزین شود. به طورکلی ترس از زایمان در افراد به چند صورت است. یکی از این‌ها می‌تواند ترس از درد زایمان باشد. فرد از تمام مراحلی که باید در بیمارستان طی کند مانند، تزریق، عمل جراحی و... می‌ترسد. یکی دیگر ترس از این است که حین زایمان آسیبی به مادر و جنین وارد شود. یعنی فرد از مرگ و میر در بارداری هراس دارد. در مواردی هم مادر از این‌که فرزندش مشکل جدی داشته باشد از زایمان ترس دارد. یعنی مادر فکر می‌کند طفل‌اش ممکن است نقصی داشته باشد. در این حالت ترس از این مساله را به پای ترس از زایمان می‌گذارد.

افرادی که دچار فوبیا هستند یعنی از عمل جراحی و تزریق به شدت می‌ترسند، این دلهره و اضطراب بر زایمان‌شان تأثیر مستقیمی دارد و آن‌ها را با مشکل روبه‌رو می‌کند. این افراد باید حتماً قبل از اقدام به بارداری به روان‌شناس مراجعه کنند چون ممکن است حتی بعد از دوران بارداری هم این ترس برای‌شان مشکل‌ساز شود. توصیه می‌کنم حتماً این افراد به روان‌شناس مراجعه کنند تا این ترس را از بین ببرند.

در برخی دیگر فقط در طول دوره بارداری و نزدیک شدن به زایمان‌شان این حالت به وجود می‌آید. یکی از راهکارهایی که می‌تواند استرس را از فرد دور کند ورزش‌های تنفسی است که از جمله این ورزش‌ها یوگاست. یوگا خیلی می‌تواند مؤثر باشد. یوگا به فرد در کاهش دلهره و استرس کمک زیادی می‌کند. یکی از راهکارهای دیگر برای این افراد مشورت با پزشک متخصص خودشان است. فرد با پزشک متخصص خود می‌تواند صحبت کند و از پزشک‌اش بخواهد تمام مراحل زایمان را مثلاً این‌که چند ساعت طول می‌کشد و.... را برایش توضیح دهد. دانستن تمام این موارد می‌تواند به فرد اطمینان دهد هیچ مشکلی برایش پیش نمی‌آید. بعد از آن هم می‌تواند با مشاور و روان‌شناس صحبت کند. گاهی مساله ترس از زایمان به حدی ذهن مادر را به خود درگیر می‌کند که زندگی روزانه او را مختل می‌کند. تمام ذهن فرد به این مساله معطوف است و هرلحظه به آن فکر می‌کند. در این حالت فرد حتماً باید به روان‌شناس مراجعه کند. ممکن است دارو تجویز شود یا تشخیص دیگری داده شود.

توصیه می‌شود اگر ترس از زایمان در فرد خیلی حاد نیست، ورزش‌های تنفسی و یوگا را  انجام دهد. یوگا ترس را در فرد کم می‌کند و کنترل ذهن را بالا می‌برد. یوگا نه تنها برای مقابله از ترس مفید است بلکه در هر زمینه‌ای از نظر فکری کنترل ذهن را بالا می‌برد. اگر مشکل فرد باردار حاد باشد و تمام مدت به این فکر کند که مشکلی برایش پیش می‌آید باید حتماً به روان‌شناس و مشاور مراجعه کند.