درمان ناباروری، با تزریق اسپرم داخل تخمک

 موارد کاربرد

عمدتا ‌در مواردی به كار می‌رود كه اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرك و یا شكل كیفیت لازم را ندارد. در بعضی موارد هم كه چندین مورد عمل IVF انجام شده و به نتیجه نرسیده است از عمل میكرواینجكشن استفاده می‌شود.

مراحل انجام عمل

به طور كلی در این روش، یك اسپرم در محیط آزمایشگاه داخل یك تخمك تزریق می‌شود كه به دنبال آن لقاح و تقسیم سلولی صورت می‌گیرد و جنین تشكیل می‌شود. میكرواینجكشن نیز مانند IVF شامل چند مرحله تحریك تخمدان،‌ تخمك گیری، تزریق اسپرم داخل تخمك و لقاح و انتقال جنین است.

 

در مرحله اول برای تحریك تخمدان‌ها، از داروهای هورمونی استفاده می‌شود. تزریق عضلانی آمپول HMG تخمدان‌ها را برای رشد فولیكول تحریك می‌كند و تزریق عضلانی آمپول HCG باعث بلوغ تخمك‌ها و انجام تخمك گذاری می‌شود. در مرحله دوم عمل تخمك گیری با یكی از دو روش لاپاراسكوپی یا با مشاهدات سونوگرافی از طریق واژینال امكان پذیر است كه در پژوهشكده رویان این كار با استفاده از روش دوم انجام می‌گیرد.

در روش دوم نیازی به بیهوشی نیست و با یك بیهوشی كوتاه مدت یا بی‌حسی موضعی قابل انجام است. با استفاده از دستگاه سونوگرافی پزشك فولیكول‌ها را مشاهده می‌كند و با سوزن‌های مخصوص مایع فولیكولی همراه با تخمك كشیده می‌شودكه به این عمل اصطلاحا پانكچر می‌گویند. در مرحله سوم ابتدا سلول‌های دور تخمك به كمك آنزیم جدا می‌شود سپس اسپرم به داخل تخمك تزریق می‌شود.
در عمل میكرواینجكشن نیز برای افزایش درصد موفقیت چندین تخمك لقاح می‌یابد لذا تعداد جنین‌های تشكیل یافته زیاد است كه اگر این جنین‌ها كیفیت مطلوبی داشته باشند تعدادی از آنها با صلاحدید زوج منجمد و نگهداری می‌شوند تا در صورت نیاز برای بارداری‌های بعدی از این جنین‌ها استفاده شود.
در مرحله چهارم و پایانی نیز نیازی بیهوشی عمومی نیست. جنین به وسیله یك كاتتر به داخل رحم منتقل می‌شود و یكی دو ساعت بعد از انتقال جنین بیمار مرخص می‌شود.
مزایا و محدودیت‌های این عمل
یكی از مزایای میكرواینجكشن این است كه حتی اگر یك اسپرم سالم از مرد وجود داشته باشد این عمل قابل انجام است. مزیت دیگر میكرواینجكشن این است كه اگر بیمار فاقد لوله‌های رحمی باشد نیز مشكلی در انجام این عمل به وجود نمی‌آید. اما محدودیت میكرواینجكشن آن است كه میزان بارداری در زنان بالای 40 سال به علت پایین بودن كیفیت تخمك‌های زن كاهش می‌یابد.
اقدامات قبل از عمل
بعد از آزمایش‌های روتین،‌ آزمایش هورمونی و ویزیت زوج توسط متخصصان، در صورتی كه روش درمانی ICSI پیشنهاد شود مراحل زیر طی می‌شود:
1)روز دوم یا سوم قاعدگی برای بررسی وضعیت تخمدان‌ها و رحم سونوگرافی انجام می‌شود.
2)‌بعد از انجام سونوگرافی با نظر متخصص دارو جهت تحریك تخمك گذاری تجویز می‌شود.
3)‌طی مرحله مصرف دارو پنج الی شش نوبت سونوگرافی براساس میزان واكنش تخمدان‌ها انجام می‌شود.
4)‌زمانی كه فولیكول‌ها به اندازه مناسب می‌رسد داروی HCG تزریق می‌شود و بیمار آماده عمل تخمك‌گیری می‌شود.
5) حدود 36 ساعت بعد از تزریق HCG و هم زمان با دریافت نمونه اسپرم از مرد، عمل لقاح درون آزمایشگاه انجام می‌شود...
مراقبت‌های پس از عمل
یك تا دو ساعت پس از عمل انتقال جنین بیمار مرخص می‌شود. توصیه می‌شود طی 3 الی 4 روز بعد از عمل فعالیت‌های شدید كه منجر به خستگی مفرط می‌شود نداشته باشد. بدیهی است آرامش روحی و روانی و پرهیز از شرایط پراضطراب می‌تواند در موفقیت عمل مؤثر باشد.
معمولا 10 الی 12 روز بعد از انتقال جنین بیمار به آزمایشگاه هورمونی مراجعه می‌كند تا مقدار BHCG خون اندازه گیری شود. افزایش این هورمون اولین نشانه حاملگی است.