به این عکس ها خیره شو

تصاویر پزشکی برگزیده بنیاد ولکام در سال ۲۰۱۲ واقعا خیره کننده است

بنیاد ولکام، یک سازمان پژوهشی مستقل خیریه با هدف تامین سلامت حیوانات و انسان‌هاست که در سال ۱۹۳۶ در انگلیس تاسیس شد. بخش تصاویر در بنیاد ولکام، یکی از منابع مهم تصاویر پزشکی و تاریخ آن، از تمدن‌های باستانی و تاریخ اجتماعی گرفته تا مراقبت بهداشتی در دوران معاصر، علوم زیستی- پزشکی و پزشکی بالینی است...

وب‌سایت رسمی بنیاد ولکام بیش از ۱۸۰ هزار عکس از دست‌نوشته‌ها، کتاب‌های نادر، آرشیو و نقاشی‌ها تا تصاویر اشعه ایکس، عکس‌های بالینی و تصاویر میکروسکوپی در اختیار عموم قرار می‌دهد. این بنیاد هر سال بهترین عکس‌های پزشکی و علمی را انتخاب می‌کند و به آنها جایزه می‌دهد. اهدای این جایزه از ۱۲ سال پیش آغاز شده و هیات داوران، اطلاع‌رسان‌ترین، جذاب‌ترین و فنی‌ترین عکس‌هایی که در مسابقه شرکت‌کرده‌اند را انتخاب می‌کند. تصاویر زیر برندگان امسال این جوایز هستند که تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۲ در کلکسیون ولکام به نمایش درمی‌آیند.

برگ اسطوخودوس: تصویر میکروسکوپ الکترونیکی اسکنینگ با رنگ‌آمیزی کاذب، برگ گیاه اسطوخودوس را از فاصله ۲۰۰ میکرونی (هر میکرون یک هزارم میلی‌متر است) نشان می‌دهد. سطح این برگ از زائده‌های مومانندی که سلول‌های پوششی تخصص‌یافته‌ دارند، تشکیل شده‌است که به آنها «تریکوم‌های غیرغده‌ای» می‌گویند.

تخمک‌های قورباغه: این تصویر میکروسکوپی، ‌کانونی از تخمک‌های در مرحله ۵ تا ۶ (با قطر ۸۰۰ تا ۱۰۰ میکرون) یک قورباغه چنگال‌دار آفریقایی را نشان می‌دهد که به عنوان مدل حیوانی در پژوهش‌های زیست‌شناسی سلولی و رشد استفاده می‌شود. هر تخمک با هزاران سلول فولیکولی احاطه می‌شود که در این تصویر با رنگ‌گرفتن DNA به رنگ آبی دیده می‌شوند. عروق خونی که اکسیژن را به تخمک‌ها و سلول‌های فولیکولی می‌رسانند، به رنگ قرمز هستند. تخمدان هر قورباغه ماده آفریقایی تا ۲۰۰ تخمک دارد. تخمک‌های رسیده حدود ۲/۱ میلی‌متر قطر دارند که بسیار بزرگ‌تر از تخمک‌های گونه‌های جانوری دیگر است.

تقسیم سلول سرطانی: تصویربرداری میکروسکوپی با زمان تاخیری، این تصویر را ایجاد کرده است که تقسیم سلولی (میتوز) یک سلول سرطانی را (سلول «هلا» که از بدن خانم مبتلا به سرطان به نام «هنریتا لکس» به دست آمده است) نشان می‌دهد. DNA به رنگ قرمز و غشای سلولی به رنگ یشمی دیده می‌شود.

نهال شگفت‌انگیز: این تصویر میکروسکوپی هم‌‌کانونی ساختارهای بافتی در برگ نهال گیاه آرابیدوس تالیانا (ترتیزک) را نشان می‌د‌هد. این نمونه با ماده «یدید پروپودیوم» تثبیت و رنگ‌آمیزی شده است که DNA سلول‌ها را نشان‌دار می‌کند. میزان‌های متفاوت اکسیداسیون ماده شیمیایی رنگ‌آمیزی‌کننده در بافت‌های متفاوت به پژوهشگران امکان می‌دهد ساختارهای بافتی درونی این گیاه را بررسی کنند.

بلور کافئین: این تصویر میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ با رنگ‌آمیزی کاذب، بلورهای کافئین را نشان می‌دهد. کافئین به‌طور طبیعی در گیاهان یافت می‌شود و گیاهان از تلخی آن به عنوان یک سازوکار دفاعی استفاده می‌کنند.

جنین مرغ: این تصویر میکروسکوپی فلورسانت دستگاه عروقی یک رویان مرغ را ۲ روز پس از لقاح نشان می‌دهد.

سلول‌های سرطانی متحرک: این تصویر که در جریان پژوهشی درباره چگونگی حرکت و انتشار سلول‌های سرطانی گرفته شده است، نشان می‌دهد سلول‌های سرطانی از فضایی به قطر یک‌دهم موی انسان حرکت می‌کنند.

شب‌پره بید: تصویر با رنگ کاذب از شب‌پره بید که بدن کرک‌دار این حشره و چشم‌های مرکب آن را نشان می‌دهد.

کپسول دیاتوم: این تصویر میکروسکوپ الکترونیک اسکنینگ با رنگ‌آمیزی کاذب، «فروستول» یا اسکلت خارجی یک دیاتوم (یک نوع جلبک تک‌‌سلولی یا فیتوپلانکتون) را نشان می‌دهد. دیاتو‌م‌ها درون این دیواره سلولی سخت متشکل از سیلیکون محصور هستند. فروستول به اشکال گوناگون با الگوها، سوراخ‌ها، خارها و تیغه‌های متفاوت دیده می‌شود. دیاتوم‌ها شایع‌ترین نوع فیتوپلانکتون‌ها هستند و جمعیت‌ دیاتوم‌های درون آب برای ارزیابی شرایط محیطی مانند کیفیت آب به کار می‌رود. قطر تقریبی دیاتوم حدود ۸۰ میکرون است.

سوراخی در قلب: این عکس ترمیم یک نقص دیواره بطنی (VSD) ناشی از ضربه را در قلب نشان می‌دهد. سوراخ ناشی از نقص دیواره بطنی است که باعث راه یافتن بطن راست و بطن چپ قلب به هم می‌شود. این تصویر این آسیب غیرمعمول و ترمیم آن را نشان می‌دهد؛ VSD در پایین این تصویر دیده می‌شود و یک وصله به دست آمده از قلب گاو، در محل سوراخ بخیه زده می‌شود تا سوراخ دیواره بطنی بسته شود.

لایه زیستی (بیوفیلم) باکتریایی: این تصویر میکروسکوپی از «باسیلوس سوبتیلیس»، یک باکتری میله‌ای‌شکل گِرَم مثبت (در رنگ‌آمیزی با شیوه گِرَم Gram رنگ می‌گیرد) که در خاک زندگی می‌کند، گرفته شده است. گونه‌های خاصی از این باکتری هنگامی که روی ظرف کشت باکتری تصادفی مخلوط می‌شوند، پروتئین‌های متفاوت دارای خاصیت فلورسانت (درخشنده شدن به رنگ‌های متفاوت هنگام تابش نور فلورسانس) تولید می‌کنند. وقتی این باکتری رشد می‌کند، الگوها و شکل‌های قابل ‌تکراری را ایجاد می‌کند که می‌توان با مدل‌های ریاضی آنها را پیش‌بینی کرد.

مغز زنده: این تصویر از مغز زنده انسان که هنگام جراحی برداشته شده است، جایزه اول بنیاد ولکام در انگلیس را برای بهترین عکس زیست- پزشکی به دست آورد.

بلورهای لوپراماید: این تصویر میکروسکوپ الکترونیکی اسکنینگ با رنگ‌آمیزی کاذب، بلورهای لوپراماید، داروی مورد استفاده برای درمان اسهال را نشان می‌دهد. لوپراماید با کاهش حرکات روده و کاهش سرعت عبور محتویات روده، اسهال را برطرف می‌کند. در این حالت مواد غذایی برای مدت طولانی‌تری در روده باقی می‌مانند و آب آنها بیشتر جذب می‌شود. در نتیجه مدفوع سفت‌تر می‌شود و دفعات دفع کاهش پیدا می‌کند.

واکسن با سوزن‌های میکروسکوپی: این تصویر میکروسکوپی الکترونیکی اسکنینگ ردیف‌هایی از «سوزن‌های میکروسکوپی» را نشان می‌دهد که از پلیمرهای تجزیه‌پذیر به‌طور زیستی ساخته شده است. پژوهشگران نشان‌ داده‌اند چنین موادی می‌توانند برای وارد کردن واکسن و داروها به بدن از طریق لایه‌های بیرونی پوست به شیوه‌ای ایمن و بی‌درد به کار روند.

جلبک دسمید: این عکس میکروسکوپی «میکراستریاس»، نوعی از جلبک‌سبز است که به آن دسمید می‌گویند و معمولا در آب‌های اسیدی مرداب‌ها رشد می‌کند. این دسمیدهای خاص به‌صورت سلول‌های منفرد تخت بشقاب‌مانند متشکل از دو لنگه رشد می‌کنند که تصویر آینه‌ای یکدیگر هستند و لبه‌هایی با کنگره‌های ظریف دارند.

بافت همبند زانو: این عکس میکروسکوپ الکترونیکی اسکنینگ بافت همبند برداشته از زانوی انسان در جریان یک جراحی با آرتروسکوپ را نشان می‌دهد و در آن فیبرهای منفرد کلاژن را که با رنگ‌های گوناگون رنگ‌آمیزی شده‌اند، می‌توان دید.

ترجمه: دکتر علی ملائکه