سبک در انسانشناسی هنر

رزمن، پاول و ویزگراو، برگردان پرستو جوزانی

هنر، در بين کارکرد های ارتباطی، می ­تواند از لحاظ سبک سنجيده شود. کارکرد هنر نقشی ا­ست که در جامعه بازی می­کند، هنر، که از طريق محتوايش ارتباط برقرار می­ کند، در آيين­ ها، انتقال ارتباطات، و لذت زيبايی به کار رفته می­شود. ساختار ترکيب کننده­ ی اجزا و راهی­ برای کنار هم قرار دادن آنهاست. اين {ساختار} سبک {هنری} است. برای نمونه، هنر ساحل شمال غربی با سبک خاصی مشخص شده است، همان­ طور که از تصاوير اين بخش پيداست. چه مشخصه ­هايی آن سبک را به طور خاص متفاوت می­کند؟ هنر منطقه ی ساحل شمال غربی در درجه ی اول تراشکاری سه بعدی روی چوب است. اين {امر} بی ­شک در ارتباط با اين واقعيت است که جوامع ساحل شمال غربی در جنگل­ های بارانی ساحل شمالی واقع شده­ اند، جايی که درختان عظيمی مانند سرو و صنوبر ماده ی خام عمده ­ای را برای تراشکاری آماده کرده­ اند. رنگ مورد استفاده در هنر ساحل شمال غربی غالباً زرد، سياه، قرمز، و سبز-آبی، همراه با چوب طبيعی بی ­رنگ­ به عنوان رنگ پس زمينه است. ماده ی رنگی مورد استفاده از مواد طبيعی-قارچ­ها، دانه­ها، اُکر، خزه، و زغال چوب ساخته شده است. برای توليد سبز-آبی خاص مصرفی مس محلی را در ادرار می ­گذارند تا زنگ بزند.

به خاطر تأکيد بر مجسمه ­سازی فرم ­های دايره، مستطيل، بيضی، چرخشی و منحنی، حتی روی سطح صاف، غالب هستند. در هم پيچيدن فرم­ های حيوان و گاهی انسان، مانند آنچه بر ستون­ های توتمی يافت می ­شود، معمول است. فرانتس بواس[1] اشاره می کند که طرح حيوانات در هنر ساحل شمال غربی با تأکيد بر خصيصه­ های اصلی- چشم­ ها، لب­ ها، گوش­ ها، باله ­ها، پرها و دم­ ها مشخص می ­شود (1955). هر يک از گونه­ های حيوانی از وال کشنده تا سنجاقک با بازنمايی خصيصه­ های منحصر به فرد آن گونه­ ها می ­توانند شناخته شوند. بدين ترتيب، منقار تراشيده خصيصه ی متمايز عقاب، و پوزه خصيصه ی متمايز گرگ است. همان تکنيک­ های تراشکاری­ چوب برای استفاده در ساير [مواد]، مانند سنگ، استخوان، و فلز سازگار شده بود. هنرمندان ساحل شمال غربی در کنار تراشکاری مدور، همچنين روی سطوح دو بعدی نيز کار می ­کردند. تغيير فرم از سه بعدی به دو بعدی نيازمند تبديل طرح است. تکنيک سازگار شده برای طرح­ های دو بعدی شکاف بازنمايی خوانده می شوند. نقاشی روی جلوی خانه­ های سيمشيان[2]­ در تصوير تکنيک را نشان می­دهد. خرس دو نيم شده است و دو طرف آن برای درست کردن جلوی خانه کنار يکديگر قرار گرفته ­اند. اين [تصوير] خرس را بازنمايی می ­کند –دو طرف در برش عرضی- اما همراه يکديگر يک خرس را شکل می ­دهند که به جلو نگاه می ­کند. دو مشخصه ی ديگر سبک هنری ساحل شمال غربی نيز مهم هستند. عناصر طرح تمام سطح را پوشش می­ دهند، بدون هيچ فضای خالی، و اشکال چشم مانند به عنوان پرکننده و در محل اتصالات استفاده شده ­اند. تصوير چشم­ ها در ماسک ­ها نشان دهنده ی اهميت زياد آنها در جامعه ی ساحل شمال غربی است. تمام اين خصيصه ­ها، با يکديگر، سبک متمايز هنر ساحل شمال غربی را شکل می­ دهند.

برای مفهوم سبک وجهی سلسله مراتبی وجود دارد. يک نفر می ­تواند از سبک فردی هنرمند صحبت کند، [يعنی]  خصيصه­ هايی که کار يک هنرمند خاص را مشخص می­کند. گاهی سبک هنری يک روستا، شهر، يا منطقه می­تواند شناخته شده باشد. رجوع به سبک هنری يک جامعه، مانند کواکيوتل، بيشتر رايج است. برخی خصيصه ­های عمومی سبک هنری يک منطقه ی وسيع را ترسيم می­ کنند همان­ طور که در بالا برای ساحل شمال غربی نشان داديم. هنرمندان معاصر ساحل شمال غربی، مانند تراشکار برجسته هيدايی[3] بيل ريد[4]، از محتوای سنتی و سبک متمايز ساحل شمال غربی استفاده می­کنند اما جنبه ی فردی خود را بدان اضافه می ­کنند. بنابراين سبک هر هنرمند متفاوت است، همان­طور که برای هنرمندان معاصر اروپايی و آمريکايی ]متفاوت[ است. مجسمه ی برنزی، با پوششی شبيه به سنگ لوح، توسط بيل ريد، با عنوان "روح هيدا گوايی" در تصوير زير نمونه ­ای از ترکيب تم­ های سنتی از اسطوره ­های هيدا، همراه با نبوغ يک هنرمند خلاق است.

مفهوم سلسله مراتبی سبک در هنر جوامع پيچيده به کار می­رود. می ­توان از سبک هنر رنساس [5]صحبت کرد، به طور مشخص از رنسانس ايتاليا، از مکتب ­های ونيز[6] يا  فلورانس[7]، و از سبک خاص رافائل[8]، که متفاوت از تينتورتو[9] است. مفهوم سبک را می­ توان در هر سطحی به کار بست. [اين مفهوم] همچنين برای موسيقی و ادبيات، که ساختار سلسله مراتبی مشابهی دارند، قابل اطلاق است.

 

 

این مطلب ترجمه ی صفحه­ های 282-284  از کتاب زیر است:

Rosman, Abraham & Rubel, Paula G. & Weisgrau, Maxine (2009) THE TAPESTRY OF CULTURE : An Introduction to Cultural Anthropology; New York: Altamira

 

[1] - Franz Boas

[2] - Tsimshian

[3] - Haida

[4] Bill Reid

[5] - Renaissance

[6] - Venice

[7] - Florence

[8] - Raphael

[9] - Tintoretto