چاقی مفرط و بی تحرکی کامل

همان‌طور که می‌دانیم افزایش وزن ناشی از عدم تعادل انرژی دریافتی و انرژی سوخت و ساز بدن می‌باشد. لذا همه راه‌های درمانی و پیشگیری چاقی به برقراری این تعادل همت می‌گمارند. افراد …

همان‌طور که می‌دانیم افزایش وزن ناشی از عدم تعادل انرژی دریافتی و انرژی سوخت و ساز بدن می‌باشد. لذا همه راه‌های درمانی و پیشگیری چاقی به برقراری این تعادل همت می‌گمارند. افراد چاق بویژه وقتی عوارض ناشی از چاقی ظاهر می‌گردد، شروع به رژیم غذایی و محدود نمودن خیلی از غذاهای پر انرژی می‌نمایند. اگرچه این رژیم غذایی ضرورت غیر قابل انکار می‌باشد، ولی برای کنترل عوارض چاقی نقش فعالیت بدنی نیز بسیار مهم می‌باشد. در نقطه مقابل معمولا هر‌چه وزن افزایش می‌یابد میزان فعالیت بدنی کاهش بیشتری یافته و سیر چاقی را بدتر خواهد کرد.

مطالعه ای که اخیرا در مجله بالینی قلب چاپ شده است حاکی از آن ‌است که بزرگسالانی که از چاقی مفرط رنج می‌برند، بیش از ۹۹ درصد از روز هیچ فعالیت بدنی ندارند، و میزان بسیار کمی‌ از پیاده‌روی توصیه شده توسط متخصصان را در روز دارند.

در این مطالعه نشان داده شد که افراد دچار چاقی مفرط بیش از ۲۳ ساعت در روز در حالت خوابیده، دراز کشیده یا نشسته بودند. این افراد در مقایسه با توصیه متخصصان مبنی بر داشتن ۱۰ هزار قدم در روز برای داشتن زندگی سالم، تنها روزانه ۳۷۰۰ گام برمی‌داشتند.

اصطلاح چاقی بیمار گونه با BMI (نمایه توده بدن) ۴۰ یا بیشتر تعریف می‌گردد. در حالی که چاقی شدید به‌تنهایی در ایجاد بیماری‌های قلبی موثر است، فعالیت بدنی کم و عدم تناسب اندام نیز خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند.در مطالعه اخیر که میانگین BMI شرکت‌کنندگان ۶/۵۳ بود، به افراد مورد مطالعه یک سنسور (حسگر) برای ارزیابی فعالیت که نشاندهنده میزان مصرف کالری روزانه، فعالیت فیزیکی دقیقه به دقیقه و تعداد قدم‌های روزانه این افراد بود برای ۳ روز متوالی وصل گردید. این افراد علی‌رغم وزن بسیار بالا از هیچ بیماری قلبی، آرتریت شدید یا دیگر اختلالاتی که بی‌تحرکی آنان را توجیه نماید، رنج نمی‌بردند.

جالب آن‌که انگیزه افراد برای کاهش وزن با داشتن فعالیت بدنی در کنار رژیم غذایی محدود شونده افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا نمود. لذا در درمان چاقی مفرط علاوه بر شروع رژیم درمانی، به این نکته باید توجه داشت که افراد با تحرک بدنی بیشتر، حتی قبل از رسیدن به وزن سالم از سلامتی قلبی بهتری برخوردار خواهند بود. در این میان قطعا برای کسانی که سال‌ها هیچ تحرکی نداشته‌اند انجام ورزش سنگین غیرممکن بوده و اصلا توصیه نمی‌گردد. اما انجام هر نوع ورزش منظم و سبک، مانند پیاده روی سبک، می‌تواند تناسب اندام را افزایش دهد.

نکته عملی:

چاقی مفرط سر منشا خیلی از بیماری‌های قلبی و عروقی بوده که باعث می‌شود افراد مجبور به رعایت رژیم غذایی سنگین برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته افزایش بی رویه وزن شوند. در این بین برای کنترل عوارض ناخواسته چاقی توجه به حل مشکل کم تحرکی نیز نباید نادیده گرفته شود. جالب آن‌که اثرات مفید قلبی ناشی از تحرک مجدد حتی قبل از رسیدن به وزن سالم ایجاد خواهد شد.

دکتر حمیدرضا فرشچی

متخصص تغذیه