نه دوزانو بنشینید و نه چهارزانو!

● توصیه‌های دکتر داریوش الیاس‌پور متخصص طب فیزیکی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
آقای دکتر! توجه نکردن به حالت و وضعیت بدن به هنگام نشستن می‌تواند به ستون مهره‌ها آسیب …

توصیه‌های دکتر داریوش الیاس‌پور متخصص طب فیزیکی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

آقای دکتر! توجه نکردن به حالت و وضعیت بدن به هنگام نشستن می‌تواند به ستون مهره‌ها آسیب برساند. اصول صحیح نشستن چیست؟

درباره نشستن صحیح و اصولی برخی قوانین کلی وجود دارد که همه افراد در هر سن و گروهی که هستند باید آن را رعایت کنند:

۱) دو زانو و چهارزانو نشستن موجب فشار آوردن و صدمه به اعصاب ناحیه می‌شود و مناسب نیست. همواره سعی کنید برای نشستن از صندلی مناسب استفاده کنید.

۲) صندلی که شما استفاده می‌کنید باید دارای خصوصیاتی باشد. تکیه‌گاه آن باید حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ درجه زاویه داشته باشد. سطح تکیه‌گاه در طول کمی حالت تحدب داشته باشد. اگر صندلی برای نشستن طولانی‌مدت استفاده می‌شود باید حتما تکیه‌گاه سرهم داشته باشد. نشیمن باید نرم بوده و طول و عرض آن متناسب با اندازه بدن استفاده‌کننده باشد. ارتفاع صندلی مناسب قد فرد باشد به‌طوری که پاها آویزان نشود و کف پا روی زمین قرار گیرد.

اصل بعدی اینکه به مدت طولانی در یک حالت ننشینند و حتما در فواصل معینی بلند شوند و حرکت داشته باشند تا فشار نامناسب به دیسک‌ها و عضلات وارد نشود.

کمردرد یکی از مشکلات خانم‌های باردار است، آیا می‌شود از کمردرد در دوران بارداری پیشگیری کرد؟

ـ خانم‌های باردار علاوه بر رعایت اصول کلی باید دقت کنند زمان استراحتشان به هم نزدیک‌تر باشد و مدت طولانی‌ را بی‌تحرک ننشینند چون احتمال بروز لخته در سیاهرگ‌های پای آنها بیشتر است. از ماه سوم بارداری به بعد توصیه می‌شود گن حاملگی استفاده کنند. این گن در زیر شکم و بدون هیچ آسیبی به جنین قرار می‌گیرد و تمام وزن شکم را تحمل می‌کند. عضلات هم ضعیف نمی‌شوند چون شکم به جلو نمی‌افتد و گودی کمر را افزایش نمی‌دهد بنابراین راهی مناسب برای پیشگیری از کمردرد دربارداری است.

مشکلات ستون مهره‌ها در سالمندان هم شایع است. برای سالمندان چه توصیه‌ای دارید؟

ـ از آنجا که سالمندان بیشتر در معرض بیماری‌های عضلانی اسکلتی هستند و این مشکلات همچون دیگر بیماری‌ها با افزایش سن زیادتر می‌شود باید دقت خاصی را بر حرکات خود داشته باشند. سالمندان گاهی پس از مصرف دارو، روی صندلی خوابشان می‌برد و همین موجب فشار و آسیب ستون مهره‌ها می‌شود بنابراین بهتر است اگر دارو استفاده کردند یا هنگام تماشای تلویزیون دراز بکشند تا اگر هم به خواب رفتند فشاری به اعصاب و عضلات و ستون مهره‌شان وارد نشود.

شیوه صحیح نشستن پشت کامپیوتر و کار با آن چگونه است؟

ـ در مورد استفاده از کامپیوتر نیز همان اصولی که در نشستن صحیح ذکر کردم الزامی است و باید رعایت شود اما باید دقت کنید با تمرین بتوانید حتی‌المقدور نگاهتان به راستای مقابل باشد و مانیتور درست روبه‌روی چشم شما قرار بگیرد. صفحه کلید، کاغذ و قلم و هر آنچه با آن سر و کار دارید هم باید طوری در دسترس باشند که برای کار با آنها یا برداشتن یک کاغذ یا قلم نیازی به انجام حرکات اضافه ستون مهره‌ها با چرخش‌های غیرضروری دست‌های شما یا گردنتان نباشد. شما باید عادت کنید حتی‌المقدور به صفحه کلید نگاه نکرده و همان‌طور که چشم در مانیتور دارید تایپ کنید. کسانی که ساعات زیادی پشت کامپیوتر هستند و شغل‌شان برای مثال تایپ کردن است پس است بعد از مدتی کار کردن از جا بلند شوند و چند قدم بزنند یا برخی حرکات نرمشی بکنند و دوباره مشغول شوند. استفاده از زیرپایی که پنجه پاها را کمی بالاتر از پاشنه قرار دهد و دارای سطح صافی باشد نیز مطلوب است. پاها را نباید آویزان کنند و اگر پا به زمین نمی‌رسد بهتر است صندلی را تنظیم کنند. دقت کنید اصول نشستن درست رعایت شود و اگر می‌خواهید خستگی در کنید پایتان را روی هم بیندازید و گودی کمر را با بالشی پرکنید. بعضی صندلی‌ها قوس‌های طبیعی جالبی دارند که متناسب با انحنای بدن هستند و نیازی نیست گودی کمر را پر کنید. هرگز موقع تایپ یا نوشتن سرتان را خیلی خم نکنید. میز باید طوری باشد که مانیتور مقابل چشم و صفحه کلید بالا قرار گیرد و مجبور به خم کردن سر نباشید.

الهه رضائیان