STCW و لزوم رعایت استانداردها

سنجش و ارزیابی داوطلبان و اخذ گواهینامه ها باید برحسب استانداردهای جاری بین المللی صورت گیرد نه به صورت سلیقه ای و یا مقایسه داوطلبان با یکدیگر

هم‌اکنون ایران درایا بیشترین نیروی انسانی شاغل در کشتی‌های تجاری خاورمیانه است که سال‌ها دور از وطن و خانواده در خدمت ناوگان کشور هستند. بنابراین توجه بیشتر به دریانوردان و لزوم ارتقاء سطح دانش و مهارت آنها احساس می‌شود.

هدف از نوشتن این مطالب یاری کردن داوطلبان با استفاده از اصطلاحات و قواعد فنی در دوران خدمت و همچنین برداشت یکسان مسئولان آزمون از ساختار آزمون‌های دریانوردی می‌باشد.

علاوه بر آن براساس پیمان‌نامه STCW و قوانین جاری، داوطلبان در تمامی رشته‌های دریانوردی باید حداقل استاندارد که تعیین کننده دانش، ادراک و مهارت آنها در جهت پذیرش مسئولیت‌های مؤثر است، به اثبات برسانند. تا موفق به اخذ گواهینامه مربوطه گردند.

● قوانین بین‌المللی

وجود قوانین بین‌المللی و ایجاد تفاهم نامه‌ها بین کشورهائی که با پذیرش مسئولیت در جهت توسعه روابط بازرگانی خویش با کشورهای دیگر گام بر می‌دارند، باید در چارچوب مشخص و تعریف شده‌ای قرار می‌گرفت. براین اساس تشکیلات بین‌المللی دریائی به‌وجود آمد.

حمل و نقل دریائی یک صنعت پیچیده تخصصی است که با کنترل دقیق و اجراء قوانین عملی می‌شود. بنابراین دستیابی به مهارت فنی، همزمان با اخذ تأئیدیه توانمندی در جهت ایمنی و جلوگیری از آلودگی برای دریانوردان بسیار مهم است. برای حل این مسایل پیامدهای ناگوار، تصادفات و صدمه‌های جانی و مالی و همچنین آلودگی‌های دریائی خواهیم بود.

تجزیه و تحلیل آمارها نشان می‌دهد، اتفاقات ناگوار زیادی به‌خاطر اشتباهات انسانی رخ می‌دهد و شرکت‌های کشتیرانی ضرر و زیان زیادی متحمل می‌شوند، لذا جهت کاهش حوادث هولناک و مصیبت بار، تنها راه، آموزش و ارزیابی صحیح در خصوص صلاحیت و شایستگی دریانوران می‌باشد.

سازمان بین‌المللی دریانوردی دو راهکار مهم در راستای مدیریت حمل و نقل دریائی اتخاذ کرده است. ابتدا ایجاد انجمن بین‌المللی در خصوص استاندارد کردن آموزش و تصدیق گواهینامه‌های نگهبانی دریانوردان و سپس سیستم بین‌المللی مدیریت صحیح می‌باشد.

هدف از ایجاد این راهکارها آن است که دریانوردان نه تنها دارای مدارک مطابق با قوانین جاری بین‌المللی باشند بلکه شایستگی و مهارت لازم را جهت انجام کارهای محوله داشته باشند. سازمان بین‌المللی دریانوردان درگیر توسعه دستورالعمل‌ها و قوانین مورد نیاز است و سازمان‌های حکومتی هر کشور نیز مسئول اجراء ایندستورالعمل‌ها و قوانین می‌باشند. هنوز تفاوت‌های زیادی بین دریانوردان مختلف دنیا وجود دارد و تلاش این است که این گونه تفاوت‌ها از بین برود، به همین منظور بازرسان بندری مسئولیت کنترل یکسان‌سازی و ایمنی دریا و بندر را به‌عهده گرفته‌اند.

برای اولین بار در تاریخ، تمامی دریانوردانی که در شناورها نقش اجرائی دارند، باید دارای گواهینامه دریانوردی باشند و مهارت‌ و شایستگی آنها مرتب مورد بازرسی قرار می‌گیرد تا اثبات گردد استانداردهای لازم خصوصاً در زمان اضطراری رعایت می‌شود.

● سنجش و ارزیابی

سنجش و ارزیابی داوطلبان و اخذ گواهینامه‌ها باید برحسب استانداردهای جاری بین‌المللی صورت گیرد نه به‌صورت سلیقه‌ای و یا مقایسه داوطلبان با یکدیگر.

معمولاً وقتی تعدادی دانشجو در یک کلاس درس مورد امتحان قرار می‌گیرند، دانش آنها نسبت به یکدیگر سنجیده می‌شود در صورتی که در رشته‌های دریانوردی که نهایتاً منجر به صدور گواهینامه دریانوردی می‌گردد آزمون‌ها برحسب استانداردهای بین‌المللی انجام می‌گردد.

● شواهد و صلاحیت شایستگی

معمولاً داوطلب در شرایط مطلوب و عادی، مهارت و صلاحیت خود را در راستای کارائی خود براساس آموزش‌های داده شده می‌تواند پوشش دهد که فقط متخصصان همان رشته می‌توانند از این گونه افراد آزمون بگیرند. این آزمون‌ها براساس برنامه و رئوس مطالب از پیش مشخص شده صورت می‌پذیرد که نوعی استانداردسازی به‌حساب می‌آید.

برای شفاف‌سازی این موضوع سازمان بین‌المللی دریانوردی، دوره‌های آموزشی برحسب استانداردهای موجود را در نقاط مختلف جهان برگزار می‌کند و امیدوار است که این حرکت، مهارت و توانمندی برگزار کنندگان ادارات امتحانات دنیا را نیز هماهنگ کند.

● عملکرد و کارائی در کشتی‌ها

نظر به اینکه داشتن خدمات دریانوردی جهت ارتقاء به رده‌های بالاتر الزامی می‌باشد، لذا داوطلب باید در کشتی‌ها تجزیه لازم را برای انجام دادن وظایف محوله به‌دست آورد. اما معمولاً دریانوردان به‌قدری مشغله کاری دارند که مطالعه و نوشتن مطالب مهم و با اهمیت را فراموش می‌کنند. در صورتی که برای موفقیت در آزمون‌های دریانوردی حداقل شبی دو ساعت مطالعه و نوشتن به زبان انگلیسی لازم می‌باشد. شایان ذکر است کشتی بهترین مکان برای مطالعه و کار عملی می‌باشد، زیرا تمامی دستگاه‌ها و تجهیزات موجود در کشتی دارای کتاب‌های راهنما و دستورالعمل کاری هستند.

● دستگاه‌های شبیه‌ساز

استفاده از دستگاه‌های شبیه‌ساز توانائی مسئولان را برای یکسان‌سازی وضعیت و چگونگی اخذ آزمون، بالا می‌برد. داوطلبان می‌توانند تجربه‌هائی بسیار شبیه به موقعیت‌های واقعی به دست بیاورند، بدون اینکه چیزی به خطر بیافتد و یا هزینه سنگینی را متحمل شوند.

از سوی دیگر با اضافه کردن فعالیت‌ها و وضعیت‌های مختلف روی دستگاه شبیه‌ساز می‌توان معایبی که ممکن است در محیط واقعی کار پیش بیاید، به‌وجود آورد و به داوطلب آموخت در صورت لزوم چگونه عکس‌العمل نشان دهد و موجب ارتقاء مهارت خود شود.

● بانک سئوالات

جمع‌آوری و پرسش‌های گذشته جهت بانک سئوالات کار بسیار خوبی است، اما کافی نیست این بانک باید مرتب به روز گردد و موضوع‌های جدید به آنها اضافه شود.

همان‌گونه که در قوانین و استانداردهای آموزش بین‌المللی توصیف شده است، شایستگی و مهارت داوطلبان رشته‌های دریائی باید در محیط واقعی کار به اثبات برسد. به‌همین دلیل آزمون‌های شفاهی جهت حصول اطمینان از مهارت و شایستگی داوطلب گرفته می‌شود.

● برنامه‌ریزی

▪ بدون داشتن شناخت دقیق از وضعیت و توانائی‌های خود نمی‌توان برنامه‌ریزی کرد. انگیزه رسیدن به هدف، موجب افزایش ساعات مطالعه و نهایتاً سبب رشد، خوداتکائی، خودباوری و توسعه قابلیت تفکر داوطلبان می‌شود.

▪ با امکانات و توانائی‌های خود برنامه واقع بینانه تدوین کنید.

▪ ساعات روزانه مطالعه را تنظیم و طبق آن عمل کنید.

▪ مطالب درسی را به‌طور عمیق مطالعه و خلاصه‌نویسی کنید.

▪ عملکرد خود را آخر هر هفته بررسی کنید و از خود امتحان بگیرید.

▪ مطالب درسی را طبق برنامه تقسیم‌بندی کنید.

▪ با اعتماد به نفس مطالعه را دنبال کنید و همیشه مثبت فکر کنید.

▪ رمز موفقیت و درک سئوالات امتحانی، آگاهی از واژه‌های کلیدی نهفته در سؤال‌ها است.

ایوب حسن‌زاده طبق‌چی