حقوق محیط زیست

یکی از گرایش های نوپا و کمتر شناخته شده رشته حقوق در کشورمان، رشته ی حقوق محیط زیست است که تنها ده سال از تاسیس آن در کشورمان توسط دانشگاه شهید بهشتی می گذرد.

یکی از گرایش های نوپا و کمتر شناخته شده رشته حقوق در کشورمان، رشته ی حقوق محیط زیست است که تنها ده سال از تاسیس آن در کشورمان توسط دانشگاه شهید بهشتی می گذرد.

در حقیقت محیط زیست با وجود اهمیت فراوانی که در زندگی بشر دارد، بعضا چندان مورد توجه قرار نمی گیرد و متاسفانه برخی تولیدکنندگان و صنعتگران بدون آنکه به حفظ و حراست از محیط زیست توجه داشته باشند، تنها به افزایش سود و درآمد و گسترش فعالیت خود علاقه مندند. در حقیقت از قرن هفدهم میلادی که ماشین تحولات صنعتی در جهان با انقلاب صنعتی روشن شد و روز به روز بر سرعت آن افزوده شد، غالب این فعالیتها بر محیط زیست و طبیعت تاثیرات منفی داشته است، اما به تدریج با پیشرفت جوامع و مشاهده ی برخی آثار تخریب محیط زیست مانند آلودگی دریاها، از بین رفتن جنگلها، بیابان زایی، آلودگی هوا و... طرفداران محیط زیست به تکاپو افتادند تا از تخریب هرچه بیشتر محیط زیست به بهانه ی رشد صنعتی و اقتصادی جلوگیری نمایند.

همواره فعالین محیط زیست براین عقیده بودند که صرف پیشرفت صنعت و تکنولوژی بدون توجه به محیط زیست، رفاه عمومی را به همراه نخواهد آورد، بلکه برعکس سبب ناراحتی و ایجاد فضای نامساعد برای زندگی انسان می شود. نهایتا تلاشهای آنها برای توجه حقوقدانان و قانونگذاران به مقوله ی محیط زیست در سال ۱۹۷۲ منجر به اولین گام عملی برای شناخته شدن حق انسان بر محیط زیست شد و در کنوانسیون ۱۹۷۲ استکهلم به عنوان یک حق مسلم بشری ذکر گردید و به تدریج توجه حقوقدانان به بحث حمایت از محیط زیست بیشتر و بیشتر شد تا رشته ی حقوق محیط زیست به عنوان یک گرایش مهم حقوق به منصه ی ظهور رسید. امروزه مسئله ی محیط زیست تبدیل به مسئله ای بین المللی شده است و بالتبع حقوق محیط زیست نیز جنبه ی بین المللی به خود گرفته و اغلب شرکت های صنعتی و تجاری برای خود خط مشی های زیست محیطی نیز تعریف می کنند و یا در برخی کشورها، کارخانجات سالیانه مبلغی را برای حمایت و حفاظت از محیط زیست اختصاص می دهند.

درحال حاضر کشور عزیزمان ایران، تنها کشور در سطح خاورمیانه است که گرایش حقوق محیط زیست را در دانشکده حقوق، دایر نموده است و به تربیت کارشناسان ارشد این رشته مبادرت می ورزد که این جای بسی خوشحالی دارد چراکه امروزه مقابله با برخی پدیده های ناشی از تخریب محیط زیست مانند گرد و غباری که چند سالی است از برخی کشورهای همسایه وارد کشورمان می شود و موجبات ناراحتی مردم برخی استانها را فراهم می آورد نیازمند تخصص در هر دو عرصه ی حقوق و محیط زیست است.

نویسنده: خدایار سعیدوزیری