رابطه سرعت غذا خوردن و کاهش وزن

اخیرا در تحقیقی، تند جویدن و کامل نجویدن غذا را عادتی مناسب برای کاهش وزن و عدم بروز چاقی معرفی کرده‌اند. البته باید بگویم که این موضوع چندان پایه علمی ندارد. در واقع، یکی از …

اخیرا در تحقیقی، تند جویدن و کامل نجویدن غذا را عادتی مناسب برای کاهش وزن و عدم بروز چاقی معرفی کرده‌اند. البته باید بگویم که این موضوع چندان پایه علمی ندارد. در واقع، یکی از مسایل دخیل در کنترل وزن، الگوهای رفتاری در تغذیه افراد است. در سال‌های اخیر به دلیل زندگی ماشینی، در دسترس بودن فست‌فودها و غذاهایی که بافت و شکل ظاهری نرمی دارند و محدودیت زمان، تند خوردن غذا طی ۳ تا ۵ دقیقه یکی از عادات شایع در میان مردم شده است. جالب است بدانید به دنبال تند غذا خوردن فردی که چنین عادتی دارد، بسیاری از مکانیسم‌های طبیعی و فیزیولوژیک‌اش که فرآیند غذا خوردن، گرسنگی، اشتها و سیری را تنظیم می‌کنند؛ دچار اختلال می‌شود.

در مقابل، فردی که در مدت زمان مناسب با آرامش غذا می‌خورد و غذا را کامل می‌جود، عضلات فک او خسته شده و اولین پیام سیری از طریق این عضلات به هیپوتالاموس مغز ارسال می‌شود که اولین محرک احساس سیری است. برعکس، فردی که سریع غذا را می‌جود، چون حس خستگی در زمان مناسب دست نمی‌دهد، پیامی که به مغزش می‌رود دچار تأخیر شده و نهایتا از آنجا که فرد در زمان مناسب احساس سیری نمی‌کند، مجموعه غذایی که در یک وعده مصرف می‌کند، بیشتر از نیازش شده و ادامه دادن این رفتار در درازمدت می‌تواند به دریافت زیاد کالری و اضافه وزن او منجر شود.

پس، برخلاف خبرهای اخیری که می‌گویند تند غذا خوردن و نجویدن غذا باعث کاهش دریافت کالری می‌شود، باید بگویم که بخش بسیار زیادی از غذا در معده و روده کوچک هضم و جذب می‌شود و هضمی که در دهان است، عمدتا هضم فیزیکی است؛ یعنی صرفا شکسته شدن و خرد شدن غذا. اما هضمی که نهایتا به جذب منجر می‌شود، در انتهای دستگاه گوارش، در روده کوچک، رخ می‌دهد. پس اکیدا توصیه می‌کنم همه عزیزانی که می‌خواهند دچار چاقی و اضافه وزن نشوند، حتما غذا را با آرامش بخورند؛ به طوری که حداقل ۱۵ دقیقه غذا خوردن آنها زمان ببرد.

تند خوردن غذا غیر از تاثیر منفی گذاشتن بر تناسب اندام، سبب بروز اختلالاتی در جذب بسیاری از مواد مغذی نیز می‌شود و در نهایت، ناراحتی‌هایی نظیر سوءهاضمه و سوءجذب را به بار می‌آورد. این موضوع، به ویژه برای سالمندان بالای ۶۵ سال، اهمیت زیادی دارد زیرا این گروه به دلیل بی‌حوصلگی، نداشتن دندان، تنهایی و عدم رعایت تنوع در رژیم غذایی، بیشتر در معرض کمبود قرار دارند، پس حداقل نباید غذای‌شان را تند بخورند.

دکتر محمدرضا وفا

متخصص تغذیه و رژیم درمانی

دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی ایران