رازداری و خطاپوشی

مکتب حیات بخش اسلام و پیشوایان گرانقدر آن، پیوسته به عنوان یک اصل در روابط میان برادران مسلمان بر این نکته پافشاری کرده‌اند که نباید در برخورد با دیگران همواره دنبال نقاط ضعف و لغزش‌های آنان و در پی عیبجویی و خرده گیری از ایشان بود، بلکه باید اساس برخورد را بر صحت و سلامت دیگران قرار داد و اگر خدای نخواسته در موردی ثابت شد که فلان شخص خطایی را مرتکب شده است، باید از پخش آن خودداری کرد. از همین رو پیامبر اکرم (ص) یکی از حقوق برادران مسلمان نسبت به یکدیگر را این می‌داند که عیب‌پوش یکدیگر باشند و پرده حجاب را از اعمال مخفی دیگران کنار نزنند.

قال رسول‌الله (ص): «للمسلم علی اخیه ثلاثون حقا لابراءه له منها الابالاداء او العفو... یقیل عثرته؛ رسول خدا(ص) فرمودند: مسلمان در برابر برادر مومنش سی حق دارد که از این حقوق رهایی نیابد، مگر به دو صورت:

۱ - ادای حقوق

۲ - گذشت برادر مومن از حقوق خود.

یکی از این حقوق عبارت است از: گذشتن از خطای برادر مومن. ‏آیا تاکنون برای شما پیش آمده است که بر عیب دوست، همکار، همکلاسی یا یکی از خویشاوندان خود آگاه شوید یا از خطا و لغزشی که دیگری مرتکب شده است، اطلاع پیدا کنید؟ به یقین، برای هرکس چنین اتفاقی افتاده است. شما در چنین مواقعی چه می‌کنید؟ آیا سعی می‌کنید به هر کس که رسیدید، به عنوان یک خبر دست اول، عیب و خطای دوست و همکارتان را منتقل کنید یا اینکه نه، به قول معروف «شتر دیدی ندیدی» چشم را برهم می‌گذارید و از پخش کردن آن موضوع پرهیز می‌کنید؟ هر کس به وجدان خود مراجعه کند، تصدیق می‌کند که کار دوم پسندیده‌تر است و بیشتر به سلامت اجتماع کمک می‌کند. به نظر شما اجتماعی که در آن، همه با روحیه اعتماد و اطمینان نسبت به یکدیگر برخورد می‌کنند و درصدد عیب‌جویی از دیگران برنمی‌آیند، برای زندگی مناسب‌تر و سالم‌تر است یا اجتماعی که در آن هر کس درصدد یافتن عیبی از دیگران یا نقطه ضعفی از اطرافیان خود است تا روی آن دست گذارد و همه جا پخش کند؟

مکتب حیات بخش اسلام و پیشوایان گرانقدر آن، پیوسته به عنوان یک اصل در روابط میان برادران مسلمان بر این نکته پافشاری کرده‌اند که نباید در برخورد با دیگران همواره دنبال نقاط ضعف و لغزش‌های آنان و در پی عیبجویی و خرده گیری از ایشان بود، بلکه باید اساس برخورد را بر صحت و سلامت دیگران قرار داد و اگر خدای نخواسته در موردی ثابت شد که فلان شخص خطایی را مرتکب شده است، باید از پخش آن خودداری کرد. از همین رو پیامبر اکرم (ص) یکی از حقوق برادران مسلمان نسبت به یکدیگر را این می‌داند که عیب‌پوش یکدیگر باشند و پرده حجاب را از اعمال مخفی دیگران کنار نزنند. حضرت در این باره می‌فرماید: «من علم من اخیه سیئه فسترها ستر الله علیه یوم القیامه؛ هر کس از گناه برادر دینی‌اش آگاه شود، ولی آن را پوشیده دارد، خداوند نیز در روز قیامت، گناهان او را پوشیده می‌دارد» (کنزالعمال، ص ۲۵۰).

نیز می‌فرماید: «ای گروه کسانی که به زبان ایمان آورده‌اند، ولی ایمان در قلب آنها وارد نشده است، به دنبال خطاها و لغزش‌های مومنان نباشید، زیرا هر کس لغزش و خطای مخفی مومن را دنبال کند(تا او را بی‌آبرو سازد)، خداوند نیز در مقابل، اعمال زشت و لغزش‌های او را دنبال می‌کند و (در همین دنیا) او را رسوا می‌سازد، حتی اگر در گوشه‌ای از خانه خود خلافی مرتکب شده باشد» (بحارالانوار، ج۷۵، ص ۲۱۴). جمله «اگرچه در درون خانه‌اش باشد» به روشنی حکایت از آن دارد که این رسوایی در دنیاست، اگرچه برای چنین فردی، رسوایی قیامت هم رقم می‌خورد.‏ پس اگر دوست داریم که خداوند ما را رسوا نسازد و پرده از اعمال زشتمان برندارد، باید سعی کنیم خود نسبت به دیگران این گونه باشیم و اگر خدای نخواسته از کسانی باشیم که از بی‌آبرویی و هتک حیثیت دیگران شادمان می‌شوند و همواره گوش به زنگ و منتظر هستند تا لغزشی از دیگران مشاهده کنند و به رخ آنها بکشند، باید منتظر باشیم که خداوند نیز سرانجام ما را رسوا و انگشت‌نمای مردم سازد.