خطر رادیوگرافی دندان

رادیوگرافی‌های دندان برای مشخص کردن دندان‌های شکسته، استخوان‌های آسیب‌دیده، پوسیدگی، آبسه‌های دندانی ، کیست‌ها ، بررسی مفصل، بررسی رابطه استخوان‌ها و خیلی موارد دیگر …

رادیوگرافی‌های دندان برای مشخص کردن دندان‌های شکسته، استخوان‌های آسیب‌دیده، پوسیدگی، آبسه‌های دندانی ، کیست‌ها ، بررسی مفصل، بررسی رابطه استخوان‌ها و خیلی موارد دیگر کاربرد دارد. ممکن است تهیه رادیوگرافی‌های دهان و دندان برای برخی از افراد نگران‌کننده باشد.

براساس قانون مراجع علمی حداکثر اشعه مجازی که هر فرد طی سال می‌تواند دریافت کند، برابر با ۵ هزار میلی رم است. بنابراین اگر فردی در محدوده پایین‌تر از این حد قرار گیرد نباید نگرانی داشته باشد.

هر فردی به طور طبیعی به میزان تقریبی ۳۵۰ میلی رم از اشعه‌هایی که در محیط وجود دارد را به طور سالانه جذب می‌کند. این اشعه‌ها از منابعی نظیر پرواز با هواپیما و ساختمان‌ها به فرد می‌رسد. با احتساب اشعه‌های محیطی هر فرد می‌تواند تا حتی ۷۰ بار از تمام دندان‌ها رادیوگرافی در سال تهیه کند.

چند منبع مهم اشعه در دندانپزشکی وجود دارند.یک نوع مربوط به عکس‌های موسوم به پری آپیکال است که از تک‌تک یا گروهی از دندان‌های مجاور گرفته می‌شود تا بررسی تاج، ریشه و بافت‌های اطراف دندان‌ها انجام شود.

نوع دیگر رادیوگرافی‌هایی است که عمدتا برای بررسی پوسیدگی دندانی است که به آنها رادیوگرافی بایت وینگ گفته می‌شود. گروه بعدی عکس‌هایی هستند که برای بررسی تمام دندان‌ها یا بررسی استخوان‌های سر و صورت تهیه می‌شوند که در درمان‌های تخصصی‌تر مثل ارتودنسی استفاده می‌شوند و هر کدام از این منابع اشعه متفاوتی را به افراد می‌رساند.

با توجه به این‌که رادیوگرافی‌های دندانی در محل‌های خاصی از دهان و یا صورت تهیه می‌شوند و مقدار اشعه آنها به نسبت کم است مقدار اشعه‌ای که از این رادیوگرافی‌ها به سایر نقاط بدن می‌رسد، بسیار کم است. بنابراین خطر جدی سایر اندام‌ها را تهدید نمی‌کند.

رادیوگرافی‌های معمول دندانپزشکی تنها حدود پنچ میلی رم اشعه وارد دهان و فک می‌کنند، اگر بیش از۱۰۰۰ رادیوگرافی از این نوع تهیه شود خطر ایجاد عوارض وجود خواهد داشت. از طرفی با توجه به پیشرفت تکنولوژی فیلم‌ها، افزایش ولتاژ و فیلتر‌های مناسب باز هم میزان اشعه مورد نیاز کاهش یافته است. در هر نوع رادیوگرافی دستگاه‌های قدیمی از اشعه بیشتری استفاده می‌کنند. مهم آن است که افراد تهیه‌کننده دقت کافی در تهیه عکس داشته باشند.

باوجود ایمنی نسبی رادیوگرافی‌های دندانپزشکی حفاظت دربرابر حداقل اشعه نیز توصیه می‌شود. چند راه برای کاهش خطرات تهیه رادیوگرافی وجود دارد. در مرحله اول اطمینان حاصل کنید که به محل‌هایی مراجعه کنید که از دستگاه‌های قدیمی استفاده نمی‌کنند. اگر فردی حامله نیاز به تهیه رادیوگرافی داشته باشد لازم است آن را به تهیه‌کننده رادیوگرافی اطلاع داده و حفاظت‌های موردنیاز را به عمل آورد.

استفاده از یقه‌های گردنی برای محافظت از تیروئید یا استفاده از پیش‌بند‌های سربی برای حفاظت از اندام‌های حساس به اشعه مفید است. برخی از بیماران تصور می‌کنند که فراموش یا گم کردن رادیوگرافی‌ها اهمیتی ندارد و می‌توانند آن را تکرار کنند اما این مساله درست نیست و محافظت در برابر تکرار تهیه رادیوگرافی هم توصیه می‌شود.

دکتر محمد‌امین نریمانی

متخصص ارتودنسی