پاریس, شهر نویسنده ها

نام هر کشوری به صورت کلی بیانگر یک مفهوم خاص است مانند برزیل انسان را به یاد درخشش فوتبالش, هلند را به یاد گل های لاله, ایتالیا را به یاد تنوع پنیرهایش و فنلاند را به یاد گاوهای شیرده کشور فرانسه جزو آن کشورهایی است که آدم را یاد هنر می اندازد

نام هر کشوری به صورت کلی بیانگر یک مفهوم خاص است؛ مانند برزیل انسان را به یاد درخشش فوتبالش، هلند را به یاد گل‌های لاله، ایتالیا را به یاد تنوع پنیرهایش و فنلاند را به یاد گاوهای شیرده! کشور فرانسه جزو آن کشورهایی است که آدم را یاد هنر می‌اندازد. بوم‌های نقاشی که درخیابان فروخته می‌شود و نویسندگان و شاعران بزرگش که کتاب‌هایشان در سراسر جهان ترجمه و منتشر می‌شوند. اگر از حق نگذریم از قرن هفده تا اواخر قرن بیستم، فرانسه بی‌شک پایتخت فرهنگی جهان بوده است. یعنی می‌شود گفت تمام جریان‌های ادبی و موج‌های هنری جهان به نوعی ابتدا از این کشور شروع شدند و بعد در دیگر نقاط جهان کامل گردیدند. مخصوصا اگر بخواهیم درباره ادبیات صحبت کنیم بی‌شک هیچ کجا اندازه فرانسه نویسنده و داستان‌نویس بزرگ نداشته و ندارید. فرانسه زادگاه شخصیت‌های بزرگ و تاثیرگذار داستانی مانند «پرین» در کتاب باخانمان هکتور مالو، «ژان والژان» در رمان بینوایان ویکتورهوگو، «گوریو» در کتاب «بابا گوریو» اونوره دو بالزاک و «کنت دومونت کریستو» با همین عنوان کتاب از الکساندر دوماست که از شخصیت‌های محبوب داستانی جهان به شمار می‌روند. فرانسه، خالق سبک‌های مختلف ادبی است که آثار بسیاری از آنها را خوانده و شنیده‌اند.

از بین آنها می‌توان «ماری‌هانری بِیل» (۱۸۴۲ – ۱۷۸۳) نویسنده سبک رئالیسم که کتاب‌های «سرخ و سیاه»، «صومعه پارم» و «راهبه دیر کاسترو» به فارسی ترجمه شده‌است.«شارل پی‌یر بودلر» (۱۸۶۷ – ۱۸۲۱) از مطرح‌ترین ادیبان مکتب سمبولیسم،«فرانسوا رنه دو شاتوبریان» معروف به شاتوبریان (۱۸۴۸ – ۱۷۶۸) بنیانگذار رمانتیسیسم در ادبیات فرانسه، «آلن رُب‌گریه» (۲۰۰۸ – ۱۹۲۲) از مهم‌ترین چهره‌های جنبش ادبی و هنری رمان نو یا موج نو که آثار بسیار از وی به زبان فارسی مانند «پاک کن‌ها»، «سال گذشته در مارین باد»، «در هزار تو» و «جام شکسته» و غیره ترجمه و منتشر شده است. «آلبر کامو»(۱۹۶۰ – ۱۹۱۳) برگزیده جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۷۵ و یکی از متفکران مکتب اگزیستانسالیسم است. از این نویسنده فرانسوی کتاب‌های بسیاری نظیر بیگانه، آدم اول، افسانه سیزیف، انسان طاغی، بیگانه، پشت و رو، تبعید و سلطنت و غیره به فارسی بازگردانده شده است.

● کتاب‌های تخیل انگیز

«شارل پرو» (۱۷۰۳ – ۱۶۲۸) شاعر و داستان‌سرای فرانسوی است که سبک جدیدی را در ادبیات، به نام«قصه‌های پریان»مانند شنل قرمزی، سیندرلا، مرد ریش آبی و بند انگشتی را بنیان نهاد. ولی پایه گذار و پدر داستان‌های علمی– تخیلی از نوع جدید را می‌توان «ژول ورن» دانست. او هشتاد داستان کوتاه، رمان و مقاله‌های پژوهشی نوشت که سال‌های سال الهام بخش رویاها وماجراجویی‌های مردم سراسر جهان بوده است.

● برندگان نوبل ادبیات

نویسندگان فرانسوی بیشترین سهم را در دریافت جایزه نوبل ادبیات نسبت به سایر کشورهای مطرح جهان برخوردارند. نخستین جایزه نوبل ادبیات جهان در سال ۱۹۰۱ به «سولی پرودوم»(۱۹۰۷ – ۱۸۳۹)تعلق گرفت. «رومن رولان» (۱۹۴۴ – ۱۸۶۶) جایزه نوبل ادبیات ۱۹۱۵ به خاطر رمان «جان شیفته» دریافت کرد. آناتول فرانس (۱۹۲۱)،هانری برگسون (۱۹۲۷)،روژه مارتَن دوگار (۱۹۳۷)،آندره پاول گیوم ژید (۱۹۴۷)،فرانسوا موریاک (۱۹۵۲)،آلبر کامو (۱۹۵۷)، سن‌ژون پرس (۱۹۶۰)،ژان پل سارتر (۱۹۶۴)ولی او از پذیرفتن این جایزه سر باز زد، کلود اوژن آنری سیمون (۱۹۸۵) گائو شینگجیان (۲۰۰۰) وژان ماری گوستاو لوکلزیو (۲۰۰۸) از نویسندگان فرانسوی هستند که در طول سال‌های گذشته موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شدند.

● جوایز ادبی فرانسه

فرانسه جایگاه پیدایش پرسابقه ترین جوایز ادبی جهان همانند جایزه گونکورت (۱۹۰۳)، جایزه فمینا (۱۹۰۴)، جایزه بزرگ آکادمی فرانسه (۱۹۱۸)، جایزه متفقین (۱۹۳۰) و جایزه فِنِوو (۱۹۵۰) است که همه ساله برگزار می‌گردد. هر سال ما شاهد برگزاری بیش از یکصد جایزه ادبی در فرانسه هستیم که از مهم‌ترین آنها می‌توان جایزه بزرگ آکادمی فرانسه،جایزه آلن فورنیه،جایزه د فلور، جایزه ژول ورن و جایزه  CandidePreis (تنها جایزه ادبی آلمانی – فرانسوی) را نام ببریم.

مصطفی بیان