تاثیر آلودگی هوا بر پوست

استفاده مداوم از مرطوب کننده های پوست و کرم ضدآفتاب برای مقابله با آلودگی هوا ضروری است

داستان آلودگی هوا در شهری مانند تهران که فشار جمعیت و خودروها بر آن بیش از توان و تحمل این شهر شده است،پایانی ندارد.پس باید تا زمانی که راهکارهای عملی و موثر از سوی دولتمردان و با همکاری عموم مردم برای کاهش و رفع این معضل بزرگ زیست‌محیطی به اجرا درآید با بهره‌گیری از روش‌هایی اثرات منفی ناشی از آلاینده‌های موجود در هوا را بر بدن و سلامت عمومی آن کاهش دهیم.

برای حفاظت از پوست و مو در برابر آلاینده‌هایی چون سرب، گوگرد، آرسنیک و ریزگردها باید گفت که متخصصان پوست و مو دریافته‌اند رابطه مستقیمی میان شیوع بیماری‌ها و بخصوص اگزماهای (حساسیت) پوستی در شرایط اضطراری که میزان سرب موجود در هوا افزایش می‌یابد، دیده شده است.

دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص بیماری‌های پوست و مو و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: هوای آلوده دارای ذرات هیدروکربن، گوگرد و ذرات معلق است که مخاط تنفسی و پوست را تحریک می‌کند و از آنجا که پوست سر، صورت، بخصوص دور چشم‌ها و دست‌ها در تماس مستقیم با هواست، بیشتر از سایر نقاط بدن آسیب می‌بیند و دچار حساسیت‌های اگزمایی می‌شود. البته کودکان و افراد مسن که پوست آسیب‌پذیرتری دارند، در چنین شرایطی بیشتر آسیب می‌بینند.

متخصصان پوست تاکید می‌کنند در هوای آلوده برخی از مشکلات پوستی که از قبل وجود داشته است نیز تشدید می‌شود و برخی ناراحتی‌ها هم بدون سابقه قبلی به وجود می‌آید. البته افرادی که سابقه حساسیت‌ها و آلرژی‌های پوستی دارند، در این شرایط مشکلات بیشتری را تجربه می‌کنند. به بیان دیگر، چنین افرادی بیشتر دچار سرخی پوست، پوسته‌پوسته‌شدن کنار بینی، گونه‌ها و سوزش و خارش دور چشم می‌شوند. همچنین خستگی و پف کردن دور چشم‌ها نیز از عوارضی است که معمولاً در چهره این افراد دیده می‌شود.

● ابتلا به آلرژی پوستی مقاوم به درمان

بر اساس بررسی‌های متخصصان پوست، تیرگی و بسته‌شدن روزنه‌های سطح پوست، خشکی پوست، خارش، اگزمای دست و صورت، اگزمای پلک، کهیر، تشدید جوش‌های آکنه‌ای صورت، خشکی حاشیه لب‌ها و بینی و نمایان‌‌شدن لکه‌های تیره در سطح پوست از مشکلاتی است که در شرایط آلودگی هوا بروز بیشتری پیدا می‌کند.

دکتر احسانی با تاکید بر افزایش بروز حساسیت‌های پوستی مقاوم به درمان در کشور و بخصوص در شهرهای آلوده‌ای چون تهران می‌گوید: تماس مستقیم و مداوم پوست با آلاینده‌هایی چون آرسنیک، گوگرد، سرب و ریزگردهای معلق در هوا منجر به بروز انواعی از حساسیت‌های پوستی می‌شود که حتی پس از یک یا دو هفته درمان نیز بهبود پیدا نمی‌کند. البته خطر بروز این نوع حساسیت‌های پوستی در کودکان نیز بیشتر از بزرگسالان است.

● اختلال در ساخت ویتامین D توسط پوست

جالب است بدانید معمولاً هوای آلوده در فصول سرد سال به دلیل سنگینی هوا بیشتر خود را نشان داده و سرما می‌تواند با تشدید خشکی پوست، شدت عوارض ناشی از آلودگی هوا را بیشتر کند. اتفاق ناخوشایندتر به‌دنبال شدت‌گرفتن آلودگی هوای آن است که بروز چین و چروک و پیری زودرس پوست به‌دلیل تولید رادیکال‌های آزاد در هوای آلوده بیشتر و سریع‌تر صورت می‌پذیرد.

دکتر احسانی با اشاره به این‌که به‌دنبال افزایش آلاینده‌های هوا و کاهش ضخامت لایه ازن، شاهد تابش بیشتر اشعه مضر ماوراءبنفش بر پوست هستیم که این مساله می‌تواند به بروز سرطان‌های پوستی منجر شود، می‌افزاید: اما نکته مهم اینجاست که درصدی از ساخت ویتامین D در بدن تحت تاثیر اشعه ماوراء خورشید صورت می‌گیرد، ولی این میزان باید بسیار محدود باشد تا به ساخته‌شدن این ویتامین حیاتی برای پوست کمک کند. در حالی که در روزهای آلوده با افزایش جذب اشعه‌های‌بنفش توسط پوست، ساخت ویتامین D نیز بدرستی صورت نمی‌گیرد.

● افزایش سرب و ریزش مو

متخصصان پوست بشدت بر وجود رابطه میان افزایش ریزش مو و آلودگی هوا تاکید می‌کنند و معتقدند آسیب‌های گوناگونی از قبیل آلوده‌شدن سریع مو، تیره رنگ‌شدن و بدشکل‌شدن ساقه، خشکی و شکنندگی مو ممکن است اتفاق بیفتد. به بیان دیگر، سرب موجود در هوای آلوده می‌تواند به ریزش موها منجر شود.

به گفته دکتر احسانی، تماس طولانی‌مدت با مواد آلوده در کارخانه‌ها منجر به بروز تغییرات تنه مو و از بین رفتن شادابی آن می‌شود. وی ادامه می‌دهد: افرادی که به‌دلایل شغلی یا سایر ضرورت‌ها مجبورند در روزهای آلوده نیز در خارج از منزل تردد کنند، نباید از محافظت‌کننده‌هایی برای پوست سر همچون ماسک‌های مو استفاده کنند تا باعث شود مواد آلوده‌کننده به تنه مو بچسبد؛ چرا که هرچه سطح پوست و مو مرطوب‌تر باشد، آلودگی‌ها بیشتر به لایه‌های زیرین آن نفوذ می‌کند.

● استفاده مداوم از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده‌ها

بی‌شک مهم‌ترین راهکار برای حفاظت از پوست و مو و در واقع کل بدن در روزهای آلوده،خارج نشدن از منزل و محیط کار جز در شرایط ضروری است.اما متخصصان پوست تاکید می‌کنند: استفاده مکرر و منظم از ضدآفتاب‌ها ـ حتی در منزل و بخصوص در روزهای آلوده ـ و تمدید مالیدن آنها به فواصل هر سه ساعت یکبار، پوشیدن لباس‌های آستین‌ بلند، یقه‌ بسته، شلوارهای بلند، پوشاندن سر با کلاه یا شال و استفاده از عینک آفتابی بسیار اهمیت دارد.

دکتر احسانی نیز تاکید می‌کند: استفاده مرتب از مرطوب‌کننده‌ها، شست‌وشوی مرتب سر و صورت با فرآورده‌های صابونی یا شامپوهای غیرمعطر، استفاده‌نکردن از عطر و ادکلن بخصوص در کسانی که زمینه اگزمای پوستی دارند در کنار مصرف مایعات فراوان، لبنیات، میوه و سبزیجات نیز می‌تواند اثرات مضر آلودگی هوا بخصوص سرب معلق در هوا را کاهش دهد.

پونه شیرازی