مطالعه مقایسه ای انواع مکملها در جیره طیور

در پرورش صنعتی طیور, مواد مغذی مورد نیاز طیور با معرف دانه ها یا کنجاله های مختلف بطور کامل تأمین نمی شود و بایستی ترکیبی از اقلام که بعضاً مواد خالص می باشند به عنوان مکمل معرف شوند تا جیره از لحاظ مغذیه تکمیل گردد که این مکملها انواع مختلف از جمله مکملهای ویتامینی, مکملهای معدنی و مکملهای پورتئینی دارد که البته همراه با اینها مواد دیگری تحت عنوان افزودنی ها Additives در جیره طپور وارد می شود

در پرورش صنعتی طیور، مواد مغذی مورد نیاز طیور با معرف دانه ها یا کنجاله‌های مختلف بطور کامل تأمین نمی شود و بایستی ترکیبی از اقلام که بعضاً مواد خالص می‌باشند به عنوان مکمل معرف شوند تا جیره از لحاظ مغذیه تکمیل گردد که این مکملها انواع مختلف از جمله مکملهای ویتامینی، مکملهای معدنی و مکملهای پورتئینی دارد که البته همراه با اینها مواد دیگری تحت عنوان افزودنی‌ها (Additives) در جیره طپور وارد می‌شود.

الف) مکملهای ویتامینه

ویتامین‌ها گروهی از ترکیبات آلی پیچیده می باشند که به مقدار بسیار کم در مواد خوراکی وجود دارند و برای هضم و جذب زمان مواد خوراکی دیگر مورد نیاز می باشند و کمبود هر یک از آنها موجب اختلالی خاص در روند نگهداری و رشد طیور می گردد بسیاری از ویتامینها توسط بدن پرنده ساخته می شود و گاهی اتفاق می افتد که مقدار ساخته شدن ویتامین در بدن کفاف نیاز را نمی‌کند و باید درجیره خوراکی ویتامین به صورت مکمل وجود داشته باشد تا نیاز تأمین شود. طبقه بندی ویتامینها: ویتامین ها به دو گروه تقسیم می شود: ۱)محلول در آب ۲) محلول در چربی ویتامین E.K.D.A ازجمله ویتامینهای محلول در چربی هستند و قابلیت ذخیره شدن در بدن را دارند و در کبد ذخیره می گردند. ویتامینهای C. B۱۲. B۶. B۵. B۳. B۲. B۱ و کولین از جمله ویتامینهای محلول در آب هستند و قابلیت ذخیره شدن را ندارند و باید به میزان کافی به بدن برسد ویتامینها اصولاً توسط گیاهان و میکروب ها ساخته می شوند و در بافت های جانوری هم در نتیجه معرف گیاهان یافت می شوند.

●ویتامین های محلول در چربی:

ویتامین A: پیش ساز ویتامین A ماده ای است به نام کاروتن که در گیاهان سبز به وفور یافت می شود ذخیره طولانی مدت مکمل ها باعث کاهش A می گردد و باید درجای خنک و دور از نگهداری باشد.

وظایف: در بینایی دخالت دارد و باعث بیماری گزر و منتالمی می گردد و هم چنین در محافظت بافت پوششی نقش دارد و کمبود آن باعث اسهال، نارسایی کلیوی، کاهش تخم گذاری و کم شدن درصد جوجه درآوری می شود و در رشد اسکلت بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثر است.

میزان نیاز: جوجه های گوشتی ۱۵۰۰ و مرغهای تخم گذار و مادر ۴۰۰۰ واحد بین المللی به ازاء هر کیلو جیره احتیاج دارند و مازاد آن باعث مسمومیت ویتامین A می گردد.

●ویتامین D:

به ویتامین خورشید معروف است زیرا تابش آن به پوست باعث ساخته شدن آن می شود یکی از منابع مهم حاوی ویتامین D روغن ماهی می باشد و از لحاظ شیمیایی از کلسترول ساخته می شود.

وظایف: در گله های طیور که از آفتاب به دور هستند D یک ویتامین کاملاً ضروری محسوب می شود و مهمترین وظیفه آن دخالت در جذب کلسیم و فسفر و تقویت اسکلت بدن می باشد درجوجه های گوشتی کمبود آن مشکلات حرکتی رابوجود می آورد و در گله هایتخم گذار افزایش تخم مرغ های لبه در نتیجه کمبود این ویتامین می باشد تولید تخم مرغ و میزان جوجه درآوری در واحدهای مرغ مادر هم وابسته به این ویتامین است و یک یا نرمی استخوان مهم ترین عارضه کمبود این ویتامین می باشد.

میزان نیاز: جوجه های گوشتی و پولت ها ۲۰۰ واحد بین المللی مرغ تخم گذار و مادر ۵۰۰ واحد بین المللی به ازاء هر کیلو گرم جیره به این ویتامین نیاز دارند و مازاد آن باعث کاهش وزن می باشد.

●ویتامین E:

بسیار ضروری می باشد و مهم ترین خصوصیت این ویتامین خاصیت ضد فساداکسیداتیو آن است و وجود در جیره باعث جلوگیری از تخریب دیگر اقلام جیره می باشد. این ویتامین نقش خنثی کردن رادیکال آزاد را دارد. دخالت درسوخت و ساز چربی ها و افزایش مقاومت در مقابل بیماری ها از اثرات آن می باشد و برای تولید مثل و جوجه درآوری در گله های مادر لازم است.

کمبود این ویتامین درگله های مادر باعث تحلیل بیضه ها در خروس ها شده ودرجوجه درآوری را کاهش می دهد و هم چنین کمبود آن در ظهور باعث آب آوردگی زیر پوست، تحلیل عضلانی، خونریزی در بافت عصبی می شود و باعث عدم تعادل جوجه های گوشتی در هفته های ۲-۶ می شود و کمبود آن در گله های مادر باعث عقیم شدن گله می شود.

میزان مصرف: جوجه گوشتی ۱۰ واحد بین المللی و تخم گذار ۵ واحد بین المللی ویتامین به ازاء کیلوگرم جیره نیاز دارند هنگامی که از روغن های غیر اشباع مانند روغن ذرت و آفتابگردان در جیوه خوراکی مرغ استفاده می گردد میزان نیاز به این ویتامین هم افزایش می یابد زیرا این روغن ها به سادگی در معرض فساد و اکسیداتیو قرار می گیرند.

●ویتامین K:

این ویتامین عامل ضد خونریزی می باشد و فقط نقش در مکانیسم عمل انعقاد دارد.

وظایف: این ویتامین عامل مهم انعقاد خون می باشد و در صورت کمبود آن زمان لخته شدن خون افزایش می یابد.

میزان مصرف: تمامی طیور ۵/۰ میلی گرم به ازاء هر کیلو گرم جیوه غذایی به این ویتامین نیاز دارند.

جذب ویتامینهای در چربی به وجود چربی درجیوه وابسته است و استفاده از چربیها و روغن ها جذب آنها را افزایش می دهد.

● ویتامین های محلول در آب:

این دسته از ویتامینها شامل ویتامین B۱ (ویتامین)، B۲ (ریبوفلاوین)، B۳ (نیاسین)، B۵ (اسید پانتوتنیک)، B۶ (پریدوکسین)، B۱۲ (کوبالامین) می باشد.

گروه در سوخت و ساز بدن به کار برده می شود و مهم ترین نقش آن نقش کوانزیی است. و کاهش آن باعث کاهش اشتها و آشفتگی ظاهری در گله می شود لذا این دسته برای رشد مطلوب و هضم و جذب بهتر مواد خوراکی مورد توجه قرار می گیرند.

---