علل بی خوابی در سالمندان

حتما تا به حال پیش آمده است که به محض تابیده شدن کمی نور به داخل اتاق و نیم ساعت قبل از زنگ ساعت از خواب بیدار شده باشید. معمولا پس از چند دقیقه کلنجار رفتن با خود، از رختخواب بلند …

حتما تا به حال پیش آمده است که به محض تابیده شدن کمی نور به داخل اتاق و نیم ساعت قبل از زنگ ساعت از خواب بیدار شده باشید. معمولا پس از چند دقیقه کلنجار رفتن با خود، از رختخواب بلند می شوید و در حالی که خسته و خواب آلوده هستید، از خود می پرسید چرا این قدر خسته ام. واقعیت این است که در سراسر دنیا، میلیون ها نفر از بی خوابی رنج می برند. در میان بزرگسالان بی خوابی بیشتر به صورت بیدار شدن مکرر در طول شب یا بیدار شدن زودهنگام و دیر به خواب رفتن در شب مشاهده می شود.پاره ای از عوامل بیولوژیکی و عوامل مرتبط با سن در تغییر الگوی خواب ما تاثیر چشمگیری دارد، عده ای خیلی دیر به خواب می روند و از خواب عمیق که بهترین حالت خواب است، بهره کمتری می برند و احتمال این که در طول شب چند بار بیدار شوند، بیشتر است.

جالب این که زنان سالمند ۵۰ درصد بیش از مردان به اختلالات خواب دچار می شوند و اغلب آن ها از عوارض یائسگی رنج می برند.

به علاوه ساعت بیولوژیک بدن با افزایش سن تغییر می کند و باعث می شود عصر زودتر خسته شویم و صبح زودتر از خواب بیدار شویم. اگر چه تغییرات الگوی خواب با افزایش سن مرتبط است، اما این تغییرات بسیار جزئی است.

به گفته متخصصان، بی خوابی در سالمندان به زنجیره گسترده ای از عوامل مرتبط است که به برخی از آن ها در مطلبی از سایت ترداج اشاره می کنیم.

خواب و بیماری ها

علت بسیاری از اختلالات خواب به بیماری های مرتبط با افزایش سن برمی گردد.

نتایج مطالعات گسترده نشان می دهد کنترل مشکلات جسمی و روحی می تواند میزان اختلالات خواب را از ۵۰ درصد به ۱۰ درصد کاهش دهد. از میان شایع ترین دردهای جسمی که مانع خواب سالمندان می شود، می توان به درد آرتروز اشاره کرد و یا دیابت یا اختلالات ادراری که باعث می شود سالمندان چندین بار در طول شب به دستشویی بروند و یا چاقی و عوارض قلبی- عروقی که به مشکلات تنفسی منجر می شود.

جالب این جاست که بی خوابی باعث ایجاد بسیاری از امراض مرتبط با افزایش سن می شود. به ویژه امراضی مانند بیماری های قلبی- عروقی، دیابت و چاقی مفرط. این چرخه ناگوار سلامت جسمی و روحی سالمند را به شدت به خطر می اندازد.

اختلالات فیزیکی خواب

علاوه بر مشکلاتی که ذکر شد اختلالات فیزیکی خواب یکی از مهم ترین عوامل بی خوابی در سالمندان است. مشکلاتی مثل قطع ناگهانی تنفس در خواب، خرخر بسیار بلند به خصوص در سالمندانی که دچار چاقی مفرط هستند، بسیار رخ می دهد.قطع ناگهانی تنفس در خواب می تواند علامت خطر بسیاری از بیماری ها از جمله فشار خون یا عوارض قلبی باشد. اختلال حرکت پاها نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که برخی سالمندان از آن شکایت دارند، در این اختلال یک یا هر دو پای فرد ناگهان حرکت می کند و فرد را از خواب بیدار می کند.

سندروم پای بی قرار نیز در برخی مشاهده می شود. در این حالت فرد دچار حالت مور مور و کشیدگی در یک یا هر دو پای خود می شود و معمولا برای راحت شدن از آن باید از رختخواب بلند شود و راه برود.

این عارضه معمولا در اوایل خواب شبانه رخ می دهد و باعث بی خوابی فرد می شود. استفاده از کیسه آب گرم وسرد و ماساژ پاها قبل از رفتن به رختخواب می تواند از این عارضه پیش گیری کند.

درمان بی خوابی

سالمندانی که دچار بی خوابی می شوند، انتخاب های متعددی برای درمان عارضه خود دارند.

پزشک معالج با توجه به وضعیت جسمی و بیماری های مرتبط با افزایش سن می تواند روش های مختلفی را برای درمان تجویز کند. گاهی یک تغییر ساده در برنامه روزانه، کاهش مصرف قهوه در طول روز و چرت نزدن در طول روز می تواند مشکل را حل کند. مهم این است که بیمار نباید امیدش را از دست بدهد.

سالمندان مبتلا به عارضه بی خوابی مثل بزرگسالان درمان می شوند و با روش های دارو درمانی و مشاوره های شناختی و رفتاری می توان مشکل را تا حد زیادی برطرف کرد.

عظیمی مروی