جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

عقاب سفید یا شاهین هندی


عقاب سفید یا شاهین هندی

توان موشکی پاکستان

● درباره پرتاب موشک "عقاب سفید":

▪ تولید کننده: National Defence Complex (NDC)

▪ وزن پرتاب : ۲۵ تن

▪ طول: ۱۷,۵ متر

▪ قطر: ۱,۴ متر

▪ حداکثر سرعت: ۱۷ ماخ

▪ برد موثر: بیش از ۲۰۰۰ متر

▪ سقف پرواز: ۱۰۰-۶۰۰ کیلومتر

▪ کلاهک: معمولی (۳۰۰-۶۰۰ کیلوگرم)، هسته ای (۱۵۰-۳۰۰ کیلو تن)

▪ سیستم هدفگیری خودکار: مادون قرمز

● درباره آزمایش موشک بالستیک "شاهین۲" و تاریخ تولید آن

پاکستان روز ۱۹ آپریل سال جاری بار دیگر موشک بالستیکی "شاهین-۲" را آزمایش نمود که توان حمل کلاهک های معمولی و هسته ای را دارد. در حال حاضر شاهین-۲ و یا "هاتف -۶" تنها موشک پاکستانی محسوب می شود که توان انهدام اهداف در عمق خاک هند را دارد. محل دقیق انجام این آزمایش تعیین نشده است. فقط اعلام شده که "سید یوسف رضا گیلانی"، نخست وزیر، "چودری احمد مختار" وزیر دفاع و ژنرال "طارق مجید" رییس کمیته ستاد مشترک در جریان این آزمایش حضور داشتند.

● "عقاب سفید" یا "شاهین هندی"

موشک بالستیکی شاهین-۲ (هاتف-۶) ادامه طرح موشک شاهین -۱ (هاتف-۴) است و فقط از نظر برد موثر و دقت انهدام اهداف نسبت به نمونه قبلی خود برتری دارد.

طراحی موشک های سوخت جامد خانواده شاهین از سال ۱۹۹۵ آغاز گردید. مسئولیت انجام آزمایش و امور پژوهشی بر عهده مجتمع دفاعی ملی پاکستان تحت اداره کمیسیون ملی علمی- مهندسی انجام شد که ریاست آن بر عهده دکتر "سمر مبارک مند" بود.

برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ "نواز شریف" نخست وزیر پاکستان نام "شاهین" را به افتخار سمبل ادبی اردوها که "اقبال لاهوری" در آثار خود از آن نام برده، برای خانواده جدید موشک های بالستیک مطرح ساخت.

آزمایش اولین موشک شاهین -۱ روز ۱۵ آپریل سال ۱۹۹۹ انجام شد. بر اساس گزارش برخی از رسانه های گروهی خارجی پاکستان به لطف حمایت های فعال علمی-فنی چین در وحله اول در خصوص طراحی های موتور و کلاهک های هدایت شونده توانست در مدت نسبتا کوتاهی اقدام به ساخت چنین موشک هایی کند.

در سال های ۱۹۹۲-۱۹۹۳ چین در حدود ۳۴ موشک DF-۱۱ (М-۱۱) نسل اول به پاکستان تحویل داد که بر پایه آنها توسط دانشمندان پاکستانی طراحی های اولیه برای ساخت موشک های داخلی آغاز گردید.

М-۱۱ موشکی تک پله ای با سوخت جامد است که توان حمل کلاهکی به وزن۵۰۰-۸۰۰ کیلوگرم تا مسافت بیش از ۳۰۰ کیلومتر را دارد. آمریکا به خاطر تحویل موشک های М-۱۱ به پاکستان و کمک به این کشور در امور طراحی موشک های داخلی در ماه اوت سال ۱۹۹۳ تحریماتی علیه چین اعمال نمود. این تحریمات در ماه اکتبر سال ۱۹۹۴ بعد از آنکه پکن قول داد که بیش از این موشکی به اسلام آباد تحویل ندهد، لغو شد.

برغم قولی که داده شده بود چین به همکاری های خود با پاکستان در زمینه موشکی ادامه داد. تایید این مطلب پدید آمدن موشک بالستیکی جدید شاهین-۱ نزد پاکستان در سال ۱۹۹۹ بود که نمونه مدرنیزه شده موشک چینی DF-۱۱ مود ۲ است که برای اولین بار در ماه اکتبر سال ۱۹۹۹ توسط چینی ها در رژه نظامی پکن به نمایش در آمده بود.

وجه تمایز موشک مذکور یا М-۱۱А با نمونه قبلی افزایش طول آن به میزان دو متر و برد موثر آن تا ۵۰۰ کیلومتر بود. برد موشک شاهین -۱ بیش از ۷۵۰ کیلومتر بوده که به خاطر افزایش طول بخش موتور آن میسر شده است.

موشک شاهین-۱ بر روی یک خودرو چهار چرخه (مشابه "ماز-۵۴۳") سوار می شود، حداکثر سرعت آن ۶۰ کیلومتر در ساعت و سوخت آن برای طی مسافت ۶۵۰ کیلومتری کافی است. زمان آماده سازی موشک برای پرتاب از ۵ تا ۱۰ دقیقه است.

در ماه فوریه سال ۲۰۰۰ دومین آزمایش موفقیت آمیز موشک شاهین-۱ انجام و در سال ۲۰۰۳ موشک شاهین-۱ به خدمت نیروی مسلح پاکستان در آمد. در ماه های اکتبر سال ۲۰۰۳ و دسامبر سال ۲۰۰۴ پرتاب هایی در میدان نظامی انجام شد. در حال حاضر بنا به گزارشات مختلف پاکستان از ۱۵ تا ۳۰ موشک شاهین-۱ در اختیار دارد.

ماکت موشک شاهین -۲ برای اولین بار در رژه نظامی ۲۳ مارس سال ۲۰۰۰ به نمایش گذاشته شد.

بر خلاف موشک های تک پله ای شاهین-۱، موشک های نسل دوم دو پله ای (دارای دو موتور شتاب دهنده) هستند و به همین خاطر توان انهدام اهداف در مسافتی بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر را دارند. یک وجه تمایز مهم دیگر بر خلاف سیستم اینرسی موشکی های شاهین-۱ آنست که کلاهک های موشک شاهین-۲ مجهز به سیستم های مادون قرمز هدفگیری خودکار است. به لطف این سیستم دقت هدف گیری شاهین-۲ به ۵۰ متر رسیده در حالیکه این شاخص در موشک های شاهین-۱ بیش از ۲۰۰ متر است. با افزایش طول موشک شاهین -۲ به تغییر خودروی حامل آن نیز نیاز بود و به همین خاطر یک خودرو شش چرخه قوی برای این منظور تولید شد.

موشک شاهین-۲ شبیه موشک M-۱۸ چین است که برای اولین بار در سال ۱۹۸۷ در نمایشگاه هوایی پکن به معرض نمایش گذاشته شد. در آن زمان اعلام شده بود که برد موثر این موشک در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر با وزن کلاهک ۴۰۰-۵۰۰ کیلوگرمی است. تاکنون هیچ سندی دال بر اینکه پکن موشک های M-۱۸ را به پاکستان تحویل داده مشاهده نشده است. اما به احتمال قوی در طراحی شاهین-۲ به هر حال بدون کمک طرف چینی صورت نپذیرفته است.

در ماه مارس سال ۲۰۰۴ برای اولین بار موشک شاهین-۲ بر فراز دریای عرب آزمایش شد. دکتر "سمر موباریک" مدیر مجتمع دفاعی ملی پاکستان (عضو کمیسیون انرژی اتمی پاکستان) بعد از انجام این آزمایش اعلام کرد که موشک شاهین-۲ در سال ۱۹۹۸ نیز برای انجام آزمایش آماده بوده اما بنا به تصمیم مسئولین سیاسی کشور این آزمایشات دائما به تعویق افتاد.

آزمایش دوم در ماه مارس سال ۲۰۰۵ انجام شد. سپس در ماه مه سال ۲۰۰۶ و در ماه فوریه سال ۲۰۰۷ آزمایشات بعدی صورت گرفت. هر بار مسئولین بلندپایه نظامی پاکستان در باره موفقیت آمیز بودن نتایج آزمایشات و تکامل دائمی موشک شاهین-۲ مطالبی را اعلام می کردند.

آزمایش اخیر این موشک نشان دهنده دقت بسیار بالای هدف گیری آن بود که با توجه به قابلیت حمل کلاهک هسته ای شرایطی را برای ادامه رشد مسابقه تسلیحاتی میان پاکستان و هند مهیا می سازد. بعنوان مثال دهلی در نیمه اول سال جاری قصد دارد که سومین آزمایش موشک نسبتا قوی خود تحت عنوان Agni-III را انجام دهد که توان حمل کلاهکی به وزن ۱,۵ تن به مسافت ۳,۵ هزار کیلومتری را دارد.

چنین "به رخ کشیدن تسلیحاتی" از سوی پاکستان و هند شکل دهنده تهدیدات جدی استفاده از سلاح هسته ای در منطقه است.

● تاریخچه کوتاه مناقشه

مقابله میان هند و پاکستان بیش از ۵۰ سال پیش زمانی که هر دو کشور استقلال خود را از بریتانیا بدست آوردند آغاز گردید. در سال ۱۹۴۷ بعد از تقسیم هند بریتانیایی به بخش هند هندو و پاکستان مسلمان سرنوشت منطقه کشمیر که مهاراجه آن "های سینگ" هندو بود و اکثریت قریب به اتفاق آن را مسلمانان تشکیل می دادند، تعیین نشده باقی ماند. از آن زمان پاکستان و هند مقابله شدیدی را برای بدست آوردن کنترل بر کشمیر و بنگال شرقی انجام می دهند. هند و پاکستان دو بار به خاطر کشمیر در سال های ۱۹۴۷-۱۹۴۸ و در سال ۱۹۶۵ با یکدیگر جنگیدند. در سال ۱۹۷۱ جنگی دیگر میان این دو کشور به خاطر استقلال بنگلادش درگرفت.

برای اولین بار هند امور مربوط به تولید سلاح هسته ای داخلی و ابزار انتقال آن را آغاز نمود. این فعالیت های در دهه ۶۰ بعد از آنکه اولین آزمایشات هسته ای توسط چین انجام شد، آغاز گردید. در سال ۱۹۷۴ هند اولین بمب هسته ای خود تحت عنوان "بودای خندان" را در صحرای رجستان انجام داد.

در سال ۱۹۷۲ پاکستان برنامه هسته ای خود را آغاز نمود. ۲۸ مه سال ۱۹۹۸ پاکستان از ۲ تا ۵ بمب هسته ای با انرژی از ۴۰ تا ۴۵ کیلوتن را منفجر نمود. این آزمایشات در میدان تیر "چگای" استان بلوچستان صورت گرفت. ۳۰ مه سال ۱۹۹۸ پاکستان در همین محل آزمایش یک بمب هسته ای دیگر با توان ۱۵-۱۸ کیلوتن را انجام داد.

در ماه آپریل سال ۱۹۹۸ پاکستان با موفقیت سلاح هسته ای خود یعنی یک موشک برد متوسط تحت عنوان "قهوری-۱" (به افتخار یک جنگجوی مشهور مسلمان قرن ۱۲-م که بخشی از هند را فتح کرده بود) آزمایش کرد. ماه بعد از آن دهلی آزمایشی در پاسخ به آن انجام داد و روز ۱۱ مه سه بمب هسته ای و دو روز بعد آن دو بمب دیگر هسته ای توسط هند منفجر شد.

مسئولین دو کشور با اجرای برنامه های موشکی و هسته ای خود بر ایجاد به اصطلاح "حداقل پتانسیل بازدارنده" به تعداد ۴۰-۵۰ کلاهک تکیه می کنند.