واقع‌گرایی اخلاقی در نیمه قرن بیستم‏

بحث از هستی‌شناسی حقایق اخلاقی و تحقیق از اینکه آیا حقایق اخلاقی در عالم وجود دارند یا خیر، از مهمترین مباحث در حوزه مباحث فلسفه اخلاق است.
بحث از واقع‌گرایی و غیر واقع‌گرایی …

بحث از هستی‌شناسی حقایق اخلاقی و تحقیق از اینکه آیا حقایق اخلاقی در عالم وجود دارند یا خیر، از مهمترین مباحث در حوزه مباحث فلسفه اخلاق است.

بحث از واقع‌گرایی و غیر واقع‌گرایی در حوزه اخلاق، و اینکه آیا حقایق اخلاقی وجودی منحاز و مستقل در این عالم دارند یا خیر، ریشه در کهن‌ترین مباحث فلسفی دارد.

گروهی از فیلسوفان در این زمینه، وجود حقایق اخلاقی (همچون خیر و خوبی) را در زمره مُثُل تلقی می‌کردند، عده‌ای این امور را صرف امر و نهی الهی برمی‌شمردند، بعضی این حقایق را جزء لاینفک طبیعت و عالم محسوس می‌داشتند و برخی نیز امر گوینده و حاکم به خوب و خیر بودن شیئ و کار خوب، و حتی دسته‌ای احکام حاوی بیان این امور را صرف ابراز احساسات و یا توصیه گوینده و حاکم حکم اخلاقی به دیگر اشخاص قلمداد می‌نمودند. تمام این مباحث و اختلاف‌نظرها در وادی بود و نبود حقایق اخلاقی و به تبع آن معرفت و آگاهی انسان از آن حقایق را می‌توان در ذیل مباحث واقع گرایی اخلاقی قرار داد.

کتاب «واقع گرایی اخلاقی در نیمه قرن بیستم» تالیف سید اکبر حسینی در سه فصل به توضیح به تبیین و توضیح حقایق اخلاقی و واقع‌گرایی اخلاقی می‌پردازد. در فصل اول، با عنوان «مفاهیم و کلیات» به مباحثی چون واقع‌گرایی اخلاقی، واقع‌گرایی و عینیت گرایی، معرفت اخلاقی و انگیزه اخلاقی اختصاص دارد.

فصل دوم با عنوان «واقع گرایی اخلاقی در نیمه دوم قرن بیستم نزد اندیشمندان غربی»، به مباحثی چون تفاوت واقع گرایی اخلاقیِ انگلیسی و آمریکایی اختصاص دارد. فصل سوم کتاب با عنوان «واقع گرایی اخلاقی در نیمه دو قرن بیستم»، نزد اندیشمندان مسلمان، به مباحثی چون واقع‌گرایی اخلاقی در اندیشه‌های استاد شهید مطهری، نظریه واقع گرایانه استاد

مصباح یزدی در باب حقایق اخلاقی و غیره اختصاص دارد. در پایان کتاب بخشی تحت عنوان خاتمه وجود دارد که به پرسش‌هایی از این دست (واقع گرایی اخلاقی چیست؟، معرفت اخلاقی چیست؟، انگیزل اخلاقی چیست؟....) می‌پردازد.

رضا جاودان