یکشنبه, ۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 26 January, 2025
مجله ویستا

مؤلفه های اجتماعی علم


مؤلفه های اجتماعی علم

در باب وجود عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر علم و چگونگی تأثیرشان موافقت ها و مخالفت های زیادی صورت گرفته است که نقل و بحث آن در این مختصر نمی گنجد, اما اگر این نوشتار توانسته باشد اهمیت این موضوع را در بحث سیاست های علمی در جامعه برای خواننده روشن سازد, نگارنده به هدف خود رسیده است

در باب وجود عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر علم و چگونگی تأثیرشان موافقت ها و مخالفت های زیادی صورت گرفته است که نقل و بحث آن در این مختصر نمی گنجد، اما اگر این نوشتار توانسته باشد اهمیت این موضوع را در بحث سیاست های علمی در جامعه برای خواننده روشن سازد، نگارنده به هدف خود رسیده است. اعمال اولویت های تحقیقاتی، نقش یا اعمال موازین اخلاقی در انجام تحقیقات، از جملۀ مواردی است که نفوذ عوامل اجتماعی را تبیین می‌کند. موارد فوق از مولفه های اجتماعی موثر در اهداف و روش انجام تحقیقات علمی بودند. اما آیا مولفه های اجتماعی در ۰۳۹;محتوای۰۳۹; نظریه های علمی حاصل نیز نقش و تاثیر دارند؟ یک ارگان نظامی شاید به چگونگی حرکت گلوله های توپ علاقه مند باشد و در این زمینه یک گروه تحقیقاتی را فعال کند. یا مثلا می توان گفت نازی ها فارغ از قتل های وحشتناکی که انجام می دادند، برای اینکه بدانند که انسان تا چه مدت می تواند در آب یخ زنده بماند قربانیان خود را در آب یخ فرو می بردند. ذکر این موارد تاریخی، هر چند تأثیر مؤلفه های اجتماعی را در علم نشان می دهد ولی همگی ناظر به اهداف یا روش هاست. اما ممکن است پرسش ما رویکردی معرفت شناسانه داشته باشدو لذا دعوا بر سر محتوای معرفت علمی باشد. یعنی شاید باورهای علمی ما نتیجه یا حاصل محرکات فضای اجتماعی باشد که در آن به سر می بریم. شاید به جای ‘شواهد’ و ‘دلایل خوب’، این طبقه اجتماعی و یا تعلقات حرفه ای، یا تأثیر جنسیت ما و یا عوامل ۰۳۹;غیر معرفتی۰۳۹; دیگری باشد که ما را به انتخاب یک نظریه خاص رهنمون می گردد. در این مقاله نگاهی گذرا بر این موارد خواهیم داشت ...

عنوان فایل
مؤلفه های اجتماعی علم application/pdf
6530d6cf57c4a23b83d7b3cb810e6cde.pdf
165 KB
دانلود

علیرضا منصوری