گاتیکا

کارگردان: متیو کاسوویتس. فیلم‌نامه: سباستین گوتیرز. بازیگران: هالی بری، پنه‌لوپه کروز، رابرت داونی جونیور، چارلز داتن. مدت: ۹۸ دقیقه.
گاتیکا، نقبی است به ذهن بشری، با استفاده …

کارگردان: متیو کاسوویتس. فیلم‌نامه: سباستین گوتیرز. بازیگران: هالی بری، پنه‌لوپه کروز، رابرت داونی جونیور، چارلز داتن. مدت: ۹۸ دقیقه.

گاتیکا، نقبی است به ذهن بشری، با استفاده از حال و هوای فیلم‌های نوآر و تعلیق، به سبک فیلم‌های هیچکاک، همراه با ذره‌ای هم ادا و اطوارهای فیلم‌های مافوق‌الطبیعه. بری در نقش میراندا گری، روانکای ”درخشان“ ظاهر شده که در جائی کار می‌کند که آدم‌های جنایتکار دیوانه را نگه می‌دارند. میراندا را ابتدا در رویاروئی با کلوئه ساوا (کروز)، بیماری می‌بینیم که مدعی است شیطان هر شب وارد سلول‌اش می‌شود. میراندا این ادعا را صرفاً پای تخیلات بیمارگونهٔ کلوئه می‌گذارد. این خانم روانپزشک ضمناً با مدیر این بیمارستان / زندان ازدواج کرده است، ولی زندگی مشترک‌شان زیاد به درازا نمی‌کشد چون مدیر خیلی زود به قتل می‌رسد. میراندا را به اتهام این قتل بازداشت کرده و در همان‌جائی که کار می‌کند، محبوس می‌کنند. بدیهی است که میراندا تاب نمی‌آورد و به‌زودی درمی‌یابد که عقل‌اش را از دست نداده و در واقع روح شکنجه شدهٔ دختری که مورد اذیت و آزار قرار گرفته، در وجودش حلول کرده است.

کاسوویتس، نخستین فیلم هالیوودی‌اش را خیلی جدی گرفته و آن‌را با سبک تصویری چشمگیری، به فیلم برگردانده است. فیلم، خیلی خوب نور داده شده و کاسوویتس، به‌راحتی از عهدهٔ میزانسن و تعلیق فیلم برآمده و ظاهر شدن‌های نهائی روح دخترک حکم شوک‌های الکتریکی را پیدا کرده و بازی‌ها نیز مجاب‌کننده از کار درآمده‌اند. اما دقیقاً در همین قسمت‌هاست که فیلم لنگ می‌زند. در حقیقت، صداقت بازیگران فیلم (بری، دوانی، کروز و شرکاء) است که با پیرنگ باورناپذیر فیلم سر و کله می‌زند. این‌که روانکاوی، سلامت روحی خود را زیر سؤال می‌برد، سوژهٔ جالبی بوده که ورود ارواح و اشباح به داستان آن لطمه زده؛ در حالی‌که همین سوژه در غیب‌گوئی‌های ماتمن کارگر افتاده بود، در گاتیکا مشکل پیدا کرده است. می‌توان وجود شوخی و طنز را لابه‌لای داستان حس کرد ولی ظاهراً کسی به کاسوویتس توصیه کرده که داستان‌اش را بدون اشارت‌های کمیک و خیلی جدی تعریف کند. و همین مسئله است که به فیلم لطمه زده. بنابراین گاتیکا، ملغمه‌ای شده از خطر مضاعف به اضافهٔ حلقه که سر راه به خانهٔ جن‌زدهٔ روی تپه هم سری زده است.