این روزهای اصلاح طلبان

چند وقتی است که مرخصی اجباری چند ساله اصلاح طلبان به پایان رسیده و آنها با انرژی ذخیره شده طی این سال ها در تلاش اند تا شاید بتوانند گوشه یی از مشکلات پدید آمده طی هشت سال اخیر را برطرف کنند

▪ حفظ انسجام زیرنظر شورای مشورتی

چند وقتی است که مرخصی اجباری چند ساله اصلاح‌طلبان به پایان رسیده و آنها با انرژی ذخیره شده طی این سال‌ها در تلاش‌اند تا شاید بتوانند گوشه‌یی از مشکلات پدید آمده طی هشت سال اخیر را برطرف کنند. شورای مشورتی، تشکیل حزب فراگیر یا تشکیل جبهه فراگیر گزینه‌های پیش‌روی این روزهای اصلاح‌طلبان است. هر کدام از آنها نسخه‌یی برای آینده اصلاح‌طلبی و تاکتیک‌های پیش‌روی آنان می‌پیچند. اما عملی شدن این نسخه‌پیچی‌ها نیاز به عزم رهبران اصلی جریان‌هایی دارد که این روز‌ها به عنوان اصلاح‌طلب شناخته می‌شوند.

▪ انتخابات مجلس و فرصتی دیگر برای اصلاح‌طلبان

انتخابات‌های ریاست‌جمهوری و شورای شهر تهران فرصتی بود برای حضور مجدد اصلاح‌طلبان در عرصه سیاسی کشور که هشت سال بدون کوچک‌ترین امکان دفاعی تخریب شده بودند. اما اصلاح‌طلبان در شرایطی در دو انتخابات اخیر به پیروزی نسبی رسیدند که یک انتخابات مهم دیگر پیش رو است. انتخابات مجلس دهم کمتر از دوسال دیگر برگزار می‌شود. انتخابات مجلس نهم با قهر تقریبی اصلاح‌طلبان موجب شد که اصولگرایان در یک فضای غیر رقابتی به پیروزی برسند که زیاد هم به دل‌شان ننشیند؛پیروزی ای‌که بیش از هر چیز دیگری برای اصولگرایان تفرقه را به همراه داشت. اما با آشتی تقریبی اصلاح‌طلبان با انتخابات‌ به نظر می‌رسد که اصلی‌ترین تاکتیک این روزهای اصلاح‌طلبان نوعی برنامه‌ریزی برای انتخابات مجلس دهم باشد تا شاید باز هم بتوانند قوای مجریه و مقننه را با هم داشته باشند.

▪ انسجامی که آسان به دست نیامد

انسجام اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر تجربه‌یی بود که از انتخابات‌های ۸۴ و ۸۸ گرفته بودند. اجماعی که شاید اگر پیشتر زیر بار آن رفته بودند دیگر نیازی نبود هشت سال از اقدامات محمود احمدی‌نژاد دندان روی جگر بگذارند و به حاشیه رانده شوند. اجماع اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۲ همان کاری بود که باید مدت‌ها پیش می‌کردند اما این‌بار با سیاستمداری سید محمد خاتمی صورت گرفت و سرنوشت دیگری را برای کشور رقم زد. این روز‌ها اما اصلاح‌طلبان به دنبال آن هستند که این تجربه سخت به دست آمده را به‌‌ همان سختی حفظ کنند تا مبادا وادار شوند هشت سال دیگر به تماشای دستپخت اصولگرایان بنشینند.

▪ شورای مشورتی این روز‌ها چه می‌کند؟

پیش از این شاید درست باشد که بگوییم تصمیمات اصلی اصلاح‌طلبان توسط سید محمد خاتمی گرفته می‌شد. نمونه بارز آن شروطی بود که خاتمی برای حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس نهم گذاشته بود اما با تشکیل شورای مشورتی اصلاح‌طلبان شرایط تغییر کرد. حالا تنها خاتمی نیست که برای جریان اصلاحات تعیین تکلیف می‌کند بلکه حالا شورای مشورتی اصلاح‌طلبان است که به صورت گروهی تصمیم‌گیری می‌کند. این شورا‌‌ همان شورایی است که نقش اصلی را در انصراف محمدرضا عارف از ادامه رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری ایفا و از حسن روحانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری حمایت کرد؛ شورایی که به گفته حمیدرضا جلایی‌پور، عضو آن، هر دو هفته یک‌بار به صورت مرتب جلسه تشکیل می‌دهد و برای آینده اصلاح‌طلبی و حفظ انسجام نقش اصلی را دارد. باید دید که این شورا برای انتخابات ریاست‌جمهوری آینده چه برنامه‌یی را می‌چیند.

▪ حزب یا جبهه فراگیر، ممکن یا غیرممکن؟

آنچه برخی دیگر این روز‌ها برای جریان اصلاح‌طلبی توصیه می‌کنند تشکیل یک حزب یا جبهه فراگیر است؛ حزبی که شاید بتواند همه احزاب اصلاح‌طلب را زیر چتر خود بگیرد و برنامه‌ریزی درست و دقیقی برای هر موقعیت سیاسی کشور داشته باشد. با عدم فعالیت حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی این روز‌ها خلا احزاب سیاسی فراگیر احساس می‌شود. با توجه به پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان آنچه به‌شدت این روز‌ها به هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرای کشور توصیه می‌شود تشکیل یک حزب فراگیر است. اما برخی هم معتقدند با توجه به عدم وجود یک روحیه حزبی در کشور تشکیل حزب فراگیر یک معامله باخت-باخت است که کمکی هم به کشور نمی‌کند.

▪ اصلاح‌طلبان و وظایف پیش رو

اصلاح‌طلبان اما این روزها یک ماموریت مهم دیگر هم دارند و آن هم یاری دولتی است که در به وجود آمدنش نقش داشته‌اند. آذرمنصوری از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب در این مورد تاکید دارد و معتقد است که اگر این یاری از سوی اصلاح‌طلبان صورت نگیرد مردم به کاندیداهای اصلاح‌طلب در انتخابات پیش رو تمایلی نشان نمی‌دهند و آن وقت شاید افتتاحیه مجلس دهم با ??? صندلی که خبری از اصلاح‌طلبان روی آنها نیست تشکیل شود.

مهشید ستوده