بیماری پارکینسون و علائم آن

این بیماری توسط دکتر جیمز پارکینسون توصیف شد و نام این بیماری به او تعلق یافت شیوع این بیماری با افزایش سن, بیشتر می شود و اولین نشانه هایش مجموعه ای متفاوت از ارتعاش, سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند

این بیماری توسط دکتر جیمز پارکینسون توصیف شد و نام این بیماری به او تعلق یافت. شیوع این بیماری با افزایش سن، بیشتر می شود و اولین نشانه هایش مجموعه ای متفاوت از ارتعاش، سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند.

به گزارش ایسکانیوز، بیماری پارکینسون برای اولین بار توسط دانشمند انگلیسی به نام دکتر جیمز پارکینسون در سال ۱۸۱۷ میلادی توصیف شد و از این رو نام این بیماری به او تعلق یافت.

این بیماری براساس چهار علامت مخصوص آن مشخص می شود:

۱) ارتعاش دست و پا در حالت استراحت (لرزش بیمار همزمان با ارتعاش دست و پا در حالت استراحت)

۲) آرام شدن حرکت

۳) سختی حرکت (خشک شدن) دست و پا یا بدن

۴) تعادل بد (تعادل ضعیف)

در حالی که دو یا بیشتر از این علایم در بیمار دیده شود، مخصوصا وقتی که در یک سمت بیشتر از سمت دیگر پدیدار شود، تشخیص پارکینسون داده می شود مگر اینکه علایم دیگری همزمان وجود داشته باشد که بیماری دیگری را نمایان کند.

بیمار ممکن است در اوایل، بیماری را با لرزش دست و پا یا با ضعیف شدن حرکت احساس کند و دریابد که انجام هر کاری بیشتر از حد معمول طول می کشد و یا اینکه سختی و خشک شدن حرکت دست و ضعف تعادل را تجربه می کند.

این بیماری اساسا در افراد بالای ۵۰ سال مشاهده می شود و به ندرت افراد زیر ۵۰ سال به آن مبتلا می گردند. با افزایش سن، شیوع آن بیشتر می شود به گونه ای که در حال حاضر، از هر ۱۰۰۰ نفر که در دهه شصت زندگی خود هستند (بین شصت و هفتاد سالگی)، ۵ نفر و از هر ۱۰۰۰ نفر که در دهه هشتاد زندگی هستند، ۲۰ نفر به این بیماری مبتلا می باشند.

بیماری پارکینسون هم در زنان و هم در مردان دیده می شود. پارکینسون، یک بیماری ارثی نیست و هر کسی ممکن است به آن مبتلا شود. با این وجود، عوامل وراثتی و ژنتیکی در معدود افرادی که در سن زیر ۵۰ سال به آن دچار می شوند، اهمیت پیدا می کند.

وقتی که یک بخش بسیار کوچک در مغز انسان،به نام "جسم سیاه" دچار اختلال می شود، بیماری نمود پیدا می کند.

اولین نشانی های پارکینسون مجموعه ای متفاوت از ارتعاش، سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند.

معمولا علایم پارکینسون ابتدا در یک سمت بدن پدیدار می شوند و با گذشت زمان به سمت دیگر هم راه پیدا می کنند.

تغییراتی در حالت صورت و چهره روی می دهد، از جمله ثابت شدن حالت صورت (ظاهرا احساسات کمی بر چهره نمایان می شود) و یا حالت خیرگی چشم (به دلیل کاهش پلک زدن). علاوه بر اینها، خشک شدن شانه یا لنگیدن پا در سمت تحت تاثیر قرارگرفته عوارض دیگر این بیماری است.

از هر۱۰۰ نفر بالای سن ۶۰ سال یک نفر به پارکینسون مبتلا می شود و معمولا این بیماری در حدود سن ۶۰ سالگی آغاز می شود. افراد جوانتر هم می توانند مبتلا به پارکینسون شوند. تخمین زده می شود که افراد جوان مبتلا به پارکینسون ۵ تا ۱۰ درصد کل این بیماران را تشکیل می دهند.

بعد از بیماری آلزایمر بیماری پارکینسون معمولترین بیماری مخرب اعصاب به حساب میآید. پارکینسون یک بیماری مزمن و همیشه در حال پیشرفت است. این بیماری نتیجه از بین رفتن یا ضعیف شدن و لطمه خوردن سلولهای عصبی در مغز میانی است. این سلولهای عصبی ماده ای به نام دوپامین، ترشح می کنند. دوپامین پیام های عصبی را از سوبستانتیا نیگرا (مغز میانی) به بخش دیگری از مغر به نام کارپوس استراتوم می برد. این پیام ها به حرکت بدن تعادل می بخشند. وقتی سلول های ترشح کننده دوپامین در سوبستانتیا نیگرا می میرند، مراکز دیگر کنترل کننده حرکات بدن نامنظم کار می کنند.

این اختلال ها در مراکز کنترل بدن در مغز باعث به وجودآمدن علایم پارکینسون می شوند. اگر ۸۰ درصد سلول های ترشح کننده دوپامین از بین بروند، علامت های پارکینسون پدیدار می شوند. علایم پارکینسون در مراحل اولیه بیماری ملایم و بیشتر اوقات در یک سمت بدن دیده می شوند و گاه حتی احتیاج به درمان پزشکی ندارند. ارتعاش در حالت استراحت یک علامت ویژه بیماری پارکینسون است، که یکی از معمولترین علایم های پارکینسون به حساب میآید. ولی بعضی از مبتلایان پارکینسون هیچ وقت با این مشکل برخورد نمی کنند. بیماران ممکن است دست لرزان خود را در جیب یا پشت پنهان کنند یا چیزی را برای کنترل ارتعاش در دست نگه دارند. لرزش می تواند بیشتر از هر محدودیت جسمی دیگر اثر منفی روحی داشته باشد.

با مرور زمان علایم اولیه بدتر و وخیم تر می شوند. یک رعشه ملایم تبدیل به یک ارتعاش مزاحم و ملموس می شود. ممکن است تکه کردن غذا و استفاده از دست مرتعش به مرور زمان سخت تر شود.

برادیکینسیا (آرام شدن حرکت) به مشکلی کاملا محسوس بدل می شود که محدود کننده ترین علامت و اثر پارکینسون است. آرام شدن حرکت می تواند مانع انجام عادات روزانه شود: لباس پوشیدن، ریش زدن و یا حمام کردن ممکن است وقت بسیار زیادی از روز را بگیرند. تحرک ضعیف می شود و مشکلاتی بوجود می آورد مانند نشستن و برخاستن از صندلی یا اتومبیل و یا غلتیدن در رختخواب. راه رفتن آهسته تر می شود و بیمار حالت قوز پیدا می کند (سر و شانه به طرف جلو تمایل پیدا می کند). صدای بیمار یک نواخت می شود. کمبود تعادل می تواند باعث افتادن بیمار شود. دست خط ریزتر و ناخوانا می شود. حرکات غیرارادی مانند حرکت دست در حال پیاده روی کم می شود.

علایم پارکینسون معمولا دست یا پای یک طرف بدن اختصاص دارد ولی با مرور زمان به دست یا پای سالم همان طرف هم سرایت می کند. این علایم پیشرفت می کند تا سمت دیگر بدن را هم تحت تاثیر قرار دهد. معمولا این پیشرفت تدریجی است اما سرعت این پیشرفت از بیمار تا بیمار تفاوت دارد. مهم است که بیماران پارکینسون در حال پیشرفت علایم با پزشک خود صحبت و مشورت کنند تا پزشک بتواند درمان را برای بیمارش فراهم کند زیرا بدن هر بیمار به طور مختلف و متفاوت به داروهای گوناگون واکنش نشان می دهد. هدف از درمان برای بیماران از بین بردن علایم نیست بلکه تحت کنترل درآوردن عوارض است. این امر می تواند به بیمار کمک کند تا مستقل عمل کند و یک کنترل مناسب برای این بیماری مزمن به وجود آورد. این بیماری از بین نخواهد رفت ولی کنترل عوارض آن می تواند تا حد زیادی جلوی ناتوان کردن و از کار افتادگی را بگیرد.

علایم پارکینسون به تدریج و به آرامی شدیدتر می شوند. با این حال روند تشدید علایم در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است سال ها طول بکشد تا پارکینسون آن قدر شدید شود که بر روی زندگی فرد تاثیر بگذارد. در ابتلا، یک سمت بدن علایم شدیدتری دارد.

برخی از علایم به دلیل بروز مشکلاتی است که در سلول های مغز رخ می دهد و کنترل عضلات دچار اختلال می گردد. این علایم عبارتند از:

کم شدن قابلیت نمایش حالات احساسی در چهره، مثل:لبخند زدن یا اخم کردن حفظ تعادل و ژست بدن سخت می شود.

دشواری در نوشتن (دست خط ریزتر می شود)

شیوه حرف زدن، کند و یکنواخت می گردد.

بلع غذا و قورت دادن لقمه ها با سختی انجام می شود و بزاق در دهان می ماند.

خشکی و درد در اندام بدن احساس می شود.

گروهی از علایم هم در عده ای از افراد، زمانی که بیماری وخیم می شود، مشاهده می شوند، این علایم عبارتند از:

یبوست، علایم مثانه ای و گاهی بی اختیاری ادرار، توهم (مشاهده چیز هایی که واقعی نیستند)، تعریق زیاد، اختلال جنسی،تغییر در حس بویایی، اختلال در خواب، افسردگی و اضطراب پیشگویی و تخمین زدن پیشرفت این بیماری در یک بیمار مشخص غیرممکن است. سرعت پیشرفت و محدودیت های جسمی و روحی در بیماران مختلف متفاوت است. نوعی راهنمایی برای تشخیص پیشرفت این بیماری در بیماران مختلف براساس پیشروی بیماری از زمان تشخیص وجود دارد ولی این تنها در حد یک پیشنهاد است.

وقتی محدودیتهای جسمی پارکینسون به حدی برسد که کارهای روزمره سخت شوند، درمان علایم پارکینسون آغاز می شود.

● خوردنی های مفید در درمان پارکینسون:

مواد غذایی حاوی ویتامینE ، آب میوه هایی مثل آب هویج، دانه های خام مثل تخم آفتاب گردان، سبزی ها بخصوص برگ سبز ، غذا های سرشار از فیبر، مصرف فراوان آب

● خوردنی های مضر در بیماران پارکینسون:

غذاهای فرآیند شده و شیمیایی، قهوه، چای غنی شده با کافئین، شکر، دخانیات، مصرف زیاد غذا های پر پروتئین، الکل، خوردن سبوس برای رفع یبوست و برای رفع آن می توان از آب آلو و حبوبات استفاده کرد.

نویسنده : شهره شعبان