۲۷ ژوئن ۱۹۴۳ ـ روزی که میلسپو «درد مزمن» ایران را اعلام داشت: گریز ایرانیان از پرداخت مالیات

دکتر میلسپو مستشار آمریکایی مالیه ایران ۲۷ جون ۱۹۴۳ در مصاحبه ای گفته بود که نمی داند چرا ایرانیان ثروتمند از دادن مالیات که حق جامعه از درآمد آنان است تا این حد گریزان هستند …

دکتر میلسپو مستشار آمریکایی مالیه ایران ۲۷ جون ۱۹۴۳ در مصاحبه ای گفته بود که نمی داند چرا ایرانیان ثروتمند از دادن مالیات که حق جامعه از درآمد آنان است تا این حد گریزان هستند و نمی خواهند امور مالیاتی وطنشان که به سود همه و عامل تقویت بنیه و پیشرفت کشور است تنظیم و رو به راه شود . همین بی نظمی مالیاتی باعث مسائل مالی ایران، بی پولی دولت و روشن نبودن وضع اقتصاد کشور بوده است.

او اضافه کرده بود: نمی دانم که چرا دولت حال و دولتهای گذشته ایران درصدد گرفتن مالیات واقعی برنیامده اند. از چه می ترسند؟. در جلسات مختلف با مقامات ایران، صد بار برایشان گفتم که مالیات مردم، آمریکا را به یک قدرت جهانی مبدل کرده است که به خرجشان نمی رود. تا در جلسه هستیم نظر مرا تایید می کنند و «بله درست است» می گویند ولی پس از خروج از جلسه آن را فراموش می کنند. من این معما را نمی فهمم و نمی توانم حل بکنم. مالیات پولی است که مردم به نسبت درآمدشان باید به دولت بدهند تا سازمانهای عمومی را تغذیه و تکمیل کند که بتوانند از سرمایه و جان و حیثیت همان مردم حراست کنند و وسائل آسایش عمومی و پیشرفت را مهیا سازند. این کار چه عیبی دارد؟. به آنها گفتم که بنجامین فرانکلین از پدران موسس آمریکا گفته است که از دو چیز نمی توان گریخت: یکی دادن مالیات و عوارض و دیگری مرگ. مقامات ایرانی گوش می کنند ولی اعتنا نمی کنند. ندادن مالیات در ایران شده است یک بیماری مزمن و تا این بیماری درمان نشود، نمی توان مسائل دیگر را حل کرد. هزینه های دولت باید تماما از مالیات و هزینه های شهری از عوارض تامین شود و تا این مسئله باقی باشد، مشکلات ایران که پس از نادرشاه بروز کرده بر طرف شدنی نخواهد بود. من تاریخ ایران را با دقت تمام خوانده ام. از روزی که کریم خان زند به دلیل رئوفت مالیاتها را موقتا بخشید، مالیات ندادن در ایران یک عادت و رسم عمومی شده است که باید به این اعتیاد پایان داده شود. دولت باید بداند که هر تبعه کشور هر سال چقدر درآمد دارد و مالیاتش را بگیرد و ....

مسئله ای را که این کارشناس آمریکایی در سال ۱۳۲۲ بیان داشت و در طول اقامت در ایران هم موفق به حل آن نشد درد بزرگی است که در ایران تا به امروز درمان نشده و مادر و زاینده بسیاری از بیماری های دیگر است و به همین مناسبت، در سالروز انتشارش، قسمتی از آن را در بالا یادآور شدیم. میلسپو نخستین کارشناس خارجی نبود که این مسئله را اعلام داشت. پیش از او مورگان شوستر آمریکایی و سر جان ملکم انگلیسی هم همین واقعیت تلخ را در خاطراتشان از ایران ذکر کرده اند و این خاطرات به صورت کتاب انتشار یافته و موجود است.