آبی "آسمان محبوب"

مطالبی پراکنده در رسانه ها در مورد فیلم "آسمان محبوب" ساخته داریوش مهرجویی دیده و شنیده می شود که حاکی از سطحی نگری یا بی انصافی است، داریوش مهرجویی به حق یکی از ستاره های درخشان …

مطالبی پراکنده در رسانه ها در مورد فیلم "آسمان محبوب" ساخته داریوش مهرجویی دیده و شنیده می شود که حاکی از سطحی نگری یا بی انصافی است، داریوش مهرجویی به حق یکی از ستاره های درخشان سینمای ایران است.او دیگر نه جویای نام است و نه جویای راه که هر دو را یافته بلکه وی اکنون نام خود را برای نشان دادن راه هزینه می کند. کسانی که آثار او را دنبال کرده باشند می دانند که در تمام فیلم هایش زمینه هایی از افکار فلسفی وی قابل مشاهده است.

او فیلمسازی است که سعی کرده با توجه به شرایط زمانی حاکم بر فیلم سازی ایران نظرگاه های خود را در اشکالی متفاوت به نمایش گذارد. اما به نظر می رسد وی به تدریج به باور دیگری دست یافته است یعنی این که مخاطبان خود را از طیفی خاص به سطحی همگانی گسترش دهد. فیلم هایی همچون "میهمان مامان" و "طهران، تهران" شاهدی بر این ادعا است او در فیلم "آسمان محبوب" اندیشه های خود را مانند دو فیلم گذشته به لایه ی زیرین فیلم منتقل می کند و سطوح را برای برداشت همگان آزاد می گذارد.

موضوع فیلم در مورد پزشک متخصص مغز و اعصابی است که در بیمارستانی مشغول به کار است و در امتحان فوق تخصص پذیرفته شده است، وی متوجه می شود که دچار مشکلی در مغزخود می باشد و در پی آن تصمیمی می گیرد، فیلمساز با فیداین شخصیت داستان را وارد قصه و مکانی تازه می کند، روستایی سنتی با سابقه ای دیرینه. در آن روستا پزشک متخصص، مطب و دفترچه خاطراتی را می یابد که مربوط به یک پزشک عمومی (عماد محبوب) که تازه درگذشته و زندگی خودرا وقف خدمت به مردم کرده است، به گونه ای که مردم برای قدر دانی از او برای محل دفنش مقبره ای در نظر گرفته اند. در همان مکان و زمان در کنار آن پزشک، طبیبی سنتی با شیوه درمان گیاهی و دارویی به طبابت مشغول بوده است و بعد از مرگ آن پزشک، طبیب همچنان به کار خود ادامه می دهد. وی با نوعی داروی گیاهی پزشک متخصص را تحت تاثیر قرار می دهد و...

در سطوح اولیه فیلم به نظر می رسد که فیلمساز نوعی خرافه پردازی و سنت گرایی را در جهت خلاف دنیای مدرن امروزی پیش گرفته است، اما با شناختی که از این اهل فکر واندیشه داریم آیا می توان چنین برداشتی را از این اثر داشت؟ خیر چنین نیست.

فیلمساز به پرسشی عمیق تر اشاره می کند که چه موضوعی می تواند متخصصانی متعلق به دنیای پیشرفته را در یک روستای کوچک قدیمی در کنار یک طبیب سنتی ماندگار کند؟ فیلمساز از میان جنگ و دعوای سنت و مدرنیته عبور کرده است و به آن چه که این هر دو مدعیان، آن را فراموش کرده اند پرداخته است و آن چیزی جز خدمت به انسانهای درد مند نیست. آن چه در یاد و خاطره های تاریخی، محبوب باقی خواهد ماند اعمالی است که منافع مردم را تامین کرده و در جهت رفاه و آسایش و کم کردن آلام و دردهای آن ها انجام شود و تفاوتی نمی کند که منشا آن سنت یا مدرنیته باشد. بنابراین مهرجویی ارزش عمل را نه در مدرن بودن و نه در سنتی بودن آن می داند بلکه ارزش را متعلق به عملی می داند که در خدمت رفاه و پیشرفت مردم باشد.

با تشکر زهره نبی زاده

کارشناس ارشد سینما