استرس آمد و زیبایی رفت

تاثیر استرس بر پوست, مو و ناخن

پژوهشگران دانشگاه هاروارد معتقدند بیش از ۹۵ درصد مردم در طول زندگی خود استرس را تجربه می‌کنند...

استرس به عنوان یک بیماری روانی نه تنها باعث اختلالات روانی و به هم خوردن احساسات درونی می‌شود بلکه می‌تواند مشکلات فیزیکی خاصی مانند ریزش مو، ایجاد آکنه‌های پوستی و بدشکلی ناخن‌ها را هم در پی داشته باشد.

دانشمندان می‌گویند استرس می‌تواند اولین علت ریزش بی‌دلیل مو در خانم‌ها و آقایان باشد اما این ناراحتی روانی نمی‌تواند دلیل اصلی سفید شدن موها در سنین پایین باشد. نتایج تحقیقات محققان آمریکایی در سال ۲۰۰۹ نشان داد نقش وراثت و ژنتیک در سفید شدن موها بیشتر از استرس است. آنها می‌گویند استرس می‌تواند باعث تشدید یا افزایش سرعت سفیدشدن موها شود اما دلیل اولیه این اتفاق نیست.

به‌طور طبیعی روی سر ما انسان‌ها حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تار مو وجود دارد که نزدیک به ۹۰ درصد از این تار موها در فاز رشد هستند و تقریبا ۱ سانتی‌متر و ۲۷ میلی‌متر در طول ماه رشد می‌کنند. موها۲ تا ۳ سال در فاز رشد می‌مانند و ۳ تا ۴ ماه وارد فاز استراحت می‌شوند. در فاز استراحت، موها یا می‌ریزند و دیگر درنمی‌آیند یا می‌ریزند و با موهای دیگری جایگزین می‌شوند، بنابراین ریزش حدود ۱۰۰ تار مو در طول روز، کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. گاهی استرس بر عملکرد فیزیکی بدن و مغز تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود تعداد تارهای مو که وارد فاز استراحت می‌شوند، افزایش یابد.

● تاثیر استرس بر مو

دکتر مک‌میشل، متخصص پوست و مو در این باره می‌گوید: «استرس‌های فیزیکی خیلی بیشتر از استرس‌های روانی روی الگوی ریزش مو تاثیر دارند.» او درباره تفاوت استرس‌های فیزیکی و روانی می‌گوید: «رژیم‌های غذایی نادرست، مصرف برخی داروها و تغییر سبک زندگی، می‌تواند نوعی استرس فیزیکی برای بدن باشد اما از دست دادن عزیزان یا طلاق، نوعی استرس روانی محسوب می‌شود.» دکتر مک‌میشل معتقد است در نهایت، استرس‌های فیزیکی باعث ریزش مو می‌شوند اما استرس‌های روانی مانند مرگ عزیزان یا طلاق نیز می‌تواند سبک زندگی یا نوع خورد و خوراک افراد را به هم بریزد و در این صورت بازهم استرس‌های روانی با تبدیل شدن به استرس فیزیکی باعث ریزش مو می‌شوند. کاهش شدید وزن هم، پایین آمدن منابع مغذی موجود در بدن و ریزش مو را در پی خواهد داشت. از دیگر موارد استرس فیزیکی که می‌توانند بر ریزش مو اثر بگذارند، می‌توان به تب شدید، بیماری‌های وخیم و مزمن، کاهش شدید سطح استروژن خون، انجام عمل‌های جراحی سخت و ابتلا به عفونت‌های شدید اشاره کرد. مصرف داروهای کاهنده فشارخون، ناراحتی‌های تیروییدی و کمبود ویتامین‌های A و D هم می‌توانند باعث ریزش ناگهانی و شدید موها شوند. حالا که با تاثیر استرس بر ریزش موها آشنا شدید، بهتر است بدانید اگر از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به ریزش موی زودهنگام یا طاسی باشید، احتمال جایگزین شدن موهای ریخته شده در دورانی که استرس را سپری می‌کرده‌اید، کم است اما اگر در خانواده‌تان سابقه ابتلا به طاسی وجود نداشته باشد، موهای شما خیلی زود و پس از گذراندن دوران استرس، وارد فاز رشد می‌شوند و تار موهای جدید جای تار موهای از دست رفته را می‌گیرند.

همان‌طور که گفته شد، استرس، الگوی رشد و ریزش طبیعی موها را بر هم می‌زند و باعث ریزش شدید و ناگهانی?شان می‌شود، پس مصرف داروهای بدون نسخه‌‌ای مانند «ماینوکسیدیل» یا «شامپوهای ضدریزش» نه تنها تاثیری بر بهبود رشد موها نخواهند داشت، بلکه ممکن است وضع موهایتان را از چیزی که است، بدتر هم بکنند. از طرف دیگر، ریزش ناگهانی موها می‌تواند نشانه ابتلا به ۳۰ نوع بیماری مختلف باشد، بنابراین در صورت مشاهده هرگونه تغییر محسوس در الگوی ریزش موهایتان، بلافاصله به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا علت مشکلتان تشخیص داده و درمان مناسبی برای آن انتخاب شود. اگر متخصص پوست و مو علت ریزش موها را استرس فیزیکی یا روانی دانست، مشاوره با یک روان‌شناس می‌تواند برایتان بسیار موثر باشد.

● تاثیر استرس بر پوست

استرس می‌تواند زیبایی ظاهری ما را هم تحت‌تاثیر قرار بدهد. وقتی دچار استرس می‌شویم، سطح هورمون استرس یا همان کورتیزول در بدن بالا می‌رود و با بالارفتن سطح این هورمون، میزان چربی‌های زیر پوست هم افزایش می‌یابد و احتمال ابتلا به آکنه‌های پوستی بیشتر می‌شود. بر اساس نتایج تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۱ در مجله‌های معتبر پوست و موی دنیا منتشر شد، استرس در برخی موارد می‌تواند باعث کاهش آب بدن و در نتیجه خشکی و چروکیدگی پوست هم شود. به همین دلیل اگر بیماران مبتلا به اگزما یا پسوریازیس دچار استرس شوند، بیماری آنها بیش از پیش باعث آزارشان خواهد شد، بنابراین متخصصان پوست دانشگاه میشیگان به تمام افرادی که در مواجهه با استرس دچار آکنه‌های پوستی چرکی یا قرمز می‌شوند، توصیه می‌کنند برای مدتی و تا خارج شدن از شرایط استرس، از خوردن خوراکی‌های چرب، شیرین و محرک پرهیز کنند. پیشنهاد آنها به افرادی که با استرس دچار خشکی پوست می‌شوند، مصرف مداوم از انواع نوشیدنی‌ها به‌خصوص آب و خوراکی‌های مایعی مانند سوپ‌های رقیق همراه وعده‌های اصلی غذا مانند ناهار یا شام است. به‌علاوه، استفاده از ضدآفتاب‌هایی با SPF ۱۵ یا بیشتر برای کاهش عوارض استرس بر پوست به تمام افراد و در همه فصل‌های سال توصیه می‌شود. اگر در دوران استرس روزی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه چشمان خود را ببندید و چند عدد پوست میوه را روی صورت و دست‌هایتان قرار دهید، هم به حفظ آرامش و هم به حفظ زیبایی پوستتان کمک شایانی کرده‌اید.

● تاثیر استرس بر ناخن‌

خیلی از افراد عادت دارند برای کاهش استرس روانی خود ناخن‌هایشان را بجوند یا روی زمین بکشند و روی میز ضربه بزنند. این کار می‌تواند باعث بدشکل شدن ناخن‌ها و ایجاد خط‌هایی عمودی روی سطح آنها شود. بسیاری از کسانی که از بدشکل بودن ناخن‌های خود شکایت دارند، نمی‌دانند بدرفتاری ناشی از استرس باعث به وجود آمدن این مشکل برای ناخن‌هایشان شده است. بهتر است این افراد در طول دوران درمان استرس، همیشه ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارند تا عادت جویدن و ضربه زدن با آنها به مرور زمان از سرشان بیفتد. ورزش کردن، پرهیز از حمام آب داغ و مرطوب کردن پوست اطراف ناخن‌ها و خود آنها پس از استحمام می‌تواند تا حد زیادی باعث کنترل استرس و کاهش عوارض بد ناشی از آن روی ناخن‌ها شود.

منابع: Science Daily, WebMD

ترجمه: ندا احمدلو