پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
وضـو
ثواب خواندن « آیه الكرسی » در وضو
▪ امام باقر(ع) فرمود :
« مَنْ قَرَءَ عَلی اَثَرِ وُضُوئِهِ آیَهَ الْكُرْسِی مَرَّهٔ ٍ ، اَعْطاهُ اللهُ تَعالی ثَوابَ اَرْبَعینَ عاماً وَ رَفَعَ لَهُ اَرْبَعینَ دَرَجَهً وَ زَوَّجَهُ اللهُ اَرْبَعینَ حَوْراءً ؛ { سفینه البحار ؛ ماده وضأ {
كسی كه به هنگام وضو ، یك مرتبه آیه الكرسی را [ با دقّت و درك معانی آن ] قرائت كند ، خدا ثواب چهل سال را به او میدهد و چهل درجه مقامش را بالا می برد و چهل حورالعین به ازدواج او درمی آورد.»
▪ دعای حضرت علی(ع) در وضو :
▪ امام صادق(ع) فرمود : روزی حضرت علی(ع) به فرزندش محمّد حنفیّه فرمود: ظرف آبی بیاور تا وضو بگیرم. او آب آورد و حضرت آب را بر دست مباركشان ریخت و فرمود :
« بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَ الْحَمْدُللهِ الَّذی جَعَلَ الْماءَ طَهُوراً وَ لَمْ یَجْعَلْهُ نَجِساً ؛
به نام خدا ویاری او[ شروع می كنم] و حمد مخصوص اوست؛ همو كه آب را طاهر قرار داد و نجس قرارنداد.»
در هنگام مَضْمضه فرمود :« اَللّهُمَّ لَقِّنی حَجَّتی یَوْمَ اَلْقاكَ وَ اَطْلِقْ لِسانی بِذِكْرِكَ وَ شُكْرِكَ ؛
پروردگارا ! روز قیامت در بیان دلیل و حجت ، مرا یاری كن و زبانم را به ذكر و شُكرت آزاد ساز.»
در وقت استنشاق فرمود :« اَللّهُمَّ لا تُحَرِّمْ عَلَیَّ ریحَ الْجَنَّهِ وَاجْعَلْنی مِمَّنْ یَشُمُّ ریحَها وَ رَوْحَها وَ طیبَها ؛خدایا بوی بهشت را بر من حرام مگردان و مرا از كسانی قرار ده كه آن را استشمام می كنند و از راحتی و خوشی آن بهره می گیرند.»
در هنگام شستن صورت فرمود :« اَللّهُمَّ بَیِّضْ وَجهی یَوْمَ تَسْوَدُّ فیهِ الْوُجُوهُ وَ لا تُسَوِّدْ وَجْهی یَوْمَ تَبْیَضُّ فیهِ الْوُجُوهُ ؛خدایا ! روز قیامت كه صورت ها سیاه میگردد، رو سفیدم گردان و مرا آن روز كه چهره ها سفید و نورانی است، رو سیاه قرار مده.»
در وقت شستن دست راست فرمود :« اَللّهُمَّ اَعْطِنی كِتابی بِیَمینی وَ الْخُلْدَ فِی الْجَنانِ بِیَساری وَ حاسِبْنی حِساباً یَسیراً ؛پروردگارا ! كتاب و نامهٔ اعمالم را در روز قیامت به دست راستم و جاودانگی در بهشت را در دست چپم قرار ده و محاسبهٔ مرا سهل و آسان نما.»
در وقت شستن دست چپ فرمود :« اَللّهُمَّ لا تَعْطِنی كِتابی بِیَساری وَ لا تَجْعَلْها مَغْلُولَهًًٔ ً اِلی عُنُقی وَ اَعُوذُبِكَ مِنْ مُقَطَّعاتِ النِّیرانِ ؛
{ اشاره به آیات ۱۹-۳۰ سوره مباركهٔ الحاقه ، و ۷ ۱۰ سوره مباركهٔ انشقاق است {
بارالها ! نامه اعمالم را در روز محشر به دست چپم مده و آن را به گردنم آویزان مكن و از آتش جهنّم به تو پناه می برم.»
در وقت مسح سر فرمود :
« اَللّهُمَّ غَشِّنی بِرَحْمَتِكَ وَ بَرَكاتِكَ وَ عَفْوِكَ ؛
خدایا ! رحمت و بركات و بخشایشت را بر من بگستران.»
در وقت مسح پاها فرمود:
« اَللْهُمَّ ثَبِّتْنی عَلَی الصِّراطِ یَوْمَ تَزِلُّّ فیهِ الاَقْدامُ وَاجْعَلْ سَعیی فیما یُرضیكُ عَنّی ؛
خدایا ! مرا بر پل صراط ثابت قدم بدار ، در آن روزی كه قدم ها می لغزد ، و تلاش و كوششم را در آنچه باعث رضایت تو از من است، قرار ده .»
ثُمَّ رَفعَ رَأسَهُ فَنَظَرَ اِلی مُحَمَّدٍ ، فَقالَ :« یا مَحَمَّدُ مَنْ تَوَضّأ مِثْلُ وُضُوئی وَ قالَ مِثْلَ قَولی ، خَلَقَ الله تَباركَ وَ تَعالی مِنْ كُلِّ قَطْرَهٔ ٍ مَلِكاً یَقَدِّسُهُ وُ یُسَبِّحُهُ وَ یُكَبِّرُهُ ، فَیَكْتُبُ اللهُ ـ عَزَّوَجَلَّ ـ ثَوابَ ذلكَ لَهُ اِلی یَومِ الْقِیامَهِٔ ؛
{ وسائل الشیعه ، ج ۱ ، ص ۲۸۲ و ۲۹۷ ؛ بحارالانوار ، ج ۷۷ ، ص ۳۱۹ {
بعد از اتمام وضو به فرزندش محمد حنفیّه نگاه كرد و فرمود : ای محمّد ! كسی كه مثل وضوی من وضو بگیرد و آنچه گفتم بگوید ، خداوند سبحان از هر قطرهٔ آب وضو فرشته ای خلق می كند تا او را تقدیس و تسبیح كند و بزرگ بشمارد و حق تعالی ثواب همهٔ اینها را تا روز قیامت ، برایش ثبت می نماید.»
● حالات ائمّه اطهار(ع) به هنگام وضو
▪ در حالات امیرالمؤمنین(ع) آمده است :
« اِذا أخَذَ الوُضوءَ تَغَیَّرَ وَجْهُهُ مِنْ خِیفَهِ اللهِ ؛ { مستدرك الوسائل،ج۱،ص۵۲، چ قدیم {
وقتی وضو گرفتن را شروع می كرد رنگ صورت مباركش از ترس و عظمت حقّ تعالی دگرگون می شد.»
▪ در حالات امام حسن مجتبی(ع) آمده است :
« اِذا تَوَضَّأَ تَغَیَّرَ لَوْنُهُ وَارْتَعَدَّتْ مَفاصِلُهُ ، فَقِیلَ لَهُ فی ذلِكَ، فقال : لِمَنْ وَقَفَ بَینَ یَدَی ذِی الْعَرْشِ أَنْ یَصْفَرَّ لَوْنُهُ وَ تَرْتَعَدَّ مَفاصِلُهُ .» { سفینه البحار، ماده حسن {
وقتی آن حضرت وضومی گرفت،رنگ صورت مباركش تغییر می كرد و مفصل ها و استخوان هایش می لرزید؛ علت این حالت از آن بزرگوار سؤال شد، فرمود: سزاوار است كسی كه در حضور خداوند بزرگ و صاحب عرض قرار می گیرد، رنگش تغییر كند و مفاصلش بلرزد.»
▪ در حالات امام سجّاد (ع) آمده است كه :
« اِذا حَضَرَ لِلْوُضُوءِ اِصْفَرَّ لَوْنُهُ ، فَیُقالُ لَهُ : ما هذا عِنْدَالْوُضُوء ؟ فَیَقُولُ : ما تَدْرُونَ بَیْنَ مَنْ اَقُومُ ؛
{ مستدرك الوسائل ، ج ۱ ، ص ۵۲ ؛ سفینه البحار ، ماده حسن {
وقتی كه برای وضو گرفتن می آمد رنگ صورت مباركش زرد می شد، به آن حضرت عرض می شد: چرا به هنگام وضوگرفتن،چنین حالتی را پیدا می كنید ؟ می فرمود: شما نمی دانید در حضور چه كسی ایستاه ام!»
● وضو گناهان را می شوید
▪ رسول خدا(ص) فرمود:
« اِنَّ الْعَبْدَ اِذا تَوضّأ فَغَسَلَ وَجْهَهُ تَناثَرَتْ ذُنُوبُ وَجْهِهِ وَ اِذا غَسَلَ یَدَیْهِ اِلی الْمُرْفَقَیْنِ ثَناثَرتْ عَنْهُ ذُنُوبُ یَدَیْهِ وَ اِذا مَسَحَ بِرَأسِهِ تَناثَرَتْ عَنْهُ ذُنُوبُ رَأْسِهِ وَ اِذا مَسَحَ رِجْلَیْهِ تَناثَرَتْ عَنْهُ ذُنُوبُ رِجْلَیْهِ وَ اِنْ قالَ فی أوَّلِ وُضُوئِهِ ((بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم )) طَهُرَتْ اَعْضاؤُهُ كُلُّها مِنَ الذُّنُوبِ؛ { وسائل الشیعه، ج۱، ص ۲۹۷ {
هنگامی كه نمازگزار وضو می گیرد] آثار و بركاتی به دنبال دارد، از جمله] وقتی كه صورتش را می شوید، گناهانی كه با صورتش انجام داده زدوده می شود و زمانی كه دو دستش را تا آرنج[ مرفق] می شوید، گناهانی كه به وسیلهٔ دست هایش انجام داده از بین میرود و آنگاه كه سرش را مسح می كند، معصیت هایی كه به وسیلهٔ سرش انجام داده زدوده میشود و چون بر دو پایش مسح می كند، گناهانی كه به وسیله پاهایش انجام داده، محو میشود و اگر كسی در آغاز وضو گرفتن (( بسم الله الرحمن الرحیم)) بگوید، تمام اعضایش از گناه پاك میشود.»
در حقیقت، نمازگزار با شستن و مسح كردن اعضای بدن می گوید:
خدایا ! من از سر تا پا غرق گناهم و میخواهم این آلودگی ها را پاك نمایم و با حالت پاكی در محضرت حضور یابم.
▪ رسول خدا(ص) فرمود :
« اِنَّ الْوضوُءَ یُكَفِّرُ ما قَبْلَهُ ؛ { مستدرك الوسائل ، ج۱، ص ۵۲ چ قدیم {
به راستی كه وضو گناهان قبل را می پوشاند.»
▪ و نیز فرمود :
« اَلا اَدُلُّكُمْ عَلی ما یَمْحُوا اللهُ بِهِ الْخَطایا ، وَ یُذْهِبُ بِهِ الذُّنُوبَ ، فَقُلْنا بَلی یا رَسُولَ اللهِ ! قالَ : اِسْباغُ الوُضُوءِ فِی الْمَكْرُوهاتِ وَ كَثْرَهٔ ُ الخُطا اِلی المَساجِدِ وَ انْتِظارُ الصَّلاهِٔ بَعْدَ الصَّلاهِٔ ؛
دعائم الاسلام ، ج۱، ص ۱۰۰ ؛ وسائل الشیعه ، ج۱ ، ص ۲۶۷ و ۲۴۳ {
آیا می خواهید شما را به عملی راهنمایی كنم كه خطاها و گناهان شما را از بین می برد؟ اصحاب عرض كردند: بفرمایید: ای رسول خدا ، آن حضرت فرمود: وضوی كامل گرفتن همراه با مشقت و تحمل سختی[ مانند وضو گرفتن با آب سرد در فصل زمستان] و زیاد به مساجد رفتن و بعد از نماز منتظر نماز بعدی بودن.»
● نور وضو در قیامت
▪ رسول خدا(ص) فرمود:
« تَأتی اَمّتی یَوْمَ الْقِیامَهِٔ عَراءَ مَحَجِّلینَ مِنْ آثارِ الْوُضُوء ؛
{ مستدرك الوسائل، ج۱،ص۵۲؛بحارالانوار،ج۷۷،ص۱۳۷ {
امت من روز قیامت محشور می شوند، در حالیكه به خاطر وضو از یك زیبایی و نورانیّت خاصّی برخوردارند.»
▪ همچنین فرمود :
« اِنّی لَأَعْرِفُ اَمَّتی یَوْمُ الْقِیامَهِٔ بِآثارِ الوُضِوء ؛ { وسائل الشیعه ، ج۱ ، ص ۲۶۹ {
من امت خویش را در روز قیامت با آثار وضو می شناسم.»
● ثواب تجدید وضو
▪ امام معصوم(ع) فرمود :
« اِنَّ الوُضُوءَ عَلی الْوُضُوءِ نُورٌ عَلی نورٍ وَ مَنْ جَدَّدَ وُضوءً مِنْ غَیْرِ حَدَثٍ آخَرَ جَدَّدَ اللهُ ـ عَزَّوَجَلَّ ـ تَوْبَتَهُ مِن ْغَیْرِ اسْتِعْفارٍ ؛ { من لایحضره الفقیه،ج۱ ،ص۲۶ ومانندآن:مستدرك الوسائل،ج۱۷ ص۴۲ ،چ قدیم {
به درستی وضو بعد از وضو نور بعد از نور است . كسی كه تجدید وضو كند؛ یعنی در حالیكه هنوز وضویش باطل نشده دوباره وضو بگیرد، خداوند بزرگ نیز بدون اینكه او استغفار كند ، به او توجه می نماید.»
▪ امام حسن عسكری(ع) فرمود:
لَما كَلَّم الله ـ عَزّوَجَلَّ ـ مُوسی (ع) ، قالَ : اِلهی ما جَزاءُ مَنْ اتم الوضوء من خشیتك { «خشیت» بیمی است كه با تعظیم و بزرگداشت چیزی همراه است و بیشتر، این حالت از راه علم و آگاهی نسبت به چیزی، كه از آن خشیت و بیم هست، حاصل می شود؛ لذا دانشمندان، مخصوص به چنان حالتی هستند، خدا در قرآن می فرماید(( اِنّما یَخْشی الله مِنْ عّبادِهِ الْعُلَماء )) { ؟ قالَ : أبْعَثَهُ یَومَ القِیامَهِٔ وَ لَهُ نُورٌ بَیْنَ عَیْنَیْهِ یَتَلْألَأُ ؛ { بحارالانوار ، ج ۷۷ ، ص ۳۰۱ {
خدا با حضرت موسی(ع) سخن گفت؛ حضرت موسی(ع) پرسید : خدایا پاداش كسی كه وضو را به طور كامل انجام دهد، چیست ؟ خداوند متعال فرمود : روز قیامت او را برمی انگیزانم، در حالیكه پیشانی او می درخشد.»
● ثواب مضمضه و استنشاق در وضو
▪ رسول خدا(ص) فرمود :
« اَوَّلُ ما یَمُسُّ الماءُ یَتَباعَدُ مِنْهُ الَّشْیطانُ وَ اِذا تَمَضْمَضَ نَوَّرَ اللهُ قَلْبَهُ وَ لِسانَهُ بِالحِكْمَهِ ، فَإِذا اسْتَنْشَقَ آمَنَهُ اللهُ مِنَ النّارِ وَرَزَقَهُ رائِحَهَ الْجَنَّهِ ، فَإذا غَسَلَ وَجْهَهُ بَیَّضَ اللهُ وَجْهَهُ یَوْمَ تَبْیَضُّ فیهِ وُجُوهُ ، وَ تَسْوَدُّ فیهِ وُجُوهُ وَ إذا غَسَلَ ساعِدَیْهِ حَرَّمَ اللهُ عَلَیْهِ اَغْلالَ النّارِ ، وَ إِذا مَسَحَ رأسَهُ مَسَحَ اللهُ عَنْهُ سَیِّئاتِهِ ، وَ إِذا مَسَحَ قَدَمَیْهِ اَجازَهُ اللهُ عَلی الصِّراطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الأقْدامُ ؛ { وسائل
