کار از زندگی جداست

والدین امروزی, بدون شک بیش از هر زمان دیگر, درگیر کارهای مختلف اند, از جمله وظایف سنگین پدری و مادری, شغل یا مشاغل گوناگون و کارهای روزمره

والدین امروزی، بدون شک بیش از هر زمان دیگر، درگیر کارهای مختلف اند، از جمله وظایف سنگین پدری و مادری، شغل یا مشاغل گوناگون و کارهای روزمره.

انجام این همه به جای این که به آنان احساس رضایت و کارایی بدهد، گاهی موجب ناراحتی و فشار روحی آنان می شود.

دو محقق در دانشگاه شیکاگو، طی ۸سال، به بررسی نحوه ایجاد تعادل میان کار و زندگی خانوادگی در خانواده هایی که پدر و مادر هر دو شاغل اند، پرداخته اند. نتیجه این پژوهش ارائه راه هایی است برای کاهش فشار روحی اعضای خانواده هایی که والدین، هر دو شاغل اند.

● اوقات فراغت را با هم بگذرانیم

از جمله راهکارهای ارائه شده از سوی این دو محقق، گذراندن اوقات فراغت همراه با اعضای خانواده است. پژوهش آنان نشان داده است وقتی افراد خانواده ساعات بیکاری و اوقات فراغت را در کنار یکدیگر و در جمع خانواده سپری می کنند، روحیه بهتری پیدا می کنند و روحیه مشارکت پذیری و همدلی آنان افزایش می یابد.

براساس نتایج این تحقیق، ۴۰درصد از والدین شاغل خانواده های متوسط، دست کم ۳ساعت در روز اضافه کاری دارند. آنان یا ۳ساعت زودتر به محل کار می روند یا ۳ساعت بیشتر در محل کارشان می مانند و به این ترتیب ۳ساعت از زمانی را که باید در کنار خانواده شان سپری کنند، از دست می دهند.

فکر نکنید ۶۰درصد باقی مانده، همه آن ۳ساعت از دست رفته گروه اول را در کنار خانواده شان هستند. آنان، کار اضافی را به خانه هایشان می برند. این گروه سعی می کنند هم به کارهای اداری باقی مانده برسند و هم به امور خانواده که عملا این دو با یکدیگر در تعارض است.

نتیجه این که به طور کلی، کار نقش مهمی در زندگی هر دو گروه بازی می کند. این نتیجه، نه به خاطر ساعاتی که صرف انجام کار، در خارج از خانه می شود، بلکه از نوع برخورد آنان با اشتغال و تلقی شان از شغل حاصل شده است. بسیاری از والدین، کار را یک انگیزه مثبت در زندگی خود می دانند. انگیزه ای که هیچ چیز نمی تواند جایگزین آن شود.

تحقیقات نشان داده است که اضافه کاری، بیش از هر چیز، تعادل بین کار و زندگی را به هم می زند. نتیجه اضافه کاری فقط افزایش درآمد برای پاسخ به هزینه ها نیست. این نتایج هم حاصل اضافه کاری است:

کار زیاد نه فقط از اوقات فراغت اعضای خانواده می کاهد، بلکه موجب کاهش نظارت والدین بر خانواده و افزایش برخوردها بین آنان، فرزندان، بویژه جوانان می شود.

وقتی آقایان کار بیشتری در خارج از منزل به عهده می گیرند، مسئولیت سنگین مدیریت امور منزل، نگهداری فرزندان و توجه به مسائل خانواده برعهده مادر می افتد.

اضافه کاری یا کار بیش از یک شیفت، موجب می شود بین انجام کار و مسئولیت های خانوادگی فرد تعارض ایجاد شود. انتخاب ناخوشایند بین این دو گزینه (کار و خانواده) اغلب موجب احساس گناه و پشیمانی بخصوص برای مادران شاغل می شود. به همین علت بسیاری از مادران مایل نیستند وارد حیطه این تقابل شوند و گاه در محیط کار دچار مشکل می شوند.

حال آن که مشکلات محیط کار، نبود امنیت شغلی و نبود ارتباط مطلوب بین همکاران از جمله مسائلی است که تأثیر منفی بر ارتباطات خانوادگی دارد.

چندین راه برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی افراد شاغل پیشنهاد شده است:

-مشارکت در کارهای منزل

کارهای روزمره منزل، اغلب، خوشایند نیست. اما اگر این کارها با کمک همه افراد خانواده انجام شود، قابل تحمل و حتی دلپذیر خواهد شد.

-ایجاد فرصت های با هم بودن

مادرانی که گرفتار فشارهای روحی شدید هستند، می توانند با گذراندن اوقاتی در کنار اعضای خانواده از این فشارها تا حد چشمگیری بکاهند و این حالت را تعدیل کنند.

همچنین پدرانی که ارتباط خانوادگی گرم و مناسبی دارند، مشکلات و مسائل کاری خود را کمتر به خانه می آورند. بنابراین باید برای ایجاد فرصت های مناسب با هم بودن افراد خانواده تلاش کرد.

-احترام به یکدیگر

اگر اعضای خانواده به عقاید و نظرهای یکدیگر احترام بگذارند، توجه عمیقی به مسائل و مشکلات یکدیگر نشان دهند و برای دستیابی به اهداف، به یکدیگر کمک کنند، شادی بیشتری بر خانواده حکمفرما خواهد شد.

● تجدیدنظر در شرایط کار

اگر در محیط کار دچار مشکل هستید و نمی توانید بین کار و زندگی تعادل ایجاد کنید، در شرایط کار خود تجدیدنظر کنید. شرایط کار باید طوری مورد تجدیدنظر قرارگیرد که برای فرد شاغل و خانواده وی، آسایش و امنیت فکری به ارمغان آورد.

به طور کلی، داشتن هدف های مشترک، حل مشکلات و مسائل از طریق گفت وگو، توجه عمیق به یکدیگر و ایجاد فرصت های مناسب برای با هم بودن و مهر ورزیدن به یکدیگر از جمله عواملی هستند که تعارض بین اشتغال والدین و ارتباط مطلوب خانوادگی را به حداقل ممکن می رسانند.

فراموش نکنید که فرزندان، برای گرفتن تصمیمات مهمی مثل انتخاب رشته، انتخاب دوست و ورود به دانشگاه نیاز دارند که پدر و مادر در کنارشان باشند. پس اثر منفی اشتغال را بر زندگی تان حذف کنید یا به حداقل ممکن برسانید.

علیرضا سزاوار