بازاری كه باید آن را شناخت

ایران با داشتن منابع عمده ای از گاز در پارس جنوبی و مناطق دیگر از كشور باید به بازارهای جدید بیندیشد

سوی دیگر معادله بازار گاز آمریكاست كه بخشی از منابع تامین گاز خود را از دست داده است.با پایان یافتن امكان صادرات گاز از كانادا به آمریكا، در عمل دولت این كشور با معضلاتی جدی در عرصه تامین سوخت روبه‌رو شده است. دولت آمریكا كه پیش از این نیازهای اساسی خود را از طریق كانادا تامین می‌كرد، اینك با معضلی جدی روبه‌روست بخشی از صنایع و نیروگاه‌های این كشور در تابعیت از قوانین و مقررات سختگیرانه زیست محیطی به گاز روی آورده‌اند و با از دست رفتن این منابع ناگزیر باید به منابع جایگزین بیندیشند. بدیهی است كه صادركنندگان منطقه‌ای توانایی آن را ندارند كه جایگاه كانادا را در این عرصه پر كنند و در نهایت آمریكایی‌ها باید به جایی دورتر در این عرصه نگاه كنند.نیروگاه‌های هسته‌ای این كشور ظرفیت تازه‌ای را نمی‌توانند در اختیار بگذارند و در نهایت این فرآیند به افزایش نیاز این بازار به منابع واردات گاز كمك می‌كند. ایجاد نیروگاه‌های تازه برای پاسخ دادن به نیاز بازار ممكن است در درازمدت این نیاز را پاسخ دهد، اما در كوتاه مدت به طور قطع چنین نخواهد بود چرا كه ایجاد نیروگاه‌های جدید به چندین سال زمان نیاز دارد و این تازه در شرایطی است كه گروه‌های هوادار محیط زیست این امر را بپذیرند كه تجربه ثابت كرده است چنین امری اگر محال نباشد دست كم دشوار است. چنین وضعی آمریكایی‌ها را به بازارهای گاز در دوردست متمایل می‌كند.جورج بوش در معرفی وزیر جدید انرژی این كشور به این نكته اشاره می‌كند كه دولت آمریكا در صدد تغییر در سیستم‌های انرژی این كشور است تا به طریقی بتواند بر بحرانی كه همواره دولت این كشور را گریبانگیر بوده است پایان دهد.دولت برای حل این معضل، لایحه را تقدیم كنگره می‌كند كه دربرگیرنده تحول در سیاست‌های انرژی این كشور است. تحول دیگر، روی آوردن دولت به منابع آلاسكاست كه قرار است وزیر جدید در برنامه‌های خود به آن رو كند. این موضوعی است كه با توجه به مقاومت گروه‌های هوادار محیط زیست دشوار به نظر می‌رسد كه عملی باشد، چرا كه این گرو‌ه‌ها به طور طبیعی در مقابل تهدید علیه حیات وحش و محیط زیست نواحی بكر و دست نخورده آلاسكا مقاومت می‌كنند. از سوی دیگر، به درستی روشن نیست كه این منابع در كوتاه مدت قابل دسترسی باشد یا دست كم از نظر نرخ استخراج با صرفه همراه باشد.چنین وضعی ایجاب می‌كند كه آمریكا علی رغم میل باطنی نتواند به بازارهای دوردست برای تامین منابع سوخت فسیلی نیندیشد. بدیهی است گاز در این معادله جایگاهی استراتژیك می‌یابد .این در حالی است كه بازار جهانی گاز در عمل در اختیار سه كشور اصلی دارنده گاز یعنی ایران، روسیه و قطر خواهد بود كه حدود ۶۰درصد منابع شناخته شده گاز جهان را در اختیار دارند. از میان این جمع روسیه در عمل صادركننده گاز به اروپاست و در كنار تعهداتی كه به این كشورها برای تامین سوخت آنها دارد، به دلیل دسترسی نداشتن به آب‌های گرم به طور مستقیم نمی‌تواند بازیگر این عرصه باشد. قطر نیز نیازهای بازار را تا حد توان پاسخ داده است. در این میان ایران با داشتن بزرگترین منبع مستقل گازی جهان می‌تواند در بازار آینده نقش جدی تری برعهده گیرد. چنان كه هوشمندانه به این بازار بپیوندیم، می‌توانیم برای آینده نقش خود را به عنوان یكی از سه صادركننده گاز در جهان كه براساس برنامه پنجساله چهارم باید به آن درجه برسیم، به دست آوریم. تلاش‌های اخیر ایران برای پیوستن به بازار ال ان جی و جی تی ال از این منظر بسیار ارزشمند تلقی می‌شود. ایران باید در بازار جهانی گاز جزو كسانی باشد كه حرفی برای گفتن دارند.

منبع: دنیای اقتصاد، یكشنبه ۲۹ آذر