دست پخت افغانی ها را بچشید

هیچ می دانید که آشپزی ایرانی به دلیل همسایگی ایران با کشور افغانستان تاثیر بسزایی بر آشپزی افغانی گذاشته است

هیچ می‌دانید که آشپزی ایرانی به دلیل همسایگی ایران با کشور افغانستان تاثیر بسزایی بر آشپزی افغانی گذاشته است. جالب است بدانید که مردم در این کشور زیاد برنج و گندم می‌خورند و همراه شدن غذا با نان به یکی از عادت‌های اصلی آنها تبدیل شده است به‌طوری که در برخی از غذاها از نان به عنوان قاشق و چنگال استفاده می‌شود...

به همین منظور ما نیز به سراغ یکی از غذاهای سنتی این کشور که البته در ماه رمضان طرفداران بسیاری دارد، رفته‌ایم که با نام کوفته افغانی شهرت یافته و شباهت زیادی به کتلت یا شامی ما دارد.

● عادت‌های غذایی افغان‌ها

آشپزخانه افغان با یکی از گروه‌های غذایی پیوند خورده و آن غلاتی مانند برنج و گندم است. البته این آشپزی تحت‌تاثیر آشپزی کشورهای ایران، پاکستان و تاجیکستان نیز قرار گرفته است. پیاز، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و سیر هم در تمام نقاط این کشور کشت می‌شود در نتیجه در غذاهایشان هم از این مواد غذایی بسیار استفاده می‌کنند. میوه و سبزی‌ها هم بخش مهمی از وعده‌های غذایی این مردم را تشکیل می‌دهند. در بعضی مناطق می‌توانیم شاهد تنوع میوه‌هایی مانند زردآلو، انگورسیاه و گیلاس نیز باشیم. در واقع، این گروه از مواد غذایی حتی بخشی از اقتصاد این کشور را تامین می‌کنند.

«نان» به اصطلاح خود افغان‌ها برکت سفره‌هایشان است. در افغانستان ۳ نوع نان معروف وجود دارد. نان (اسم این نان، نان است) که بسیار نازک، ترد و شکننده است و با غذاهای گوشتی مصرف و با گندم سفید تهیه می‌شود و به آن کنجد می‌زنند. «اُبی» دومین نان افغان است که قطورتر و با آرد سفید تهیه می‌شود و در نهایت نان «لواش» که چیزی شبیه نان‌های لواش خودمان و البته نازک‌تر از آنهاست و اغلب به عنوان بشقاب‌ برای ریختن خورش و برنج استفاده می‌شود و با غذا آن را می‌خورند در واقع وسیله‌ای برای سرو کردن غذاست.

برنج هم یکی دیگر از مواد غذایی رایج در افغانستان است که معروف‌ترین و البته پرکاربردترین برنج‌شان «برنج باسماتی» است. کباب و کوفته تهیه‌شده از گوشت گوساله نیز جزو قدیمی‌ترین غذاهای این کشور است و می‌توان گفت یکی از غذاهای سنتی افغانی‌هاست. البته بخشی از آشپزخانه افغان‌ها تحت‌تاثیر کشور هند هم هست. به همین دلیل ادویه‌ها، سبزی‌های خشک و فلفل هم جایگاه خاصی در این آشپزی دارند. نوشیدنی رایج افغانی‌ها نیز چای از دو نوع چای سبز و سیاه است که آن را بسیار داغ و اغلب با قند می‌نوشند.

● مـواد لازم (برای۴ نفر)

گوشت گوساله چرخ‌کرده/ ۳۰۰ گرم/ ۵۵۰ کیلوکالری

گوجه‌فرنگی رنده‌شده/ ۳ لیوان/ ۷۵ کیلوکالری

فلفل دلمه‌ای خرد‌شده/ ۱ لیوان/ ۲۵ کیلوکالری

پیاز متوسط/ ۲ عدد/ ۲۵ کیلوکالری

سیر/ ۵ حبه/ ۵ کیلوکالری

روغن کانولا/ ۴ قاشق غذاخوری/ ۳۶۰ کیلوکالری

تخم گشنیز/ ۳ قاشق چایخوری/ ۰ کیلوکالری

پودر کاری/ ۲ قاشق غذاخوری/ ۰ کیلوکالری

نمک و فلفل سیاه/ به‌مقدار لازم/ ۰ کیلوکالری

● طـرز تـهـیـه

ابتدا یکی از پیازها را رنده‌ و آن را با گوشت چرخ‌کرده مخلوط کنید. سپس فلفل دلمه‌ای را ساطوری‌ کنید و همراه فلفل سیاه، تخم گشنیز و نمک به این مخلوط بیفزایید و آنها را خوب ورز دهید و به صورت دایره‌های کوچکی درآورید. برای تهیه سس این غذا نیز در تابه‌ای پیاز باقیمانده را خرد کرده، سرخ کنید. سپس گوجه‌فرنگی و سیر رنده‌شده را افزوده و بعد از ریختن ۲ لیوان آب و پودرکاری اجازه دهید تا کمی جوش بخورند. سپس کوفته‌های گرد را در این مایع بگذارید به این ترتیب بعد از ۳۰ دقیقه حرارت دیدن روی شعله ملایم، غذای شما آماده خوردن خواهد بود.

● مـقـدار کـالـری

این غذا تقریبا دارای ۱۰۴۰ کیلوکالری انرژی است. در صورتی که از محتویات یاد‌شده ۱۵ کوفته به دست آید هر یک دارای ۷۰ کیلوکالری انرژی خواهد بود و اگر هر نفر ۴ کوفته را میل کند ۲۸۰ کیلوکالری انرژی را با خوردن این غذا خواهد گرفت.

● گوجه‌فرنگی؛ منبع ویتامین C

این سبزی قرمز رنگ از منابع ویتامین C است به‌طوری که با خوردن یک عدد گوجه‌فرنگی ۸۵ گرمی، ۳۶ درصد از نیاز روزانه به این ویتامین تامین خواهد شد. می‌دانید که ویتامین C از جمله آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و در ساخت کلاژن (پروتئین پوست)، کارنیتین، تقویت توان دفاعی، شکستن کلسترول و افزایش جذب آهن دخیل است بنابراین خوردن گوجه‌فرنگی به عنوان بخشی از سبد غذایی روزانه می‌تواند به بهبود وضعیت تغذیه بدن کمک کند. نکته دیگر درباره گوجه‌فرنگی آن است که وجود سایر آنتی‌اکسیدان‌ها در گوجه‌فرنگی آن را به یک سبزی ضدپیری تبدیل‌کرده است به‌طوری که با مصرف مرتب آن روند پیری به تاخیر می‌افتد و آسیب به مفاصل، عضلات و سلول‌های مغزی به پایین‌ترین حد خود می‌رسد. بنابراین روزانه یک واحد گوجه‌فرنگی که معادل یک لیوان گوجه‌فرنگی خرد‌شده است را میل کنید.

● فلفل دلمه‌ای؛ منبع فیبر

این سبزی از منابع فیبر محسوب می‌شود به این ترتیب که با خوردن ۱۰۰ گرم از آن ۲ گرم فیبر دریافت خواهد شد. بنابراین کسانی که مشکل یبوست دارند یا از چربی خون بالایی رنج می‌برند، بهتر است این سبزی را در برنامه غذایی روزانه‌شان بگنجانند. نکته دیگر درباره فلفل دلمه‌ای وجود مقدار قابل ملاحظه‌ای اسید فولیک و پتاسیم است بنابراین کسانی که سابقه بیماری‌های قلبی دارند، بهتر است این سبزی را در میان سبزی‌هایی که روزانه باید میل کنند، قرار دهند. زیرا فولات از حملات قلبی جلوگیری می‌کند و پتاسیم فشارخون را پایین می‌آورد و آن را کنترل می‌کند. نکته دیگر اینکه هر لیوان فلفل دلمه‌ای خرد‌شده و نصف لیوان فلفل دلمه‌ای پخته، تامین‌کننده ۲۵ کیلوکالری انرژی روزانه خواهد بود.

● سیر؛ منبع پتاسیم

می‌دانید چرا خوردن سیر به بیماران فشارخونی توصیه می‌شود؟ برای اینکه سیر منبع عالی از پتاسیم است به‌طوری که با خوردن ۱۰۰ گرم از آن ۶۲۰ میلی‌گرم پتاسیم دریافت خواهد شد. نکته دیگر اینکه این سبزی روی و سلنیوم نیز دارد؛ ۲ ماده معدنی‌ای که به تقویت سیستم دفاعی بدن کمک‌ می‌کند و مانع از ابتلای افراد به عفونت‌های مکرر می‌شود. از این رو، سیر را برای بیماران قلبی،‌ چربی?خونی‌ها و مبتلایان به انواع عفونت‌ها مفید می‌دانند و خوردن روزانه چند حبه سیر ۱۰ گرمی به افرادی که در معرض مشکلات یاد‌شده هستند، توصیه می‌شود. جالب است بدانید که بررسی‌ها نشان داده‌اند خوردن سیر احتمال ابتلا به سرطان معده را نیز کاهش می‌دهد زیرا سیر دارای خاصیت ضدباکتریایی است و چون برخی باکتری‌ها مانند هلیکوباکتر پیلوری عامل اصلی ابتلا به این نوع سرطان هستند، خوردن سیر می‌تواند موثر باشد.

● اگر فشارخون دارید

بهتر است که میزان سیر به کار رفته در این غذا را افزایش دهید، از گوشت شترمرغ برای تهیه این کوفته استفاده کنید و کمی کرفس بخارپز‌شده را در کنار این غذا میل کنید. به این ترتیب کمک زیادی به کاهش فشارخونتان خواهید کرد.

اگر سنگ کیسه‌صفرا دارید

خوردن غذاهای چرب برای شما زیانبار است بنابراین چه بهتر که گوشت انتخابی شما فیله بوقلمون باشد. روغن کمتری نیز در تهیه این غذا استفاده کنید و آن را همراه سبزیجات تازه فصل مانند انواع کلم، کدو، هویج و حتی لوبیا سبز که البته بخارپزشان‌ کرده‌اید، میل کنید.

● اگر کم‌خون هستید

خوردن این غذای گوشتی همراه گوجه‌فرنگی و حتی هویج حلقه‌شده بخارپز می‌تواند میزان آهن دریافتی شما را افزایش دهد و به این ترتیب به کاهش شدت کم‌خونی‌تان کمک کند. در ضمن همراه‌شدن این غذا با یک لیوان شربت آبلیموی تازه می‌تواند از شدت بیماری شما بکاهد.

پروانه شهرکی