معضل پخش سینمای ایران

چند وقت پیش بر اساس مصوبه ای که کانون پخش کنندگان سینمای ایران تصویب کرده, هیچ شرکتی حق پخش بیش از چهار فیلم در سال را ندارد آنهایی که با مسایل پخش در سینمای ایران به خوبی آشنا هستند می دانند که این مصوبه فقط برای محدودکردن شرکت پخش فیلمیران بوده است فیلمیران عملا بهترین و مهم ترین شرکت پخش در سینمای ایران در سال های اخیر بوده است

چند وقت پیش بر اساس مصوبه‌ای که کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران تصویب کرده، هیچ شرکتی حق پخش بیش از چهار فیلم در سال را ندارد. آنهایی که با مسایل پخش در سینمای ایران به‌خوبی آشنا هستند می‌دانند که این مصوبه فقط برای محدودکردن شرکت پخش فیلمیران بوده است. فیلمیران عملا بهترین و مهم‌ترین شرکت پخش در سینمای ایران در سال‌های اخیر بوده است.

این شرکت در سال‌جاری پخش فیلم‌های مطرح‌ترین کارگردانان سینمای ایران از جمله اصغر فرهادی و مهرجویی و پوران درخشنده و... را برعهده داشته است و شنیده شده که قرار است پخش جدیدترین فیلم حاتمی‌کیا یعنی «چ» را نیز برعهده بگیرد. در سال‌های اخیر اکثر کارگردانان ترجیح داده‌اند که فیلم خود را برای پخش به فیلمیران بدهند. از سوی دیگر این شرکت هم وجهه فرهنگی خوبی دارد و هم علاقه و اشتیاق خاصی برای نمایش آثار شاخص داشته است. جالب است بدانید اصغر فرهادی در زمان اکران فیلم «جدایی نادر از سیمین» در مصاحبه‌ای گفته بود فیلمیران بیشتر از بقیه پخش‌کننده‌ها علاقه و اشتیاق به اکران این فیلم داشته است.

بعد از فیلمیران، حوزه هنری، نسیم‌صبا و هدایت‌فیلم مهم‌ترین پخش‌کننده‌های فیلم در ایران هستند.

حوزه هنری یعنی سازمان توسعه سینمایی سوره همواره فیلم‌های تولیدی خود و فیلم‌هایی را که با رویکردهای این سازمان همسو است اکران می‌کند؛ فیلم‌هایی با مضامین ارزشی و اخلاقگرا مثل حوض نقاشی، ترنج، تنهای‌تنهای‌تنها، سربه‌مهر، خسته نباشید و تاج‌محل. جالب است بدانید یکی از مهم‌ترین موفقیت‌های پخش یک فیلم در سال‌های اخیر را حوزه هنری با پخش فیلم «یه ‌حبه قند» ساخته رضا میرکریمی داشته که با تبلیغات و اطلاع‌رسانی و اختصاص سالن‌های مناسب و نمایش در یک زمان ویژه باعث میلیاردی‌شدن فروش این فیلم شد؛ فیلمی که با توجه به نداشتن نشانه‌های اصلی سینمای تجاری فروش حیرت‌انگیزی داشت. از سویی دیگر این فیلم بر اساس تشخیص درست پخش‌کننده در زمان مناسب یعنی پاییز اکران شد؛ زمانی که دانشجویان و قشر فرهنگی جامعه فرصت بیشتری برای رفتن به سینما دارند.

با توجه به اینکه تابستان فصل بهتری برای فیلم‌های عامه‌پسند است فصل پاییز زمان مناسب‌تری برای فیلم‌های فرهنگی مثل یه‌حبه قند است. پخش‌کننده دیگر شرکت نسیم صباست که شایعه است عملا شعبه دوم فیلمیران محسوب می‌شود و امسال پخش فیلم‌هایی چون دربند، کلاس هنرپیشگی و استرداد را برعهده داشته است. هدایت‌فیلم هم پخش‌کننده‌ای است که در سال‌های میانی دهه ۸۰ عملا مهم‌ترین پخش‌کننده سینما در ایران بود. این‌روزها به نظر می‌رسد این رتبه را به فیلمیران واگذار کرده است.

فیلمیران در آن دوره با پخش فیلم‌هایی چون مکس، آتش‌بس و... موفق‌ترین پخش‌کننده بود و حتی پخش «اخراجی‌ها۲» که همچنان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینماست برعهده هدایت‌فیلم بود. اما دوران اوج هدایت‌فیلم با توقیف فیلم سنتوری که پخش آن را برعهده داشت پایان یافت. اگر این فیلم توقیف نمی‌شد شاید دوران اوج هدایت‌فیلم ادامه پیدا می‌کرد. البته هدایت‌فیلم هم‌اکنون اکران فیلم ارزشمندی چون «آسمان زرد کم‌عمق» را برعهده دارد یا فیلم‌های کارگردانان شاخصی چون علی مصفا و مانی حقیقی سال گذشته توسط هدایت‌فیلم اکران شده است.

محمد تاجیک