جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
الگوسازی در روابط عمومی
●سیر تحول روابط عمومی
با گذشت نیم قرن از پایه‌گذاری علمی روابط عمومی در ایران ماهیت این حرفه دچار دگرگونی‌های اساسی شده است. در این دوره، جهت‌گیری اصلی ماموریت روابط عمومی در ایران از تشریفات به تبلیغات و سپس به مرحله ارتباطات تغییر كرده است. این در حالی است كه پیشگامان روابط عمومی در عرصه‌های جهانی نیز، كاركرد این حرفه را در ایفای فعالیت‌های تخصصی ارتباطی می‌دانند.
این سیر تحول، در طول زمان بی تاثیر از عملكرد، نقش و جایگاه سازمان روابط عمومی نبوده است و به جز موارد محدود، تلقی اغلب مدیران سازمان‌ها و دستگاه‌ها نسبت به روابط عمومی، به جای مشاوره و اجرای برخی از اعمال مدیریت، بیشتر در زمینه فرمانبری از مدیریت ارشد سازمان، نمود پیدا می‌كند. استمرار چنین دیدگاهی به مرور زمان، سبب افزایش محدودیت‌ها و كاهش ثمربخشی روابط عمومی‌ها شده است كه در نهایت امروز به جای دفاتر روابط عمومی پویا، فعال و خلاق با نوعی روابط عمومی كم تحرك و غیر حرفه‌ای مواجه‌ایم. این پیامد به این دلیل فراروی ما قرار گرفته است که نتوانسته‌ایم فعالیت‌های حرفه‌ای خود را با كیفیت مطلوب، در زمان مناسب و با رعایت صرفه و صلاح سازمان ارایه دهیم و به موازات آن، در عرصه‌های ملی و بین‌المللی، نیز نقش مطلوبی را برای روابط عمومی قایل نبوده‌ایم. در صورتی كه كار اصلی روابط عمومی، اطلاع‌رسانی، جلب مشاركت و شفاف کردن تصویر سازمان در اذهان صاحب منافع آن است و برای این كار، روابط عمومی باید ارتباطات درون و برون سازمانی سازمان‌ها، موسسات و بنگاه‌های اقتصادی را تنظیم كند. چنین كاری مستلزم اشراف و آگاهی روابط عمومی نسبت به مجموع ماموریت‌ها، اهداف، استراتژی‌ها و خط مشی‌ها، پروژه‌ها و طرح‌های استراتژیك و نیازمندی‌های طبقاتی مختلف صاحبان سرمایه و جامعه است؛ تا با یاری گرفتن از فنون و روش‌های كارآمد به انجام مسوولیت خود بپردازد.
●عرصه‌های كار در روابط عمومی
در عرصه‌های كار روابط عمومی، فعالیت‌های وابسته شامل تمام موسسات و شركت‌هایی می‌شود كه كالاها و خدمات روابط عمومی عرضه می‌كنند. این موسسات مجموعه گسترده‌ای هستند كه در فعالیت‌های متنوعی از قبیل پیام‌رسانی، طراحی و گرافیك، تبلیغات، چاپ و نشر، تولید محصولات سمعی و بصری و مانند آنها اشتغال دارند. افزون بر این، سازمان‌های پشتیبانی دهنده در حرفه روابط عمومی مانند مراكز پژوهشی و آموزشی، سازندگان ابزار و تجهیزات و مواد و لوازم مصرفی ارتباطی، عوامل توزیع و پخش، اقلام ارتباطی و هدایا نیز در این عرصه فعال هستند.
اكثر این سازمان‌ها بدون این كه خود را وابسته به این حرفه بدانند، در درجه اول به محصول خود نظر دارند و در بهترین حالت، به روابط عمومی به عنوان یك منبع درآمد توجه می‌كنند و در عین حال خود را جزیی از این عرصه مهم تلقی نمی‌كنند.
شایان ذكر است در حال حاضر برخی دفاتر روابط عمومی، در بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی و تعاونی، به نحو غیركارآمد فعالیت می‌كنند و هنوز نتوانسته‌اند ویژگی‌های ساختاری و نقش تاثیرگذار حوزه خود را به طور واقعی شناسایی كرده و مورد مطالعه قرار دهند و با طراحی نظام ارتباطی مناسب و برنامه‌ریزی صحیح در كوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در جهت‌گیری‌های اساسی سازمان نقش‌آفرینی كنند.
●محدودیت‌های روابط عمومی در سطح سازمان‌ها
عدم وجود نگرش تعاملی بین مدیریت عالی سازمان و مدیران و مسوولان روابط عمومی، موجب كاهش ثمربخشی و كارآیی این حرفه شده و به تدریج، روابط عمومی را از اهداف خود دور می‌كند. افزون بر این، محدودیت جذب و بهره‌مندی از نیروی انسانی خلاق و كارآمد، عدم امكان بهره‌برداری از ابزار و تجهیزات روزآمد، محدودیت دسترسی به بازار نرم‌افزار و سخت‌افزار مورد نیاز و در نتیجه، عدم اجرای كامل و درست ماموریت‌ها و مسوولیت‌ها، بر ضرورت بازنگری در ساز و كارهای روابط عمومی در ایران تاكید می‌كند.( نمودار شماره ۲ )
اگر روابط عمومی صادقانه دانایی و فصاحت را همراه با تدبیر و شجاعت، به كار گیرد، زمینه رشد و توسعه و تغییر و تحول در راستای اهداف سازمان فراهم می‌شود. در غیر این صورت روابط عمومی با وفاداری و دفاع از سنت‌های سازمانی، مدافع و توجیه‌گر روند فعالیت‌های گذشته بوده و در بالاترین سطح خود نیز، تنها وضعیت موجود را حفظ خواهد كرد.
فرهنگ رایج در روابط عمومی اغلب دفاع از سازمان و توجیه كننده عملكرد آن است. گذشت زمان، تحمل وضع موجود را برای روابط عمومی‌ها آسان می‌كند و عادت را جایگزین تلاش برای تغییر، نوآوری و اصلاح امور می‌سازد. سنت‌ها به تدریج مستحكم می‌شود و ساختار مدیریت سنتی قوام می‌گیرد. در مقابل، طرفداران تغییر و اصلاح امور در این عرصه بسیار اندك و انگشت‌شمارند.
●عوامل بازدارنده رشد و توسعه روابط عمومی
عوامی كه در عدم توسعه روابط عمومی نقش داشته و مانع دستیابی آن به جایگاه اصلی شده‌اند، به شرح ذیل است:
۱_ فقدان اهداف و استراتژی‌های طراحی شده و نداشتن برنامه و محدودیت در تخصیص و جذب بودجه موردنیاز.
۲_ وجود مقررات و روش‌های دست و پاگیر كه باعث كند شدن تصمیم‌گیری‌ها و از دست رفتن فرصت‌ها می‌شود.
۳_ محدودیت در تامین منابع موردنیاز اعم از:
۱-۳- نیروی انسانی متخصص، كارآمد و پرانگیزه
۲-۳- تجهیزات و ابزار مناسب و موردنیاز
۳-۳- اطلاعات به هنگام
۴-۳- محیط و فضای كاری مناسب.
۴- نداشتن قابلیت و ظرفیت‌های لازم برای انجام تحقیق و پژوهش
۵- عدم ارتباط تنگاتنگ با موسسات تخصصی در سطح ملی و بین‌المللی
۶- فقدان سیستم‌های مناسب آموزشی، مسوولیت‌پذیری، بازخورد، اطلاع‌رسانی
●ارتباطات در عصر الكترونیك
با ظهور فن‌آوری‌های الكترونیك، روند تغییرات، سرعت بیشتری پیدا كرده است و این تغییر بنیادین، نقش متخصصان رسانه‌ها را حساس‌تر و حیاتی‌تر می‌كند. گسترش كاربرد رسانه‌های الكترونیكی به عنوان مهم‌ترین، سریع‌ترین و تاثیرگذارترین ابزار در اختیار این حرفه، توانسته است رابطه موجود میان متخصصان روابط عمومی، روزنامه‌نگاران و دست‌اندركاران صنعت چاپ و سایر حرفه‌های وابسته را تغییر دهد و نیازهای جدیدی در حوزه روابط عمومی پدید آورد و نقش متخصصان این حرفه را ارتقا داده و به مرور هزینه‌های پرسنلی روابط عمومی را كاهش دهد.
در شرایط حاضر، تامین كنندگان و ارایه دهندگان خدمات روابط عمومی، ضمن تخصصی كردن فعالیت‌ها، این امكان را فراهم می‌كنند كه هر روابط عمومی بتواند در مدت زمانی كوتاه از شبكه‌های گوناگون، اطلاعات موردنیاز خود را اخذ و پالایش نموده و با انتخاب بهتر، هزینه كمتر و مخاطبان بیشتر، به كیفیت مطلوب و مناسب دست یابد. در این فرآیند، فعالیت‌های ارتباطی از غنای بیشتری برخوردار بوده و پیام‌های آن از اثربخشی فراگیرتری برخوردار خواهد شد.
●بهره گیری از خدمات موسسات مشاوره روابط عمومی
در دنیای امروز، كاربرد حضور موثر این گونه موسسات مشاوره‌ای برای بسیاری از سازمان‌های بزرگ به اثبات رسیده است. شایان ذكر است كه در این راستا در سال ۱۹۶۹تعداد قابل توجهی موسسه مشاوره روابط عمومی با مسوولیت محدود تاسیس شده‌اند. اهمیت و كاربری این موسسات سبب شده است كه در مدت كوتاهی تعداد ۸۵۰موسسه مشاوره‌ای از ۲۴ كشور دنیا با بیش از ۲۵۰۰۰ نفر كارشناس و متخصص روابط عمومی سازماندهی شوند. این مجموعه موسسات مشاوره‌ای برای حفظ منافع حرفه‌ای و صنفی اعضای خود، كمیته بین‌المللی انجمن‌های مشاوره‌ای روابط عمومی را تحت عنوان ICCO (۱) تشكیل داده‌اند كه شامل هیات مدیره، دبیرخانه، گروه‌های اجرای و هیات به ویژه بخش رویداد و خبر می‌باشد.
مطابق بیانه‌های این كمیته، ماموریت اساسی آن در چارچوب تعریف و تبیین استانداردهای اخلاقی، استانداردهای كیفیت، هماهنگی كاركردهای حرفه‌ای، اطلاعات مرتبط با بازار جهانی روابط عمومی و حفظ منافع حرفه‌ای و حق و حقوق اعضا بوده است. (۲)
نویسنده مقاله : جواد قاسمی
پی‌نوشت‌ها:
۱. ICCO can be contacted at: ICCO willow House, willOw Place, Victoria, London SWIP ۱JH. T: +۴۴(۰) ۲۰۷۲۳۳۶۰۲۶ / F: +۴۴(۰) ۲۰۷۸۲۸۴۷۹۷ / E: chris@icopr.com
۲- برداشت از شبكه اینترنت از مقاله‌ای تحت عنوان: «آنچه نیاز دارید درباره روابط عمومی بدانید».
۳- همان مأخذ
۴- مجله روابط عمومی، شماره ۵، صفحه ۲۰.
۵- مجله هنر هشتم، شماره ۱۷، صفحات ۹۳-۹۱.
۶- همان، صفحه ۹۱.
۷- مجله هنر هشتم، شماره ۱۷، صفحه ۹۳-۹۲.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست